3M 6.6 Aanpassingen bij planten

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom!

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Je jas hang je over je stoel
4. Pak je boek, schrift + pen

Startopdracht

Zal de vogel van de afbeelding
grijppoten hebben?
Leg je antwoord uit. (2P)

Hoe zijn vogels aangepast aan hun leefwijze?

• Vorm van de snavel 
• Poten van vogels
  

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 6.6 --> Aanpassingen bij planten
• Opdrachten maken
• Afsluiting --> leerdoelen checken

Ecologie

• 6.1 Eten en gegeten worden les 1
• 6.2 Piramiden
• 6.3 Koolstofkringloop en stikstofkringloop
• 6.4 Biologisch evenwicht
• 6.5 Aanpassing bij dieren
• 6.6 Aanpassing bij planten

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun leeromgeving

Huidmondjes

• Planten moeten water en koolstofdioxide 

opnemen en licht krijgen om te overleven 

(fotosynthese). (Ze maken glucose en zuurstof)

• De koolstofdioxide (CO2) nemen planten op via huidmondjes. 
• Dat zijn kleine openingen in de opperhuid van de bladeren. 

• Via de huidmondjes geven ze ook zuurstof en waterdamp af. 

Aanpassingen aan een droge omgeving

In een droge omgeving kan een plant makkelijk uitdrogen. 

Planten die in een droge omgeving groeien, hebben daarom aanpassingen;

1. Weinig huidmondjes / verzonken huidmondjes
2. Dik waslaagje --> gaat verdamping van water tegen.
3. Bladeren met klein oppervlak --> gaat verdamping van water tegen.
4. Behaarde bladeren en stengels --> waterdamp minder snel afgevoerd

Aanpassingen aan een droge omgeving

Klein bladoppervlak

Dit gaat verdamping van water tegen.

Behaarde bladeren en stengels

Hierdoor wordt de waterdamp minder snel afgevoerd, door de wind.

Waslaagje

Dit gaat verdamping van water 

tegen.

Weinig huidmondjes die vaak dieper in het blad liggen

De meeste huidmondjes zitten aan de onderkant van de bladeren en liggen vaak wat dieper. 

De wind neemt dan minder snel waterdamp mee. 

Bij sommige planten gaan de huidmondjes overdag zelfs dicht. 

In de woestijn...

Regent het soms maanden niet. Als het dan wel regent, moeten planten water opslaan. 

Vetplanten slaan water op in kleine dikke bladeren. De bladeren van vetplanten hebben weinig en kleine huidmondjes. 

Cactussen....

Slaan het water op in de stengel. 

• De bladeren hebben de vorm van stekels. 
• Stekels houden een laagje vocht uit de lucht vast en geven een klein beetje schaduw. Dat zorgt voor minder verdamping. 

• CO2 wordt opgenomen via huidmondjes in de stengel. 

Hoe zijn planten aangepast aan het ecosysteem? 

Een aanpassing is een eigenschap 

van een organisme waardoor hij 

goed kan overleven in zijn ecosysteem.

Voorbeelden: voorjaarsbloeiers, 

klimplanten, wortelrozetten, 

woestijnplanten. 

Sommige cactussen.. 

...hebben een breed en uitgegroeid wortelstelsel.

Daardoor kunnen ze na een regenbui heel snel veel water opnemen. 

Andere cactussen hebben heel lange wortels, die diep in de bodem gaan, waardoor ze bij diepere waterlagen kunnen komen. 

Planten in een koude omgeving

In de winter is het water in de grond bevroren en kunnen ze minder water opnemen.

Daarom laten loofbomen in de herfst hun bladeren vallen en 

hebben naaldbomen naaldvormige bladeren met een dikke waslaag.  

Planten in een vochtige omgeving

• Hebben juist veel huidmondjes dicht aan de oppervlakte.
• De bladeren zijn groot en dun.
• De bladeren zijn bedekt met een dunne waslaag.

Waterplanten

• Leven in het water, zoals bijvoorbeeld waterlelies.
• Waterlelies groeien in water van maximaal 4 meter diep.
• De wortels zitten vast in de bodem en de bladeren drijven op het water.  
• De huidmondjes zitten alleen aan de 

bovenkant van de bladeren. 

Waterlelies hebben holle stengels --> luchtkanalen

Alle plantencellen hebben zuurstof nodig voor verbranding 

In de modder in van de bodem in het water is weinig zuurstof.

Daarom hebben planten die met hun wortels onder water in de modder groeien, luchtkanalen in hun stengels om zuurstof op te nemen. 

Hierdoor krijgen ook de cellen van de wortels voldoende zuurstof.

Planten die helemaal onder water leven. 

• Hebben geen huidmondjes
• Ze nemen mineralen, koolstofdioxide en water op met de bladeren.
•  Wortels heeft de plant alleen om zich vast te houden aan de bodem. 

 

Aanpassingen aan het licht

Planten hebben licht nodig voor de fotosynthese.

• Sommige planten groeien het best bij veel licht.
• Deze zonplanten komen vooral voor op plaatsen waar weinig of geen schaduw is, bijvoorbeeld een open veld. 

Aanpassingen aan het licht

• Schaduwplanten groeien het best bij weinig licht.
  
• Deze planten komen voor op plaatsen met veel schaduw, bijvoorbeeld in bossen met veel bomen. 
• Schaduwplanten groeien vaak in het voorjaar. Ze krijgen dan het meeste licht, omdat de bomen dan niet niet veel bladeren hebben.
• Schaduwplanten hebben vaak grote, dunne bladeren die donkergroen van kleur zijn. (door het grote aantal bladgroenkorrels)

Optimumkromme; licht/groei plant

Klimplanten

• Klimplanten houden zich met hechtwortels vast aan muren en andere planten.
  
• Klimplanten die zich vasthouden met ranken groeien om een stok of tak van een andere plant.
  
• Sommige klimplanten nemen voedingsstoffen op uit de plant waar ze op groeien.

Klimplanten groeien snel. Hoe hoger ze komen, hoe meer licht ze kunnen opvangen.

Huiswerk

Lezen 6.6

Maken opdracht 1, 2 

en 4 t/m 8

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's 

Effectief leren video's 

npo.nl