Formatief handelen

• Leren-leren
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1,2

Formatief handelen .

Welkom!

Leerdoel 

Ik ben me bewust(er) 

van de mogelijkheden 

die formatief handelen biedt.

Fase 1: Waar staan we nu?

- Voorkennis ophalen

- Terughalen van de vorige les

Fase 2: Nadenken en produceren

- Instructie

Fase 3: Interpreteren, communiceren en beslissen

- Checkvragen die aansluiten op de instructie: begrijp je wat er verteld is? Heb je nog extra instructie nodig?

Fase 4: Geïnformeerde vervolgactie

- Voor de leerlingen die bij de checkvragen aangeven dat zij nog niet alles begrijpen, bied je een extra instructie aan.

Fase 5: Waar staan we nu?

- Open vragen in Lessonup:

o Wat kun je al en wat weet je al?

o Wat moet je nog oefenen?

kenniskaart: ?

feedback?

Wat is formatief evalueren?

Definitie: 

Alle activiteiten die leerlingen en docent uitvoeren om de leeractiviteiten van leerlingen in kaart te brengen, te interpreteren en te gebruiken om betere beslissingen te maken over vervolgstappen.

Enkele voorbeelden

• Leerlingen zelf succescriteria laten opstellen.
• Korte vragen via Lessonup etc.
• Exitticket aan het einde van de les.

Kortom, het vraagt dus iets van jou als docent op het gebied van didactisch handelen. Je neemt voortdurend beslissingen wat de volgende stap is voor het individu (en de groep).

Formatief:

-je gebruikt de informatie voor de vervolgstap.

-een cijfer geven (weging 0) kan zeker (summatief) maar het gaat erom wat de stap is na het geven van het cijfer, dan is het pas formatief.

-de leerling weet wat hij/zij moet doen. Belangrijk is ook dat het verwerken van de feedback (lln) langer duurt dan het geven ervan (docent). 

In grote lijnen

Als docent ben je dus voortdurend tijdens de les aan het "toetsen". Niet voor een cijfer maar om te kijken of er voldoende informatie is om de volgende beslissing/ stap te kunnen nemen.

Waarom gebruik je formatieve evaluatie?

 •Als je iedere leerling wilt laten zien dat hij kan groeien,

• Als je het belangrijk vindt dat leerlingen eigenaar worden van hun leerproces,

• Als je de focus wilt leggen op het leerproces en niet op ‘het juiste antwoord geven’,

dan is formatieve evaluatie de juiste benadering!

Waar gaat het over?

• Focus op groei en ontwikkeling 
• Zinvol inzetten van verschillende vormen van toetsing
  
• Meerdere formatieve toetsmomenten tijdens het leerproces
  
• Geven en krijgen van feedback
  

Welke stappen zijn er nodig?

• Leerlingen weten wat het leerdoel is.
• Leerlingen weten waar ze staan ten opzichte van dat leerdoel (wat kan/ken ik al en wat nog niet?).
• Leerlingen weten welke stappen ze kunnen zetten om het leerdoel te bereiken.

Voor jou als leraar betekent dit: 

• Je weet wat je je leerlingen wilt laten leren, en dat breng je helder over.

• Je peilt voortdurend wat je leerlingen al weten en begrijpen.

• Je gebruikt die feiten om je leerlingen verder te helpen in hun leerproces.

Belangrijk bij het geven van feedback:

• De leerling moet iets met de feedback doen (alleen een cijfer of compliment geven werkt dus niet: het leren stopt dan). 
  
• Docent moet minder tijd kwijt zijn aan het geven van feedback dan de leerling kwijt is met het verwerken ervan.
• Geen totaaloplossing bieden, geef de leerling een duwtje in de goede richting.

Ervaringen:

• Les geven is niet meer een voorbereiding op de toets.
  
• Toets is een middel, een doel.
  
• Niet één reproductiemoment.
  
• Je kunt het, je kunt het bijna, je hebt nog oefening nodig
• i.p.v. het verschil tussen 5,4 en 5,6.

• Leerproces is belangrijk
  

Welk leerdoel heeft jouw eerstvolgende les?

Wat heb je nodig in je les?

Diverse manieren:  Vragen, (activerende) opdrachten, feedback (van de leraar maar ook van klasgenoten) en zelf-evaluatie door leerlingen. 

Er zijn meerdere (digitale) tools en kant en klare werkvormen beschikbaar die je kan toepassen.

Mogelijkheden

lessonup.io

mentimeter

goformative

itslearning

learnbeat

en ...

Lesson up kort wat nader bekeken

- Gratis account mogelijk

- Zelf lessen maken, maar ook een zoekfunctie voor bestaande lessen

- Bestaande lessen zijn te bewerken

- Eenvoudig in gebruik

We creëren een gezamenlijke taal 

Doel: 

In groepsverband zoeken naar een gezamenlijke taal voor formatief evalueren. 

Hoe?

• In het kaartspel dat je ontvangt zitten allerlei uitspraken over formatief evalueren.
  
• Je vormt een groepje van 4 of 5 personen
• Er wordt een tijdbewaker bepaald
• Ieder groepslid bekijkt alle kaartjes en selecteert de vijf kaartjes die voor hem/haar de kern van formatief evalueren weergeven (10 minuten)

Hoe?

• Ieder groepslid pitcht in maximaal 2 minuten zijn / haar keuze voor de set kaartjes in het groepje (10 minuten)
  
• Je komt gezamenlijk tot een gedeelde set van 5 kaartjes met onderbouwing waarom dit voor jullie als groepje de kern van formatief evalueren is. Schrijf de onderbouwing op. (15 minuten)
  
• Leg de 5 gezamenlijke kaartjes met onderbouwing op tafel.
• Maak een foto van jullie kaartjes met de onderbouwing.

Stof tot nadenken

Voor nu...

• Alleen cijfers?
  
• Leerdoelen formatief evalueren naast cijfers?
  
• Alleen formatief evalueren?
  
• Eerst formatieve vaardigheden ontwikkelen dan pas sleutelen aan het toetsprogramma?

Varianten

• In variant A wordt de informatie die voortkomt uit het formatief handelen gebruikt om tot een summatieve beoordeling te komen.

Voorbeeld:

Het rapportcijfer wordt ook gebaseerd op gesprekken en informatie tijdens de gesprekken in de klas.

Varianten

• In variant B wordt de informatie die voortkomt uit summatieve toetsing gebruikt op een formatieve manier.

Voorbeeld:

Na de beoordeling van een verslag worden veel voorkomende fouten verzameld en nieuwe leeractiviteiten ingezet voor een beter begrip.

Varianten

• In variant C is er sprake van een uitgebreide en langdurige evaluatie-activiteit waarin fases of componenten van formatief handelen zitten, en waarin fases of componenten van summatieve beoordeling zitten. 
  

Voorbeeld:

Een leerling werkt een jaar lang aan een schrijf-portfolio. Gedurende dat jaar is er feedback op de tussenstappen

Evalueren

Wat ging goed?

Wat kon beter?

Waar denk je nu aan bij
formatief evalueren?

Is het doel om je bewuster te maken van de mogelijkheden van formatief evalueren behaald? Waarom wel/niet?

Welke tips en tricks kun je mij geven ter verbetering van deze workshop?

Bedankt en veel formatief leerplezier!