Les 7 - Voedingsleer

Voedingsleer - les 7
1 / 22
suivant
Slide 1: Diapositive
VoedingMBOStudiejaar 1

Cette leçon contient 22 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

Voedingsleer - les 7

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Weekplanning
Week 1: Gezonde voeding
Week 2: Spijsverteringskanaal 
Week 3: Vervolg spijsverteringskanaal + bouw en de vertering van voedingsstoffen
Week 4: Allergenen, intoleranties + voedingswaardetabel 
Week 5: Koolhydraten en eiwitten
Week 6: Vocht, vet en vitamines en mineralen
Week 7: Vitaminen en mineralen, herhaling en oefentoets
Week 8: Toets



Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lesplanning
Macronutriënten:
  • De soorten
  • Opbouw
  • De functie

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Leerdoelen
  • Je kunt de bouw van eiwitten globaal beschrijven;
  • Je kent de verschillende soorten koolhydraten;
  • Je kent verschillende soorten vetten en vetachtige stoffen en weet globaal hoe ze eruit zien. 

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Eiwitten (peptiden)
  • Onmisbare stoffen
  • Functie: brandstof en bouwstof
  • Opbouw celstructuur, aanmaak hormonen, enzymen en onderhoud van het spierstelsel. 

  • Aan elkaar gekoppelde aminozuren

Slide 5 - Diapositive

Eiwitten zijn onmisbare bestanddelen van een goede voeding. 

De werkelijke bouwstenen zijn de aminozuren, waaruit de eiwitten zijn opgebouwd. Elke cel heeft aminozuren nodig om daarmee de eiwitten te kunnen samenstellen die nodig zijn voor onder andere bouw en herstel van spieren, botten, haren en nagels. 

Eiwitten zijn aan elkaar gekoppelde aminozuren. 
20 aminozuren
  • 8 essentieel 
  • 12 niet-essentieel

Aminozuren bevatten:
een zuurgroep + aminogroep

Slide 6 - Diapositive

Er zijn 20 aminozuren die ons lichaam nodig heeft om daaruit eiwitten te kunnen maken. Twaalf van deze aminozuren maakt het lichaam zelf aan, acht aminozuren krijgen we binnen via ons voedsel. Deze acht aminozuren noemen we daarom 'essentieel'. 

Aminozuren zijn samengesteld uit de elementen koolstof, waterstof, zuurstof en stikstof. De aanwezigheid van het element stikstof is karakteristiek voor eiwitten. 

Een aminozuur bestaat uit een aminogroep en een zuurgroep. 
Wat zijn aminozuren?

Slide 7 - Question ouverte

dit zijn de bouwstenen van eiwitten, aan elkaar gekoppelde aminozuren zijn eiwitten.
Hoeveel essentiële aminozuren zijn er?
A
20
B
8
C
12

Slide 8 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

De structuur van een eiwit
Complex!

De structuur van een eiwit is belangrijk voor 
de stabiliteit van het eiwit.

Glycine is het simpelste aminozuur

Slide 9 - Diapositive

De structuur van eiwitten is nogal complex. Een eiwitmolecuul kan uit meer dan 500 aminozuren in een specifieke volgorde bestaan De structuur is heel belangrijk voor de stabiliteit van het eiwit. 

Glycine is het simpelste aminozuur. Een aminozuur heeft als kenmerkende groep de volgende chemische samenstelling: -CH(NH2)COOH. NH2 is de aminogroep en COOH de carboxlgroep. Daarnaast is er een restgroep bijv. CH3, S, F, Fe en J.
Het voorkomen van het element stikstof in aminozuren en daarmee in eiwitten onderscheidt de eiwitten van koolhydraten en vetten. Eiwitten zijn de belangrijkste stikstofbron in onze voeding.

Op het andere plaatje is de ruimtelijke structuur van eiwitten te zien. Spiraalvormig = helix
Vouwbladvormig
Globulair = door elkaar heen

Koolhydraten (sachariden)
  • Onmisbare stoffen
  • Functie: brandstof, bouwstof en reservestof

  • Directe energie die het lichaam nodig heeft om te functioneren. 
  • glucose -> directe brandstof voor de cellen, essentiële voedingsstof



Slide 10 - Diapositive

Koolhydraten zorgen voor de directe energie die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren. Koolhydraten is in de vorm van glucose direct beschikbaar als brandstof voor de cellen. Koolhydraten zijn evenals vetten en eiwitten onmisbaar in goede voeding. Glucose, de bouwsteen van alle koolhydraten, kan niet door het lichaam worden aangemaakt. Het is dus een essentieel voedingsstof. 
Koolhydraten zijn opgebouwd uit de basiselementen: C, H en O.

Groepen sachariden
  • Monosachariden
  • Disachariden
  • Oligosachariden
  • Polysachariden


Slide 11 - Diapositive

Op basis van de chemische structuur kunnen sachariden worden onderverdeeld in groepen:
- Monosachariden: de kleinste koolhydraatmoleculen. Zoals glucose (druivensuiker), fructose (vruchtensuiker). Zij vormen de bouwstenen voor alle overige koolhydraten.
- Disachariden: twee met elkaar verbonden monosachariden. Bijv. suiker in de koffie, sacharose. Bestaande uit glucose en fructose. Of lactose: galactose + glucose.
- Oligosachariden: koolhydraten opgebouwd uit drie tot maximaal tien monosachariden. Bijv. malto-oligosachariden, fructo-oligosachariden of galacto-oligosachariden.
- Polysachariden: bestaan uit een groot aantal monosachariden. Bijv. zetmeel, glycogeen en voedingsvezels. Glycogeen vormt in het lichaam de koolhydraatreserve.

Koolhydraten zijn:
A
Brandstof, bouwstof en reservestof
B
Brandstof en bouwstof
C
Brandstof en reserve stof
D
Bouwstof en reservestof

Slide 12 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Zetmeel

Slide 13 - Diapositive

Zetmeel is samengesteld uit twee soorten moleculen die bekend staan ​​als amylose en amylopectine.  Amylopectine is een zetmeel met meerdere vertakkingen waardoor het sneller wordt afgebroken in het lichaam tot glucose. Glucose zorgt voor een stijging van de bloedsuikerspiegel. Amylose is een zetmeel wat meer opgerold is. Het lichaam doet er langer over om dit af te breken tot glucose en daardoor heb je weinig last van bloedsuikerpieken. De glucose komt veel meer gedoseerd in het bloed. 
Kijk opdracht
In het volgende filmpje wordt de indeling van de koolhydraten overzichtelijk uitgelegd. 

Maak een tabel met de indeling van de koolhydraten.
timer
5:00

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 15 - Vidéo

andere deel filmpje koolhydraten laten zien in de les over koolhydraten. (en daar ook een deel inkorten i.v.m. de lestijd)
Uit welke 2 soorten moleculen is zetmeel opgesteld?

Slide 16 - Question ouverte

Amylose en amylopectine
Vetten (lipiden)
  • Onmisbare stoffen
  • Functie: brandstof, bouwstof en reservestof 
  • Leveren veel energie: 9 kcal per 1 gram vet
  • Zorgt voor isolatielaag en geeft organen een beschermende vetlaag. 

Niet-wateroplossend / waterafstotend (hydrofoob)

Slide 17 - Diapositive

Vetten onderscheiden zich van de andere stoffen doordat ze niet in water oplossen. 
Verdeling van lipiden
  • Enkelvoudige vetten (lipiden), zoals vetten (botervet), oliën (olijfolie) en wassen (bijenwas);
  • Vetachtige stoffen: 
        - samengestelde vetten (lipoïden): fosfolipiden en glycolipiden
        - van vetten (lipiden) afgeleide stoffen, zoals sterolen (cholesterol),      vetoplosbare vitamines (A, D en E) en anti-oxidanten. 

Vetten zijn samengesteld uit C, H en O. (soms P en N)

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Enkelvoudige vetten
Vetten: 
alcohol + vetzuren



Glycerol (= 3x alcohol) kan reageren met 3 vetzuren. Hierbij komen 3 watermoleculen vrij en ontstaat er triglyceride 

Slide 19 - Diapositive

Vetten zijn opgebouwd uit alcohol en vetzuren.
1 glycerol molecuul kan reageren met 3 vetzuren. Hierbij komen 3 watermoleculevrij. Er staat een ester (organische verbinding) van glycerol met drie vetzuren, ook wel triglyceride genoemd.  

bruggetje naar chemie navragen
hydrolyse --> splitsing dus water nodig
condensatie --> vorming, komt water vrij
Hoe herken je een enkelvoudig onverzadigd, meervoudig onverzadigd en verzadigd vetzuur?

Slide 20 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 21 - Diapositive

De vetzuren van de in de natuur voorkomende vetten kunnen worden ingedeeld: 
  • Verzadigde vetzuren;
  • Onverzadigde vetzuren. 
Verzadigde vetzuren hebben geen dubbele bindingen.  (ze hebben geen honger meer want ze zijn compleet voorzien van waterstof). 

Onverzadigde vetzuren hebben een dubbele binding. Deze kunnen we onderverdelen in: 
  • Enkelvoudig onverzadigde vetzuren: met één dubbele binding in de vetzuurketen
  • Meervoudig onverzadigde vetzuren: twee of meer dubbele bindingen in de vetzuurketen. 
Leerdoelen
  • Je kent de verschillende soorten koolhydraten;
  • Je kunt de bouw van eiwitten globaal beschrijven;
  • Je kent verschillende soorten vetten en vetachtige stoffen en weet globaal hoe ze eruit zien. 

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions