les 8 VVT, diepe dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

les 8: diepe dementie

vandaag

• herhaling dementie.
• diepe dementie.

lesdoelen

• je kunt de 4 stadia van dementie benoemen.
• je kunt de zorg bij dementie benoemen.
• je hebt kennis van de wettelijke kaders bij dementie.

herhalingen

omdat het merendeel van deze les bestaat uit stof die reeds behandeld is gaan wij kort herhalen om de stof op te frissen.

bij dementie krimpen de hersenen door een eiwit tekort.

1. waar
2. niet waar

dementie

• de hersenen kunnen beschadigd raken en kunnen afsterven (atrofie) maar kunnen niet krimpen door een eiwit tekort.
• een eiwit ophoping kan wel een oorzaak zijn van dementie ontwikkeling. (Lewy body, Alzheimer)

welke van de onderstaande behoren tot dementie? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. FTD
2. vasculaire dementie
3. Alzheimer
4. Lewy Body

soorten dementie

de 4 meest bekend en voorkomend zijn:

• Lewy body
• Alzheimer
• Frontaal Temporaal Dementie (FTD)
• Vasculaire dementie (CVA, herseninfarct)

afasie is een stoornis in...?

1. taal
2. praktische handelingen
3. verlies van herkenning
4. het denken

afasie

het niet goed kunnen begrijpen van woorden en niet goed kunnen zeggen wat hij/ zij wilt.

agnosie is een stoornis in...?

1. taal
2. praktische handelingen
3. verlies van herkenning
4. het denken

agnosie

verlies van vermogen om personen, voorwerpen en geuren te herkennen ondanks dat alle zintuigen nog gewoon werken. 

een zorgvrager met dementie kan gedesoriënteerd zijn in 3 verschijnselen. welke zij dit?

desoriëntatie 

Desoriëntatie in tijd:

• Niet meer weten welke dag, welke maand, seizoen of zelfs welk jaar het is. 
• Niet meer weten welk tijdstip van de dag het is; dag of nacht.

desoriëntatie 

Desoriëntatie in plaats:

• niet meer weten waar men is. 
• denken thuis te zijn of ergens anders.

desoriëntatie 

Desoriëntatie in persoon:

• familie niet meer herkennen
  
• personen voor iemand anders aanzien.

welke van de onderstaande is geen oorzaak van vasculaire dementie?

1. hartritmestoornissen
2. diabetes mellitus
3. hypotensie
4. embolie

oorzaken vasculaire dementie

• hersenbloeding (door zwakke vaten, trauma, CVA)
• herseninfarct (DM, embolie, hartritmestoornissen)
• hypotensie is geen oorzaak. HYPERTENSIE wel!!

welke vorm van
dementie heeft
deze vrouw?

1. Alzheimer
2. FTD
3. Lewy body
4. vasculaire dementie

soorten dementie

• het is onbekend wat deze vrouw voor dementie heeft.
• hier zijn testen voor nodig.
• dus alleen een eerste blik kan niks vertellen.

welke testen kan ik doen om te kijken welk soort dementie er is?

4 fasen

• het dementieproces kent 4 fasen.
• deze fasen kunnen in volgorde doorgelopen worden maar ook acuut naar de ernstigere fase (ziekte of trauma).
• het is belangrijk om deze fase te herkennen om zodoende de juiste zorg en benadering toe te kunnen passen.

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

de verborgen ik

de bedreigde ik

de verzonken ik

de verdwaalde ik

moeilijk verstaanbaar gedrag

moeilijk verstaanbaar gedrag

dit komt omdat de zorgvrager zich moeilijk kan uiten in ongemak, wensen en behoeften. voorbeelden:

angst, hallucineren

agitatie, apathie,

depressie, delier,

wanen, ongeremd gedrag

wat is agitatie?

1. agressie
2. fut-/ emotieloos
3. verwardheid
4. overdreven vrolijk

wat is apathie

1. vluchtgedrag
2. fut-/ emotieloos
3. verwardheid
4. overdreven vrolijkheid

delier

de oorzaak is een onderliggend probleem.

symptomen:

• verwardheid
• (verergering) cognitieve problemen
• aandacht stoornis

delier

aanpakken onderliggend probleem:

• let op de medicatie
• let op ondervoeding en/ of uitdroging
• zorg voor een bekende en vertrouwelijke omgeving
• let op ziekte
• let op slaappatroon
• let op gehoor en zicht problematiek

benoem een voorbeeld van afwijkend seksueel gedrag en ontremming?

ontremming

voorbeelden:

• kleren uittrekken
• schelden
• seksueel gerichte opmerkingen of handelingen
• oneetbare zaken eten
• op rare momenten lachen of huilen

zorg bij de 4 fasen

• elke fase heeft zijn eigen benadering en zorg.
• hierbij voelt de zorgvrager zich het "beste".
• dit zijn niet uitlokkende en respectvolle manieren van zorgaanbod.
• dit is geen garantie maar wel bewezen effectief.

fase 1

Fase 1, de bedreigde ik: Proberen het gevoel van angst en onveiligheid te verminderen. Daarnaast beroep doen op vaardigheden die niet achteruit zijn gegaan, de cliënt informeren over de concrete werkelijkheid om hem heen (realiteits oriëntatie).

fase 2

Fase 2, de verdwaalde ik: Houvast bieden, de dagelijkse leefomgeving structureren. Verder zoveel mogelijk aansluiten bij de interesses en behoeften van de cliënt.

fase 3

Fase 3 de verborgen ik: Aanbod aansluiten op de directe zintuiglijke behoeften (warmte, rust, prettige sfeer) en beleving (warm/koud, honger/dorst, pijn) van de cliënt. Verder rustige, prikkelarme leefomgeving creëren.

fase 4

Fase 4 de verzonken ik: Inspelen op de lichamelijke behoeften, lichamelijk contact maken (koesteren), praten (zacht, rustig - de woorden zijn niet belangrijk), prettige zintuiglijke prikkels aanbieden.

3 soorten zorg

bij dementie wordt er specifieke zorg geleverd.

dit is afhankelijk van de fase waarin de zorgvrager zich bevind.

• warme zorg,
• ROT (realiteit oriëntatie training),
• belevingsgerichte zorg.

wat zijn voorbeelden van warme zorg?

warme zorg

• nabijheid
• herkenbaarheid
• huiselijkheid
• vrijheid
• familie

ROT

• training in het hier en nu
• herhalen van tijd/ datum, de persoon (naam) en de gebeurtenissen om de zorgvrager heen.
• dit is een vertragende manier voor het ziekteproces.

belevingsgerichte zorg

validation (doel):

het gevoel van eigenwaarde behouden, verminderen van negatieve spanning en onrust.

reminiscentie (doel):

ophalen van fijne herinneringen en gedachten. zorgt voor zelfverzekerdheid. 

diepe dementie

3 aandacht zaken

1. voorspellen van beloop ziekteproces.
2.  wilsverklaring. document met wensen ten aanzien van levenseinde.
3. zorgplan. wel of geen behandelingen. 

(on)bekwaam

als iemand niet meer wilsbekwaam is dan komen de volgende zaken naar voren:

• bewindvoering (bij financiële zaken).
• mentorschap (regelt persoonlijke zaken)
• curatele (regelt alle zaken om de zorgvrager heen)

einde

• VVT periode 7 zit erop.
• maak het verslag af en lever deze tijdig in.
• volgende week tijdens de lesuren hebben jullie extra tijd om de verslagen te fine tunen.