13.6 Afweer

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Thema 13 Transsport en afweer

1. Bloed
2. Bloedsomloop en bloedvaten
3. Het hart
4. Hart en vaatziekten
5. Weefselvloeistof en lymfe
6. Afweer
7. Transplantaties en bloedtransfusies

Thema 13 Transsport en afweer

13.1 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties en op welke manieren immuniteit kan ontstaan.

13.2 Je kunt omschrijven hoe stoffen een allergische reactie kunnen veroorzaken.

Lichaamsvreemde stof

Stoffen die niet thuishoren in je lichaam

Afweer/bescherming

• lichaamsvreemde stof
• barrières  (huid, maag)

Algemene afweer:

1. talg op huid

2. slijmvlies in wand luchtwegen+darmkanaal

3. Maagsap

4. Witte bloedcellen

Afweer 

Immuunsysteem herkent ziekteverwekkers aan antigenen

antigenen zijn eiwtten op buitenkant ziekteverwekker

Infectie: ziekteverwekkers dringen lichaam binnen, geven giftige stoffen af en vermenigvuldigen zich

Koorts: tegengaan ontwikkeling ziekteverwekkers en versnellen afweerreacties

Witte bloedcellen maken antistoffen aan. 1 type antistof kan aan 1 type antigeen hechten = specifieke afweer

Iedere ziekteverwekker heeft andere antigenen

Immuun=niet ziek worden, omdat witte bloedcellen vrijwel onmiddellijk antistof kunnen maken voor een ziekteverwekker waarmee je al eens bent besmet

1e infectie: ziek. Lichaam heeft tijd nodig om antistoffen aan te maken

Natuurlijke immuniteit

Kunstmatige immuniteit

• Vaccinatie: dood of verzwakte ziekteverwekker, antigenen van ziekteverwekker of stof die zorgt dat lichaam antigenen van ziekteverwekker zelf gaat maken
• Witte bloedcellen maken antistoffen-> immuun voor ziekte

Immuniteit

• Actieve: lichaam maakt zelf antistoffen
• Passieve: Inspuiten serum met antistoffen
• serum is bloedplasma zonder stollingseiwitten

Baby's

• afweer niet optimaal
• eerste 15 weken bescherming door antistoffen vanuit placenta 
• Moedermelk: antistoffen, slijmvlies darmkanaal opbouwen, groei goede bacteriën darm bevorderen

Vaccinatie dieren

• voorkomen ziekte of minder ernstig ziek
• Niet verplicht behalve:

1. uitbreken besmettelijke ziekte-> voorkomen epidemie
2. Geiten/schapen tegen Q-koorts-> besmettelijk voor mensen
3. Pluimvee tegen pseudovogelpest -> erg besmettelijke ziekte  

Allergische reactie

• Allergie: overgevoelig voor bepaalde stoffen-> immuunsysteem reageert dan sterk op stoffen waar je overgevoelig voor bent. 
• Anafylactisch reactie: epipen