Lezen par. 4 Verbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Wat is een signaalwoord?

• Verbindingswoorden 

•Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s

Tekstverbanden en signaalwoorden

In teksten hebben zinnen en alinea’s met elkaar te maken. Ze houden verband met elkaar. Aan een signaalwoord kun je zien met welk verband je te maken hebt. Als je weet welk signaalwoord bij een verband hoort, helpt dit je om de tekst beter te begrijpen. Er zijn verschillende soorten tekstverbanden. Je leert er nu drie.

1. Opsomming

2. Tijdsvolgorde

3. Voorbeeld

Opsomming

Bij dit verband worden meerdere dingen die bij elkaar horen, achter elkaar genoemd. De volgorde waarin dit gebeurt, is niet belangrijk.

Een opsomming herken je bijvoorbeeld aan deze signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook (nog), verder, ten slotte, en. Je kunt een opsomming ook herkennen aan komma’s (,), streepjes (–), bullets (•), getallen (1, 2, 3) of een dubbele punt (:).

Bijvoorbeeld:

Ik houd van chips. Verder vind ik dropjes lekker. Je mag me ook wakker maken voor spekjes!

Opsomming

En

ook

ten eerste

ten tweede

om te beginnen

verder

tenslotte

Tijdsvolgorde

Het verband tijdsvolgorde geeft aan dat dingen in een bepaalde volgorde gebeuren. Bij dit verband is de volgorde dus wél belangrijk.

Dit verband herken je bijvoorbeeld aan jaartallen en onder andere aan deze signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen.

Bijvoorbeeld:

Eerst leg je het speelbord op tafel. Vervolgens deel je de andere materialen uit. Daarna bepaal je wie er begint.

Tijd (chronologie)

eerst

daarna

nadat

voordat

nu

vervolgens 

Voorbeeld

Bij dit verband wordt een uitleg of voorbeeld gegeven om iets duidelijker te maken. Je krijgt dus meer informatie.

Je herkent een voorbeeld onder andere aan deze signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, neem nou.

Bijvoorbeeld:

Bij de bouw van het nieuwe winkelcentrum zijn verschillende vakmensen aan het werk, zoals metselaars, loodgieters en timmermannen.

Welk signaalwoord past in de zin: Eerst zijn er verkiezingen en ..... wordt er een nieuw kabinet samengesteld.

1. ook
2. daarom
3. dus
4. vervolgens

Welk signaalwoord past in de zin:
Iedere partij heeft een eigen standpunt t.o.v. het onderwijs .... de leraren moeten meer salaris krijgen.

1. aangezien
2. omdat
3. want
4. zoals

Welk signaalwoord past in de zin:
.... er verkiezingen komen, presenteren de partijen zich aan de kiezers.

1. Nadat
2. Voordat
3. Eerst
4. Want

Voorbeeld ('toelichting')

Bijvoorbeeld

zo

zoals

Terwijl de politie onderzoek doet naar het ongeluk, worden de gewonden meegenomen naar het ziekenhuis.

Wat voor een signaalwoord is terwijl?

1. Tijd
2. Opsomming
3. voorbeeld

Welk signaalwoord geeft geen volgorde aan?

1. Dan
2. Vervolgens
3. Ten slotte
4. Zoals

Welk signaalwoord geeft geen tijd aan?

1. Voordat
2. Tijdens
3. Dus
4. Later

Ik hou van heel veel kleuren, zoals rood, roze, oranje, blauw, paars en nog veel meer.

Wat is de functie van het signaalwoord ZOALS?

1. Opsomming
2. Volgorde
3. Voorbeeld