Cultuurkunde in de taalles

• Vakdidactiek Moderne Vreemde Talen
• HBO
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Cultuurkunde in de taalles

Françoise Lucas

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Lerarenopleider Frans

Docent Cultuur en literatuur, docent vakdidactiek (HAN, Nijmegen)

Link tussen literaire en culturele kennis van (toekomstige) docenten, vakdidactiek en taalvaardigheden.

Schrijf kort in de volgende dia op of je cultuur in de taalles gebruikt en zo ja wat je doelstellingen zijn. 

Cultuur in de taalles
Gebruik en doelstellingen

Cultuur is hoe wij wonen, hoe wij ons kleden, hoe wij met elkaar communiceren, hoe wij eten, hoe wij met elkaar omgaan, hoe wij werken, hoe wij onze vrije tijd besteden, ... (SLO, 2014)

Schrijven basisgebruikers A1 en A2: eerst aandacht voor inhoud (het overbrengen van de boodschap) dan aandacht voor vorm en woordgebruik (Staatsen, 2015, p.154)

Van het eigen land naar het land van de doeltaal

Eerst de waarneming van de leerlingen over hun culturele achtergrond (voorbeeld kaart van Nederland)

Daarna verplaatsing in culturele achtergrond van de doeltaal (kaart en steden van het land van de doeltaal)

Descriptoren A1 en A2 (SLO, Taalactiviteiten)

Inhoud vaak geënt op correspondentie, formulieren (dagelijkse leven)

Ook bij “creatief schrijven” A1 en A2

Inhoud via cultuur om creativiteit aan te wenden “losser” van activiteiten van het dagelijkse leven.

Voorbeelden, instructies en uitvoeren in groepen van 4

Taken in groepen van 4, 30 minuten. Kies minstens 1 activiteit uit.

Activiteiten

Kaart van doelland + steden

Muziek - Kerst : feesten als nieuwsitem

Portret filmster

Reclamespot  

Alternatief weerbericht

Geschiedenis in beelden

MONDELINGE PRODUCTIE IN HET ALGEMEEN

A1 Kan simpele, voornamelijk op zichzelf staande frasen produceren over

mensen en plaatsen

Voorbeeld cultuur:

Zich voorstellen aan de hand van

de kaart van Nederland

en de kaart van het doelland + steden

Instructie

Bekijk de kaart van Nederland in de volgende dia. Stel je voor en zeg in de doeltaal 

- hoe je heet

- in welke stad / dorp je woont

- waar de stad / dorp ligt in Nederland (noord, zuid, oost, west ..)

Voorbeeld: Ik heet ...

Ik woon in Nijmegen.

Nijmegen ligt in het oosten van Nederland

Zich voorstellen met kaart van de doeltaal in fysieke setting

- Druk een kaart van de doeltaal met steden af.

- Maak een aantal "ansichtkaarten" met een afbeelding van verschillende steden en de naam van de stad erop.

- Geef ieder leerling in de klas een ansichtkaart van een stad.

- Vraag de leerlingen de stad op de kaart te zoeken.

- De leerling woont nu (fictief) in de stad die op het kaartje in afgebeeld.

- Vraag de leerlingen de kaart van het land van de doeltaal fysiek in de klas uit te beelden.

- Vraag de leerlingen zichzelf in de doeltaal voor te stellen als inwoner van de stad die op hun kaartje is afgebeeld.

Voorbeeld Frankrijk:

Ik heet ... . Ik woon in Lille. Lille ligt in het noorden van Frankrijk.

CREATIEF SCHRIJVEN

A2 Kan zeer kort en elementair gebeurtenissen, activiteiten in het verleden en

persoonlijke ervaringen beschrijven.

Voorbeeld:

Muziek / Kerst : feesten als nieuwsitem

Doel: een tekst (nieuwsitem) schrijven over een feest (Kerst)

- Laat de leerlingen naar een kerstmuziek luisteren (zonder tekst). 

- Vraag de leerlingen aan persoonlijke associaties aan Kerst te denken (bv. kaarslicht, sneeuw, kerstboom, etc...).

- Maak een woorswolk door de leerlingen de woorden op Mentimeter of Answergarden te plaatsen.

- De leerlingen schrijven een tekst over het feest met gebruik van de woorden uit de woordwolk.

- De tekst kan hun waarneming of gevoelens over het feest uitdrukken.

answergarden.ch

MONOLOOG: INFORMATIE GEVEN

A1 Kan een voorwerp tonen en zijn naam, vorm en kleur benoemen met behulp

van elementaire woorden en frasen en standaarduitdrukkingen, mits hij of zij

zich kan voorbereiden.

MONOLOOG: EEN PLEIDOOI HOUDEN (bijvoorbeeld in

een debat)

A2 Kan uitleggen wat hij of zij ergens goed of niet goed aan vindt en waarom

hij of zij ergens de voorkeur aan geeft door eenvoudige, directe

vergelijkingen te maken.

Voorbeeld:

reclamespot (script ontwerpen, culturele producten: kaas, bier, wijn, mosterd) 

Reclamespot - Instructies

- Kies een product uit het land van de doeltaal (etenswaren, bv.)

- Bedenk een aantal aspecten die het product belichten (kleur, vorm, smaak, grootte, ...)

- Bedenk redenen waarom mensen juist dit product moeten kopen (beter, mooier, lekkerder...)

- Maak een kort interview met een of meer personen die het product gebruiken.

- Neem je interview op en plaats het in de app "Videoshow".

CREATIEF SCHRIJVEN

A1 Kan eenvoudige frasen en zinnen schrijven over zichzelf en over verbeelde

mensen, bijvoorbeeld waar zij wonen en wat zij doen.

Voorbeeld: Portret filmster

A2 Kan korte, eenvoudige verzonnen biografieën en eenvoudige gedichten over mensen schrijven.

Voorbeelden: 

Uiterlijk en biografische gegevens van een filmster, idool uit de popmuziek of sportheld.

Portret

- Kies een foto van een bekende acteur of actrice in de doeltaal.

- Zoek informatie over de acteur of actrice op internet (ook beeldmateriaal en filmfragmenten) aan de hand van vragen die beginnen met wie, wat, waar, wanneer, hoe en waarom.

- Verwerk het gevonden materiaal in een PowerPointpresentatie of als interactieve presentatie met de tool Thinglink (www.thinglink.com)

Alternatief weerbericht

- Lees een weerbericht (zie Padlet). 

- Noteer 12 woorden of uitdrukkingen die met het weer te maken hebben.

- Maak met dezen woorden een gedicht. Het hoeft niet te rijmen.

- Je kunt ook het gedicht als weerbericht presenteren met de weerkaart op de achtergrond, en je weerbericht opnemen.

SCHRIFTELIJKE VERSLAGEN EN ESSAYS

A2 Kan eenvoudige teksten schrijven over vertrouwde belangwekkende

onderwerpen en daarbij zinnen verbinden met verbindingswoorden als 'en',

'omdat' of 'maar'.

Voorbeeld

Geschiedenis in beelden

Geschiedenis in beelden

- Kies vier foto's uit een belangrijke historische gebeurtenis uit het land van de doeltaal (bv. de Tweede Wereldoorlog in Padlet)

- Schrijf bij elke foto een beknopt bijschrift.

- Schrijf per foto wat er is gebeurd en wat er gaat gebeuren.

- Vergelijk de resultaten met een andere groep.

hanuniversity.padlet.org

In groepen van 4 en plenair

30 minuten in groepen van 4.

Kies minstens een activiteit die je uitvoert. 

Plaats je product op de Padlet.

Plenair 

Benoem per groep een deelnemer die jullie producten toelicht.

Wat neem je mee over de relatie tussen cultuur en het ERK?

Welke activiteit ga je gebruiken?

Bibliografie

Aden, J, Hrambourg, F, Hoybel, C, Voise, A-M. (red). Approche culturelle en didactique des langues. Paris: Editions Le Manuscrit

Hoeven, M. van der, Sluijsmans, L., Vorle, R. van de, & Heusen, B. van. (red.). Cultuur in de spiegel: een leerplankader voor cultuuronderwijs. Enschede: SLO.

Lucas, F. (2016). Actief met taalvaardigheid. Werken met literaire genres in de klas. Bussum: Coutinho

SLO https://www.slo.nl/thema/vakspecifieke-thema/mvt/erk/inhoud-erk/alle-can-do-beschrijvingen/