Scheikunde mavo3 H4.3 Reactievergelijkingen kloppend maken

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde mavo3

Hoofdstuk 4.3

Reactievergelijkingen kloppend maken

De molecuulformule

Atomen stellen we voor als bolletjes met
een symbool.

Cl

H

H

O

O

C

C

O

H

De molecuulformule

De elementen kunnen we samenvoegen tot moleculen.

CO₂                                                                                                          

 

Molecuultekening

C

O

O

H

H

O

Index: geeft het aantal atomen aan (staat rechtsachter het symbool) (onthoud: kleine getal nooit veranderen- van de kleintjes blijf je af!!!)

H₂O

De molecuulformule

Het aantal moleculen wordt weergegeven met
de coëfficiënt. Dit getal komt voor het molecuul te staan.

C

O

O

C

C

C

C

O

O

O

O

O

O

O

O

Hier is de coëfficiënt 5

dus 5CO₂

Molecuulformule

De molecuulformule geeft de atoomsoort en het aantal atomen daarvan in een molecuul weer.

De index achter het symbool van een atoomsoort geeft aan hoeveel van deze atomen er in een molecuul zitten.

De coëfficiënt geeft het aantal moleculen weer.

Het getal 1 wordt niet geschreven!

chemische reactie

De moleculen uit de
beginstof(fen) worden afgebroken, achter de pijl 
worden er nieuwe moleculen opgebouwd.

   begin       -->            eind
stof(fen)              product(en)

een chemische reactie: de moleculen voor de pijl gaan kapot en na de pijl worden uit de losse atomen nieuwe moleculen gevormd.

Reactieschema

• links van de pijl de beginstof(fen)
• rechts van de pijl reactieproduct(en)
• vermeld de aggregatietoestand / fase (s, l, g) 
  
• aq. is in water opgelost.

Reactievergelijkingen kloppend maken

Als je reactievergelijkingen kloppend gaat maken, mag je alleen de coëfficiënt veranderen (dat is het aantal moleculen; dit is het getal vóór de molecuulformule: 2 CH_4. 

In dit voorbeeld is het getal 4 de index; deze mag je NOOIT veranderen, anders wordt het een andere stof!! Van de kleintjes blijf je af (heel strafbaar en kwalijk!!!).

Wat hield 'kloppend maken' ook al weer in? 

_{Je moet van elke atoomsoort (element) zowel vóór als ná de pijl hetzelfde aantal ATOMEN hebben! Zie de video op de volgende dia.} 

Reactie vergelijkingen opstellen

• Bij de reactie tussen chroom en chloor ontstaat chroomchloride (CrCl₃(s)). Geef het reactieschema en de reactievergelijking. 
  
• Stap 1: chroom (vast) + chloor (gas) → chroomchloride (vast) 
• chroom is een element (niet-ontleedbare stof) en het is een metaal. De formule van de stof chroom is dus Cr(s). 
  
• chloor is ook een niet-ontleedbare stof en het is een gas. Bovendien is chloor een uitzondering, 
  
• “omdat er een tweetje bij moet” 2. De formule van de stof chloor is  Cl₂(g). 
  
• chroomchloride is gegeven: CrCl₃(s) 
• Stap 2: Cr(s) + Cl₂(g) → CrCl₃(s) 
  
•  Stap 3: 2 Cr(s) + 3 Cl₂(g) → 2CrCl₃(s)
  

Regels bij kloppend maken

Regel 1: je mag GEEN index veranderen; je mag ALLEEN MAAR coefficienten VOOR moleculen plaatsen. Voorbeeld: 2 H₂O, als je de O's wilt verdubbelen. DUS NIET H₂O₂ ! 

Regel 2: je mag in de uiteindelijke reactievergelijking GEEN HALVEN hebben staan. 

Voorbeeld: Mg +  1/2 O₂ --> MgO; dit is  FOUT! Zorg er in zo'n geval voor dat je ALLE coefficienten verdubbeld, zodat je op gehele getallen uitkomt: 2 Mg + O₂ --> 2 MgO. 

Regel 3: zorg ervoor dat je de KLEINST MOGELIJKE COEFFICIËNTEN gebruikt. 

Voorbeeld: 2 H₂ + 2 Cl₂ --> 4 HCl; dit is FOUT! Je kunt nu namelijk alle coefficienten nog delen door twee: H₂ + Cl₂ --> 2 HCl. Doe dit ook!

Chemische reactie 

Geef de vormingsreactie van kalium met broom, waarbij kaliumbromide ontstaat (KBr).

• 
  
• …K(s) + …Br₂(l) → …KBr(s)

zwaveldioxide reageert met zuurstof hierbij ontstaat zwaveltrioxide. Geef deze reactie.

• …SO₂(g) + …O₂(g) → …SO₃(g)

Geef de vormingsreactie van stikstof met waterstof, er ontstaat ammoniak

• …N₂(g) + …H₂(g) → …NH₃(g)

Als je natrium verbrandt onstaat er natriumoxide. Geef de reactievergelijking.

• …Na(s) + …O₂(g) → …Na₂O(s)

Kaliumchloortrioxide wordt ontleed tot kaliumchoride en zuurstof. 

Maak de reactievergelijking kloppend.

   

• …KClO₃(s) → …KCl(s) + …O₂(g) 

Geef reactievergelijking vande vormingsreactie van fosfor met chloor. Het reactieproduct is 

fosfortrichloride.

…P(s) + …Cl₂(g) → …PCl₃(s) 

Bij de reactie tussen vast magnesium en vloeibaar zoutzuur ontstaat opgelost magnesiumchloride en waterstofgas.

 

Geef de het reactieschema 

en de reactievergelijking.

• magnesium (s) + zoutzuur(l) --> magnesiumchloride(l) + waterstof(g)
• Maak de reactievergelijking kloppend.
• Mg(s) + HCl(aq) -> MgCl₂(aq) + H₂(g) 

Geef de kloppende reactievergelijking van de verbranding van propaan.

…C₃H₈(g) + …O₂(g) → …CO₂(g) + …H₂O(g) 

Wat geeft de index aan in een molecuulformule?

1. Hoeveel atomen er zijn
2. Hoeveel moleculen er zijn

Wat is de index in de volgende formule?

3CH​4​​

1. 4
2. 1
3. 3
4. 0

Hoeveel moleculen zie je hier?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 9

Hoeveel atoomsoorten zie je?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 9

Hoeveel atoomsoorten zie je?

1. 3
2. 2
3. 5
4. 0

Hoeveel atomen zie je?

1. 5
2. 10
3. 15
4. 0

Hoeveel atomen zie je?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 9

Wat zijn de beginproducten?

1. CH4
2. Methaan en zuurstof
3. 2 O2
4. CO2 + H2O

CO₂ heet ook wel...

1. Koolstof-mono-oxide
2. Koolstof-di-oxide
3. dikoolstofdioxide
4. Koolzuurstof

Sublimeren

Mengen

Chemische reactie

Scheiden

Stollen

Welke getallen mag je aanpassen om een reactievergelijking kloppend te maken?

1. De coefficienten
2. De index
3. De coefficienten en de index
4. De coefficienten en de index van de producten

Wat is de index van 6 O ?

2

1. 6
2. 1
3. 0
4. 2

Maak de reactievergelijking kloppend:
(index hoort klein)
CH + O --> CO +HO

2

4

2

2

1. 2CH4 + 3O2 --> 2CO2 +4H2O
2. CH4 + 2O2 --> CO2 +2H2O
3. 2CH4 + 4O2 --> 2CO2 +4H2O
4. CH4 + O2 --> CO2 +H2O

Volgende les S. O. 

Tabel 1 blz. 19 & Tabel 1 van blz. 27

Huiswerk H4.3

Maken opdracht 1 t/m 8

Huiswerk H4.3

Maken opdracht 9 t/m 16