(G1) les 10 - grammatica zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands 2e uur (klas g1c)

Grammatica: zinsontleding

Zet je camera aan en laat je microfoon uit.

Wat gaan we doen?

• Lesdoelen
• Theorie
• Opdrachten / extra uitleg
• Reflectie 

Lesdoelen

• Je kent de drie manieren om het lijdend voorwerp te vinden.
• Je kunt een zin ontleden t/m het lijdend voorwerp. 

3 manieren om het lv te vinden

1. basiszin
2. wie/wat + gezegde + ow
3. lijdende zin

1. Het lv vinden met de basiszin

• Het zww is als de regisseur van een zin. Het deelt de rollen onderwerp en lijdend voorwerp uit.
• Iets/iemand

• De vader van de jongen moet de gebroken ruit betalen.
• iets/iemand betaalt iets/iemand 
• (De vader van de jongen) (moet) de gebroken ruit {betalen.}

De postzegelhandelaar heeft die mooie serie gisteren verkocht.

• pv: heeft
• andere ww: verkocht
• zww: verkocht
• basiszin: iets/iemand verkoopt iets/iemand

• (De postzegelhandelaar) (heeft) die mooie serie gisteren {verkocht.}

2. wie/wat + gezegde + ow

Een andere manier om het lijdend voorwerp te vinden, is door de vraag te stellen: wie/wat + gezegde + ow.

Die leuke foto heeft mijn kleine zusje gemaakt. 

• Wie/wat heeft mijn kleine zusje gemaakt?
• Die leuke foto = lv
• Die leuke foto (heeft) (mijn kleine zusje) {gemaakt.}

Ik kook vanavond lekkere macaroni.

wie/wat + gezegde + ow?

• Wie/wat kook ik?
• lekkere macaroni = lv
• (Ik) (kook) vanavond lekkere macaroni.

3. lijdende zin

• Je kunt ook het lijdend voorwerp vinden door van de zin een lijdende zin/word-door-zin te maken. Het ow in de lijdende zin is het lv in de oorspronkelijke zin.
• Door + ow + word/wordt/worden + vd van zww

• (Jullie) (hebben) die mooie bomen {gekapt.}
• Door jullie worden die mooie bomen gekapt.

Pieter had beter een ander beroep kunnen kiezen.

Door + ow + word/wordt/worden + vd van zww

• Door Pieter wordt een ander beroep gekozen.
• (Pieter) (had) beter een ander beroep {kunnen kiezen.}

Huiswerk

• Volgende week donderdag: maak schakel 52, 53 en 56.

Extra uitleg

1. De verkleumde kampeerders wierpen droog hout op het vuur.

2. Gerard haalt even een fles frisdrank uit de kelder.

3. Amber draagt 's winters altijd een dikke jas.

Reflectie

• Je kent de drie manieren om het lijdend voorwerp te vinden.
  
• Je kunt een zin ontleden t/m het lijdend voorwerp. 

Welke drie manieren ken je om het lv te vinden?

Bart geeft aan de hond een koekje.

Wat is het lijdend voorwerp?