Grammatica en Formuleren H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

woensdag 11 januari 2023

Programma

- Herhaling toetsstof

- Keuze:
1. OefenGP maken (Magister berichten)
2. Leren / spiekbriefje maken

Overzicht toetsstof

H1: zinnen correct begrenzen (komma/punt)
H2: (foutieve) samentrekking
H3: (fout) verwijzen
H4: (foutief) beknopte bijzin
H6: ambiguïteit en incongruentie

H1: Zinnen correct begrenzen

- Zorg dat de komma's en punten in zinnen op de goede plek staan.
- Dit gaat fout omdat men hoofd- en bijzinnen door elkaar haalt.

Gisteren gingen we zwemmen, hoewel het koud was, vermaakten we ons prima.
-> Welke komma moet een punt worden?

1. zwemmen,
2. was,

Nederland wordt in het noorden en westen begrensd door de Noordzee. Het heeft dus aan twee kanten een natuurlijke grens.

1. Juist
2. Onjuist

Samentrekking

- Als er in een samengestelde zin twee hoofdzinnen gebruikt zijn, mag je in het tweede gedeelte herhalingen weghalen. Er zijn drie voorwaarden: het weggelaten gedeelte moet
- hetzelfde getal zijn (enkelvoud/meervoud)
- dezelfde grammaticale functie hebben (ow, lv, mv)
- dezelfde betekenis hebben

Hij hield van haar en (hield) haar handen vast.
(hield):

1. Mag weg
2. Mag niet weg: ander getal
3. Mag niet weg: andere betekenis
4. Mag niet weg: andere functie

De docent nam afscheid en (de docent) bedankte al zijn collega's voor de jarenlange samenwerking.

(de docent):

1. Mag weg
2. Mag niet weg: ander getal
3. Mag niet weg: andere betekenis
4. Mag niet weg: andere functie

Verwijzen

- Als je in zinnen gaat verwijzen moet je dat goed doen. Je let op:
- het geslacht van het woord waarnaar je verwijst
- het getal van het woord waarnaar je verwijst
- andere zaken: zijn het personen of dingen/dieren? wanneer gebruikt je het verwijswoord wat ook alweer? wat is het verschil tussen hen en hun?

De apotheek vroeg .......... medewerkers om meer te werken tijdens de drukke vakantieweken.

1. haar
2. zijn
3. hun

Het jongetje ........... daar loopt zou zo jouw broertje kunnen zijn.

1. die
2. dat
3. wat
4. wie

De mensen .......... ze had vertrouwd, hadden haar één voor één laten vallen.

1. waarop
2. op wie

Beknopte bijzin

- Een bijzin kun je (grammaticaal) korter maken door de persoonsvorm en het onderwerp eruit te halen.
- Nadat ze gegeten had, ging ze hard aan de slag met haar scriptie --> Na gegeten te hebben, ging ze hard....
- Dit mag alleen als ow van de hoofdzin en bijzin hetzelfde zijn.

- Bij controle van de beknopte bijzin bekijk je of het ow van de hoofdzin ook het ow van de bijzin zou kunnen zijn.

Lopend naar de overkant werd hij bijna aangereden.

1. Goed
2. Fout

Na koffie gedronken te hebben reed de bus weer verder.

1. Goed
2. Fout

Ambiguïteit

- Ambiguïteit: je kunt zinnen op meerdere manieren uitleggen.
1. Er staat een homoniem in de zin: kraan, bank, binnenlopen
2. Er staat een woordgroep in de zin met meerdere betekenissen: een foto van Janet.
3. Je kunt de zin op meerdere manieren ontleden.
4. De zin bevat een onduidelijke verwijzing: De docent sprak met Johan over zijn slechte handschrift.

De man slaat de hond met de stok.

1. De zin bevat een homoniem.
2. De zin bevat een woordgroep met meerdere betekenissen
3. Je kunt de zin op meerdere manieren ontleden.
4. De zin bevat een onduidelijke verwijzing.

In onze hal hangt een foto van de koning.

1. De zin bevat een homoniem.
2. De zin bevat een woordgroep met meerdere betekenissen
3. Je kunt de zin op meerdere manieren ontleden.
4. De zin bevat een onduidelijke verwijzing.

Incongruentie

- Hij heeft, wij hebben --> zo hoort het
- Zinnen zijn incongruent als het getal van het onderwerp niet gelijk is aan het getal van de persoonsvorm. 

- Incongruentie opsporen: zoek het onderwerp en zoek de persoonsvorm en check of ze hetzelfde getal hebben.

Een aantal bezoekers van het pretpark vonden de wachtrijen veel te lang.

1. Onjuist
2. Juist

Politiechef Jan en zijn collega's heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de misdaad.

1. Onjuist
2. Juist

Nu

Keuze
1. OefenGP maken (zie berichten in Magister)
2. Leren / spiekbriefje maken