1.1 Dichtheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

1.1 Dichtheid

Programma

-Formatieve check	10 min
-Oefeningen nakijken	10 min
-Dichtheid	15 min
-Practicum	30 min
-Oefenen	15 min

Formatieve check

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Checks voor 1.1 Dichtheid

De laatste slide sla je voor nu over, deze is voor het einde van de les!

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt berekeningen maken met dichtheid.
• Je kunt de onderdompelmethode gebruiken.
• Je kunt de dichtheid van een onbekende stof bepalen met behulp van de scheikundige methode.

Dichtheid

Wat is zwaarder een kilo veren of een kilo lood?

Wat is zwaarder, een kubieke centimeter (cm3) veren of een kubieke centimeter (cm3) lood?

1. Veren
2. Lood
3. Even zwaar

Dichtheid

Dichtheid: het gewicht van een stof in gram per kubieke centimeter.

Oftewel: als je een kubieke centimeter van 2 verschillende stoffen pakt, zullen deze stoffen een ander gewicht hebben.

Voorbeeld:

Dichtheid veer: 0,05 g/cm³

Dichtheid lood: 11,35 g/cm³

1 cm³ veren is dus lichter dan 1 cm³ lood

Hoe bepaal je de dichtheid van bijvoorbeeld lood?

Dichtheid

Dichtheid zorgt ervoor dat ijs drijft.

dichtheid ijs < dichtheid water

Stoffen drijven bovenop andere stoffen met een grotere dichtheid.

bv. olie en water

Een stukje plastic heeft een dichtheid van 1,05 g/cm3. Blijf het drijven in water of gaat het zinken?

1. Drijven
2. Zinken

Rekenen met dichtheid

• Massa altijd in gram
  
• Volume altijd in kubieke centimeter of mL
  
• De dichtheid altijd in g/cm³ (of g/mL)
  

Voorbeeld:

Een stukje metaal weegt 245 gram en heeft een volume van 36 cm³, bereken de dichtheid in g/cm³.

Formule: ρ = m/V

m = 245 g

V = 36 cm³

ρ = m/V = 245/36 = 6,81 g/cm³

Bart vindt tijdens zijn wandeling naar huis een vreemd stukje metaal. Hij neemt het mee naar huis en onderzoekt daar wat voor metaal het is. Hij weegt het eerst, de weegschaal geeft aan dat het stukje metaal 45 gram weegt. Daarna gebruikt hij de onderdompelmethode om uit te vinden wat het volume van het metaal is. Hieruit blijkt dat het metaal een volume heeft van 2,33 cm³.
Bereken de dichtheid van dit metaal.
Formule:

ρ=​V​​m​​

Antwoord

Massa (m) = 45 g

Volume (V) = 2,33 cm³

Berekening:

ρ = m/V

ρ = 45/2,33

ρ = 19,3 g/cm³

Volume

Soms staat de volume niet in de tekst gegeven, en moet je het zelf bepalen. Hoe doe je dat?

1; opmeten:

Als je stof een simpele vorm heeft, zoals een rechthoek of cilindervorm, kan je het makkelijk opmeten.

• Formule rechthoek: V = l x b x h (lengte x breedte x hoogte)
• Formule cilinder: V = π x r2 x h (pi x straal2 x hoogte)

Volume

2; onderdompelmethode:

Als je een stof hebt met een complexe vorm, zoals een kiezelsteentje, kan je de onderdompelmethode gebruiken.

• Je vult een maatcilinder met een bekende hoeveelheid water, bijvoorbeeld 52 mL.
  
• Je laat het kiezelsteentje erin vallen en kijkt naar de eindstand van het water, bijvoorbeeld 78 mL.
  
• eindwaarde - beginwaarde = volume van de kiezelsteen.
  78 - 52 = 26 mL = 26 cm3.

De vorige 2 methodes werkten alleen met vaste stoffen. Hoe bepaal je het volume van een vloeistof?

Practicum

Bij dit practicum is het van belang dat je de dichtheid gaat bepalen van je voorwerp.

Om de dichtheid te bepalen moet je eerst de massa en volume van het voorwerp weten.

De massa en volume ga je meten tijdens je proefje, hoe je dat doet, mag je zelf bedenken.

Dit practicum doen we als voorbereiding op de praktische opdracht voor de komende 2 lessen.

Voor de komende praktische opdracht krijg je een cijfer.

Wat is de massa en volume van jouw voorwerp?

Bereken nu de dichtheid van jouw voorwerp.

Uit welke stof bestaat
jouw voorwerp?

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Hoofdstuk 1 Paragraaf 1:

3cd, 11, 12

Welke leerdoelen beheers je?

Klik op de link, deze opent weer de check. Vul nu de laatste slide in:

Checks voor 1.1 Dichtheid