Par. 4.1: ontstaan van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kazimierz Piechowski

Geboren op 3 oktober 1919. 

Van juni 1940 in Auschwitz. 

Organiseerde mede een ontsnappingspoging en overleefde. 

Overleed uiteindelijk op 15 december 2017

 

Programma 

1. Terugblikvraag + spel (10 min.)

2. Intro TV 4 (5 min.)

3. Opdracht 4.1 (15 min.)

4. Bespreken opdracht 4.1 (15 min.)

5. Pauze (5 min.)

6. Video (10 min.)

7. Controlevraag (10 min.)

Zelf aan de slag (rest van de les)

Programma 

1. Terugblikvraag + spel (10 min.)

2. Intro TV 4 (5 min.)

3. Opdracht 4.1 (15 min.)

4. Bespreken opdracht 4.1 (15 min.)

Vragen?

Keuzemenu 

Keuze 1: Doe mee met de reguliere les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag. Doe het volgende: 

• Lees 4.1 goed door (blz. 64 t/m 68)
• Neem de lessonup Par. 4.1: Ontstaan van steden goed door en maak de vragen 
• Werk de eerste leerdoelen van 4.1 uit (zie blz. 81). 

Maak een keuze! Niets doen is geen optie!

Economisch

Bovenlaag bevolking

Herendiensten

Achterleenman

Leenman

Horige 

Koning

Onderlaag bevolking

Feodale stelsel

Hofstelsel

Bischopen en de kerk

Politiek

Heer

Domein

Situatie vroege middeleeuwen (500-1000)

Politiek: Vorsten proberen macht te houden via verdeling van land (Feodale stelsel) en verspreiding christendom (eenheid)

Mislukt: Leenmannen houden hun gebied, Europa wordt een lappendeken van koninkrijkjes

Economisch: Kleine koninkrijkjes moeten zelfvoorzienend zijn (autarkisch). Doen dit via het hofstelsel.

Sociaal: Grote sociale verschillen. Adel heeft macht, gewone volk is al horige soort van een slaaf. 

Cultureel: Vrijwel iedereen is christelijk. Macht van de kerk is groot. 

 

Opdracht (15 min.)

1. Lees Par. 4.1 (blz. 64 t/m 68)

2. Ga naar Teams en open opdracht 4.1 ontstaan van Steden

3. Vul de ontbrekende woorden/zinnen in de lege vakken: opties vind je op pagina 2 

4. Elk pijltje staat voor een verband tussen twee gebeurtenissen: check of je elk pijltje begrijpt. 

5. Je maakt de opdracht alleen en in stilte 

6. Klaar? Lees Par. 4.2 

Controlevraag  

Gebruik bron 3.

Margaretha van Vlaanderen gaf met de bepalingen van 1252 haar horigen meer vrijheid. De vraag is of ze dat deed om stedengroei te stimuleren, of om meer arbeiders op haar bezittingen te houden. Leg uit: 

● met twee verwijzingen naar de bron dat zij de horigen inderdaad meer vrijheid gaf; (2p)

● dat meer vrijheid voor horigen de stedengroei kon stimuleren; (2p)

● dat meer vrijheid voor horigen de horigen kon doen besluiten op haar bezittingen te blijven om de grond te bewerken. (2p)

Antwoord controlevraag  

● In de aanhef stelt Margaretha duidelijk dat ze horigen vrij maakt. 1. Bij overlijden hoeven de nu vrije mensen niet meer de helft van het bezit van de overledene aan de gravin te geven. 2. Ook hoeven zij geen diensten meer te verrichten. (2p)

● De mensen die nu vrij zijn, mogen van de domeinen vertrekken. Ze kunnen zich in de stad vestigen als zij dat willen en dan groeit dus de stad. (2p)

● Als de mensen minder plichten hebben, kunnen ze besluiten op het domein te blijven omdat hun leven er nu veel minder zwaar is. (2p)

Keuze (rest van de les) 

Ga zelf aan de slag met het huiswerk: 

4.2: vr. 2, 4, 5 en 6 (73 en 74)

Of 

Stel vragen over de dingen die je nog niet begrijpt 

Of 

Begin aan een schema verschillen en overeenkomsten periodes (zie teams

Welke verschillen tussen de vroege en late middeleeuwen kun je al bedenken?