Economisch Burgerschap Les 4 Werken en Ondernemen

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

Werken en Ondernemen

Programma

- Leerdoel van deze week

- Theorie over Werken en Ondernemen

- Praktijkopdrachten maken

- Afsluiting

Leerdoelen deze week

- je hebt inzicht in jouw rol als werkende en welke bijdrage jij als werkende levert aan de Nederlandse economie. 

Zodat je als je je diploma hebt gehaald op verantwoorde manier kan deelnemen aan de samenleving en daar voor jezelf een goed leven kan opbouwen. 

Redenen om te werken (arbeid): 

- geld verdienen: eten, wonen op vakantie

- voldoening en zelfvertrouwen: je voelt je nuttig, ervaart waardering

- economisch doel: je draagt bij aan de maatschappij en aan het draaien van de economie

- structuur in je leven/ ritme

- sociaal contact

- je ontwikkelt jezelf 

Soorten werk

Betaald: in loondienst als werknemer / ondernemer

Onbetaald: vrijwilligerswerk/ stage 

Ondernemer  

- zelf de baas

- financieel voordeel

- vrijheid

-risico

- hard werken

- autonomie (werkgeluk)

- geen pensioen

Werknemer  

- in dienst van... 

- arbeidsovereenkomst

- loon

- zekerheid (nu en toekomst)

- verplicht instructies uit te voeren

- wel pensioen

Zou jij zelf een bedrijf willen beginnen?

ja

nee

misschien

www.123test.com

Wat was de uitslag van de test? Past ondernemer zijn bij jou?

ja

nee

Verschillende vormen om in te ondernemen

Een ondernemer: 

- moet een rechtsvorm kiezen

- moet zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel

- moet belasting betalen (BTW afdragen, Loonbelasting inhouden, inkomstenbelasting, etc.)

- is verplicht een administratie bij te houden 

Advies: maak een ondernemingsplan (dan hou je focus en houvast - ""stick to the plan")

Economische groei

Door waarde toevoeging: Productie:

Dat kan door het maken van producten 

of 

het leveren van diensten

Wat is nodig om te produceren:

- grondstof (natuur)

- kapitaal (investeren en vaste kosten)

- arbeid

- ondernemerschap

Heb jij een bijbaan of vakantiebaan?

ja

nee

Arbeidsovereenkomst

Of er een arbeidsovereenkomst is: 

- moet je de arbeid zelf uitvoeren? 

- ontvang je loon?

- moet je instructies uitvoeren? 

3x ja dan is er een arbeidsovereenkomst en heb je de rechten en plichten die daarbij horen. 

Als werknemer in loondienst

Recht op: 

- (minimum)loon

- vakantiegeld (8%) en vakantiedagen (minimaal 4x het aantal uren dat per week gewerkt wordt)

- gezond en veilig werken, voorlichting over de werkzaamheden, risico’s en maatregelen en bescherming tegen onveilige of ongezonde werksituaties. 

- pauze tijdens werk

- doorbetaling van loon bij ziekte (meestal 70%) 

- bescherming tegen ontslag

Als werknemer in loondienst

Plichten: 

- redelijke instructies opvolgen 

- taken uitvoeren

- de veiligheidsvoorschriften opvolgen

- meewerken aan "beter worden als je ziek bent" en opvolgen instructies bedrijfsarts. 

2 soorten arbeidsovereenkomsten

Onbepaalde tijd (vast contract): 

Eindigt door: 

- opzegging door de werknemer

- met wederzijds goedvinden (beeindigingsovereenkomst)

- opzegging door werkgever (moet het uwv toestemming vragen, die krijg hij alleen als werknemer meer dan 2 jaar ziek is, om bedrijfseconomische reden (reorganisatie), onvoldoende functioneren, slecht gedrag, illegaal in Nederland, of bij een arbeidsconflict) 

- ontslag op staande voet:  het dienstverband stopt per direct. Moet een goede en dringende reden voor zijn, bijvoorbeeld diefstal, geweld, onder invloed zijn,  frauderen, of werk weigeren zonder goede reden.

- ontbinding door de rechter (daarvoor gelden dezelfde redenen als bij opzegging via het UWV).

2 soorten arbeidsovereenkomsten

Bepaalde tijd (tijdelijk contract):

- je bent in dienst tot dat de termijn verstrijkt die in de arbeidsovereenkomst staat

- maximaal 2 keer verlengen binnen 3 jaar. In totaal kunt uw werkgever dus 3 tijdelijke contracten met u afspreken met een maximale duur van 3 jaar en 3 maanden. Het volgende contract is automatisch een vast contract.

- kan ook eindigen door een ontslag op staande voet

- opzeggen door werkgever of werknemer kan alleen als het is afgesproken, anders moeten beide tijd uitzitten met elkaar

Vergoeding bij ontslag

- heet een transitievergoeding

- vanaf 18 jaar

- ontslag is op initiatief van de werkgever 

- of als de werkgever zich misdragen heeft

- bij een vast en tijdelijk contract

- bedoeld voor scholing en helpen bij overgang naar nieuwe baan (niet verplicht hieraan te besteden)

- hoogte afhankelijk van salaris en hoe lang iemand in dienst is

Uitkering

Is het ontslag niet aan de werknemer te wijten: 

recht op een Werkloosheidswet uitkering

Ontslag na 2 jaar ziekte: 

recht op een WIA uitkering (en een transitievergoeding) 

De werkgever betaalt zelf de premies voor de werknemersverzekeringen (WW, WAO en WIA). 

Hij houdt deze premie dus niet in op het loon van de werknemer. 

Loonbelasting is vooruitbetaalde inkomstenbelasting. Doe zelf aan het einde van het jaar (vanaf 1 maart) aangifte en kijk of er aftrekposten zijn, dan krijg je geld terug. 

Zelf werken: 

Opdrachten maken over: Werken en Ondernemen

Zie Canvas (modules/ kalender) en Generation 24/7 voor de opdrachten die je moet maken. 

Wat vonden jullie van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Tot de volgende keer! Dan hebben we het over: 

De burger als consument.