Economisch Burgerschap Les 5.2 Werken als werknemer

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

             Burgerschap

                           Werken als Werknemer

Programma

- Leerdoel van de les

- Mindmap Bedrijfsculturen: 

 "Mijn Ideale werkplek"

- Theorie over de rechten en plichten 

   van een werknemer

- Herhaling en samenvatting 

- Evaluatie van de les met een dobbelsteen

Leerdoelen: 

1. Je geeft 3 voorbeelden van verplichtingen die een werknemer heeft tijdens zijn werk.

2. Je licht toe aan een klasgenoot welke 3 rechten een werknemer heeft.

3. Je selecteert 3 kenmerken waaraan de bedrijfscultuur van jouw toekomstige baan moet voldoen.

Een werknemer moet......
Noem zoveel mogelijk voorbeelden

Een werkgever moet.....
Noem zoveel mogelijk voorbeelden

Hoeveel procent van de inkomsten van de overheid komt direct van werknemers (schattingen voor 2023)?

1. 38,7%
2. 10,4%
3. 21,9 %
4. 57,8%

Ik weet wat er in een arbeidsovereenkomst staat?

😒🙁😐🙂😃

Ik heb wel is nagedacht over het soort bedrijf waarvoor ik wil werken?

😒🙁😐🙂😃

Wat is een bedrijfscultuur?

De bedrijfscultuur is alles wat de toon zet in een organisatie. Het definieert hoe mensen met elkaar en met hun taken en verantwoordelijkheden omgaan. Het zijn de normen en waarden van het bedrijf. De onbewuste en ongeschreven regels, afspraken en overtuigingen. 

Een goede match tussen wie jij bent en wat jij belangrijk vindt enerzijds, en de normen en waarden van het bedrijf anderzijds, zorgt ervoor dat:

 

* je goed werk kunt leveren

* je kunt groeien in je werk

* je met plezier naar je werk gaat

* werk en privé voor jou in balans zijn

Schema Zelf werken!

Wat moet je doen?	Maak een Mindmap met centraal: Mijn ideale werkplek. Ga na wat er hiervoor nodig is voor jou.
Hoe moet je het doen?	De opmaak is vrij. Kies bijvoorbeeld Canva, powerpoint of pen en papier.
Hoeveel tijd heb je ervoor?	10 minuten
Uitkomst?	Je hebt een beter beeld over jouw toekomstige werkplek
Hulp vragen aan?	Je maakt de opdracht zelf, maar je mag overleggen met je directe buren. Gebruik ook Google en/of ChatGpt ter inspiratie.
Wat als je eerder klaar bent?	Extra en verdiepende opdracht: zoek op welke bedrijven in de branche bij jouw ideale bedrijfscultuur passen.

Zelf werken: 

2e onderwerp van vandaag:

De rechten en plichten van werknemers. 

Deze blijken uit: 

- verschillende wetten

- CAO

- arbeidsovereenkomst

- gewoonte/ gebruiken op de werkvloer.

Arbeidsovereenkomst

Of er een arbeidsovereenkomst is: 

- moet je de arbeid zelf uitvoeren? 

- ontvang je loon?

- moet je instructies uitvoeren? 

3x ja dan is er een arbeidsovereenkomst en heb je de rechten en plichten die daarbij horen. Nee, dan zzp!

Als werknemer in loondienst

Recht op: 

- (minimum)loon

- vakantiegeld (8%) en vakantiedagen (minimaal 4x het aantal uren dat per week gewerkt wordt)

- gezond en veilig werken, voorlichting over de werkzaamheden, risico’s en maatregelen en bescherming tegen onveilige of ongezonde werksituaties. 

- pauze tijdens werk

- doorbetaling van loon bij ziekte (meestal 70%) 

- bescherming tegen ontslag

Als werknemer in loondienst

Plichten: 

- redelijke instructies opvolgen 

- taken uitvoeren

- de veiligheidsvoorschriften opvolgen

- meewerken aan "beter worden als je ziek bent" en opvolgen instructies bedrijfsarts. 

2 soorten arbeidsovereenkomsten

Onbepaalde tijd (vast contract): 

Eindigt door: 

- opzegging door de werknemer

- met wederzijds goedvinden (beëindigingsovereenkomst)

- opzegging door werkgever (moet het UWV toestemming vragen, die krijg hij alleen als werknemer meer dan 2 jaar ziek is, om bedrijfseconomische reden (reorganisatie), onvoldoende functioneren, slecht gedrag, illegaal in Nederland, of bij een arbeidsconflict) 

- ontslag op staande voet:  het dienstverband stopt per direct. Moet een goede en dringende reden voor zijn, bijvoorbeeld diefstal, geweld, onder invloed zijn,  frauderen, of werk weigeren zonder goede reden.

- ontbinding door de rechter (daarvoor gelden dezelfde redenen als bij opzegging via het UWV).

2 soorten arbeidsovereenkomsten

Bepaalde tijd (tijdelijk contract):

- je bent in dienst tot dat de termijn verstrijkt die in de arbeidsovereenkomst staat

- maximaal 2 keer verlengen binnen 3 jaar. In totaal kan een werkgever dus 3 tijdelijke contracten met u afspreken met een maximale duur van 3 jaar. Het volgende contract is automatisch een vast contract.

- kan ook eindigen door een ontslag op staande voet.

- opzeggen door werkgever of werknemer kan alleen als het is afgesproken, anders moeten beide tijd uitzitten met elkaar!

Vergoeding bij ontslag

- heet een transitievergoeding

- vanaf 18 jaar

- ontslag is op initiatief van de werkgever 

- of als de werkgever zich misdragen heeft

- bij een vast en tijdelijk contract

- bedoeld voor scholing en helpen bij overgang naar nieuwe baan (niet verplicht hieraan te besteden)

- hoogte afhankelijk van salaris en hoe lang iemand in dienst is

Uitkering

Is het ontslag niet aan de werknemer te wijten: 

recht op een Werkloosheidswet uitkering

Ontslag na 2 jaar ziekte: 

recht op een WIA uitkering (en een transitievergoeding) 

Een werkgever moet zijn werknemer de gelegenheid geven om onder werktijd te kunnen sporten.

1. Juist
2. Onjuist

Welk arbeidscontract willen werkgevers het liefst aan nieuwe werknemers geven?

1. Vast contract
2. Tijdelijk contract
4. ZZP

Schema Zelf werken!

Wat moet je doen?	Maak de opdrachten uit het Hoofdstuk: Werken en Ondernemen: (1) Aan de slag en (2) Geldzaken (Generation 24/7)
Hoe moet je het doen?	Lees de vraag goed, zoek op wat de begrippen betekenen en denk na over de verschillende meningen die er over het onderwerp bestaan. Vorm daarna je eigen mening en leg dit goed uit.
Hoeveel tijd heb je ervoor?	10 minuten
Hulp vragen aan?	Generation 24/7, Google, ChatGPT, maar antwoord in eigen woorden!!
Wat als je eerder klaar bent?	Extra opdracht: Bedenk vragen die je aan een expert zou willen stellen over de rechten en plichten van werknemers.

Zelf werken: 

Leerdoelen behaald? 

1. Je kan 3 voorbeelden geven van verplichtingen die een werknemer heeft tijdens zijn werk.

2. Je ben in staat om aan een klasgenoot toe te lichten welke 3 rechten een werknemer heeft.

3. Je kan 3 kenmerken selecteren waaraan de bedrijfscultuur van jouw toekomstige baan moet voldoen.

Leerdoelen behaald?

 

Terugblik/ evaluatie:

Dobbelsteen: 

1. Ik had meer kunnen leren als.. 

2. Ik was verrast door... 

3  Ik was vooral geïnteresseerd in.. 

4. Een ding dat ik geleerd heb is.. 

5. Ik wil meer weten over... 

6. ik snap nog niet .. 

Tot de volgende keer! 

Dan hebben we het over: 

Jouw rol als consument!

Als je de opdrachten nog niet af heb! Maak ze thuis en lever ze voor de volgende les in!