2.7 Zelfstandig ww en hulpww

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Lesdoelen

- Je kent het verschil tussen zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

- Je herhaalt de woordsoorten uit leerjaar 1

    zelfstandig naamwoord (zn), lidwoord (lw), werkwoord (ww)

    bijvoeglijk naamwoord (bn), voorzetsel (vz),
    voornaamwoorden: * persoonlijk voornaamwoord (psv)
                                               * bezittelijk voornaamwoord - bzv )

Persoonlijke voornaamwoord

Werkwoord

• Drukt vaak een handeling uit: praten, vertrekken, zwaaien. (Doe-werkwoorden)
• Drukt een situatie of gebeurtenis uit: staan, blijven, regenen, vallen

Het hele werkwoord wordt ook wel infinitief genoemd.

Een werkwoord kun je vervoegen (de vorm veranderen). Bijvoorbeeld: hij praat, ze praten, jij praatte, wij hebben gepraat

Zelfstandig

werkwoord

Hulpwerkwoord

Wat is het verschil?

Zelfstandig werkwoord (zww)

- Staat er maar één werkwoord in de zin?  Dan ALTIJD zww!

- Een duidelijke betekenis + KAN zonder hulp van andere ww'en het werkwoordelijk gezegde (wwg) zijn

Bijvoorbeeld:

Ik      fiets    naar  school.

psv    zww     vz       zn

Sophie  zingt  onder  de  douche.  

  zn         zww      vz      lw     zn

Zelfstandig werkwoord (zww)

- Let op: splitsbare werkwoorden vallen soms in twee stukken
    uiteen. Benoem altijd beide delen!

Bijvoorbeeld:

De  jongen  telt     de   cijfers  op. 

 lw    zn        zww   lw     zn      zww 

Hulpwerkwoord (hww)

- Staan er meerdere werkwoorden in een zin?
   Dan minstens één werkwoord => HULPWERKWOORD (hww)

- Het hww HELPT het zelfstandig werkwoord (zww)

- Het zelfstandig werkwoord (zww) is dan vaak een voltooid
   deelwoord of een inifitief (= heel werkwoord)

Zie blz. 151

Ook voorbeelden!

Hulpwerkwoord (hww)

Bijvoorbeeld 1:

Ronald kan echt goed basketballen.

hww : kan

zww: basketballen

Bijvoorbeeld 2:

De kok heeft de biefstuk te gaar gebakken

hww : heeft

zww:  gebakken

Hulpwerkwoord (hww)

1.  In de zin altijd meer dan één werkwoord

2. Het zelfstandig werkwoord is meestal voltooid deelwoord
    of een infinitief 

Bijvoorbeeld:

Mijn tante wil zondag komen zingen.

hww : wil

hww: komen

zww: zingen

 BELANGRIJK

In sommige zinnen staan meerdere
           hulpwerk-
          woorden.

Zelfstandig

werkwoord

Hulpwerkwoord

Welk werkwoord is wat?

Voorbeeldzin:

Mijn vader wil graag leren parchutespringen.

Hulpwerkwoord of 

zelfstandig werkwoord? 

1. Onderstreep de persoons-
    vorm (pv)

2. Laat de pv weg

3. Maak een zin met de
    werkwoorden die over zijn

4. Ga naar stap 1. 

5. Ga door tot je één werk-
    woord over hebt - dat is
    het zelfstandig werkwoord

Bijvoorbeeld:

• Joshua zegt graag dierenarts te willen worden.
• Joshua wil graag dierenarts
   worden.
• Joshua wordt graag dierenarts.

            hww = zegt en wil

           zww  = wordt

Aan de slag

Lesdoelen

-  Je kent het verschil tussen een zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

- Je herhaalt de woordsoorten uit leerjaar 1

    zelfstandig naamwoord (zn), lidwoord (lw), werkwoord (ww)

    bijvoeglijk naamwoord (bn), voorzetsel (vz),
    voornaamwoorden: * persoonlijk voornaamwoord (psv)
                                               * bezittelijk voornaamwoord - bzv )