2.1 en 2.2 Tachtig jaar oorlog en onrust in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Opstand

leerdoelen

- Je kan uitleggen waarom er kritiek kwam op de kerk.

- Je kan uitleggen wie Erasmus was.

Onrust in de kerk

Einde middeleeuwen: Kritiek op de kerk: - leefwijze van geestelijken paste niet bij hun status.

Geleerden lazen boeken: Conclusie:

- veel ideeën en gebruiken van de kerk hoorden niet bij oorspronkelijke CHr. , maar zijn later bijverzonnen.

Splitsing in de kerk: Protestanten/Katholieken

2.2 Onrust in de kerk

Erasmus

• Was een beroemde humanist
• Humanisten: bewonderden de cultuur van de klassieke oudheid. Ook hielden zij zich bezig met de studie van de bijbel. 
• Uit bijbelonderzoek blijkt dat de kerk zich niet aan de leefregels van Christus hield.
• Eind 15e eeuw: groeiende kritiek op kerk

Misstanden

• Tijdens de middeleeuwen werd de kerk steeds machtiger en rijker
• Misstanden in de kerk:

1. De paus en bisschoppen leefden in grote rijkdom en bezaten veel macht. 
2. Geestelijken hielden zich niet aan de regels, hadden bijvoorbeeld een vrouw.
3. Aflatenhandel: je kunt je zonden afkopen. 

Waarom kwam er kritiek op de kerk?

1. de denkwijze was niet hetzelfde als het oorspronkelijke geloof.
2. Alle gewone burgers wilde zelf de bijbel gaan lezen.
3. Omdat de edelen allemaal in opstand kwamen.
4. Omdat Erasmus vel tegen het katholieke geloof was.

Leg in je eigen woorden uit wat een humanist is.

Welke misstand van de kerk is juist?

1. De paus dacht dat hij de koning was van alle landen.
2. De gewone burgers mochten niet niet in de kerk komen.
3. Mensen konden hun zonden afkopen met aflaten handel.

Reformatie

• 1517: Maarten Luther publiceert 95 kritiekpunten op de kerk: start Hervorming/Reformatie
• Kern: het ware geloof staat in de bijbel, de kerk is overbodig
• 1521: keizer Karel V eist dat hij zijn kritiek intrekt --> uit de kerk gezet na weigering
• Sommige Duitse vorsten waren het er niet mee eens
• Gevolg: godsdienstoorlogen in Duitsland
• 1555: godsdienstvrede van Augsburg
• De vorst bepaalt het geloof
• Stichting van een nieuwe kerk: de protestantse

Calvijn

• De protestant Johannes Calvijn is veel strenger dan Luther:
• Predestinatie: god heeft al van tevoren bepaald of je in de hemel of hel terecht komt
  
• In de Nederlanden is men voornamelijk Calvinistisch 
• De landsheer is echter katholiek...