ZV semester 1 week 2 AFP

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Stukje herhaling

Xperts gemaakt?

Anatomie en fysiologie- 00. Inleiding

Anatomie en fysiologie- 01. De cel

Transversaal vlak

Frontaal vlak

Saggitaal vlak

in

boven

rondom

voor

onder

na

Intra

Supra

Peri

Pre

Sub

Post

Wat betekent lateraal?

1. Richting de buik
2. Richting de zijkant
3. Richting het hoofd
4. Richting de buitenkant

Welke 4 weefselsoorten zijn er?

Wat is het grootste orgaan van het menselijk lichaam?

Bouw en functie van huid, slijmvliezen, gebit

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de bouw, de structuren en de functie van de huid zijn.
  
• Je kunt uitleggen wat de bouw is van de borsten, de nagels en het gebit.
  
• Je kunt uitleggen wat de functie is van de slijmvliezen.

Noem de functies van de huid

De functies van de huid

1. Lichaamstemperatuur regelen. 
2. Receptoren om pijn, druk, warmte en kou te voelen.
3. Stoffen uitscheiden: zouten en afbraakproducten via zweet.
4. Lichaam beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf. (organen beschermen)
   
5. Vet opslaan in het onderhuids bindweefsel. 
   
6. Vormen van vitamine D:  groei en het behoud van botten en tanden. 
   

Beschermen: zichtbare en onzichtbare barriere: hoornlaag en biochemische barriere (zweet en talgklieren d.m.v. melk- en vetzuur + melanine beschermt tegen zonlicht)

In welke voedingsmiddelen zit ook nog vitamine D?

1. in groente en fruit
2. in melkproducten
3. in vette vis en boter
4. in vlees

Lichaamstemperatuur regelen. Als de lichaamstemperatuur daalt, wordt de doorbloeding van de huid minder. Er wordt dan minder warmte aan de omgeving afgegeven en de huid ziet bleek. Wanneer de lichaamstemperatuur te hoog dreigt te worden, verhoogt de doorbloeding van de huid. Er wordt dan meer warmte aan de omgeving afgegeven en de huid ziet rood. De lichaamstemperatuur wordt ook beïnvloed door de zweetklieren in de huid. Door de verdamping van transpiratievocht gaat er lichaamswarmte verloren en daalt de lichaamstemperatuur.

Bouw van de huid

De huid (cutis) 

• opperhuid (epidermis);
  
• lederhuid (dermis);
  
• onderhuids bindweefsel (hypodermis, subcutis).

Het dunste stukje huid, de oogleden, is maar een halve millimeter dik. Het dikste stukje huid zit op de voetzolen en kan wel vijf millimeter dik zijn. 

Opperhuid (epidermis)

• Hoornlaag (stratum corneum): dode en verhoornde cellen
• Kiemlaag (moederlaag/stratum basale/slijmlaag): cellen delen zich. 
• In kiemlaag zit pigment

kubusvormige epitheelcellen. Als ze naar boven schuiven, worden ze platter, want onderweg verliezen ze vocht en verdwijnt hun celkern. Uit het protoplasma van die cellen wordt de hoornstof gevormd. Zo ontstaat de hoornlaag die uiteindelijk wordt afgestoten.

Opperhuid

Hoornlaag: houdt bacteriën en virussen buiten en water binnen. Alleen bij zweetklieren water loslaten. Verhoornde cellen.

Heldere laag bevat keratine. Eiwit dat huid stevig en soepel houdt.

Korrellaag: keratine wordt hier gemaakt.

Ontkiemende laag (bestaat uit stekelige laag en kiemlaag): celdeling

Hoe lang duurt het totdat je een volledig nieuwe huid hebt gemaakt?

30 dagen (tijd tussen delen van cellen en afschilfering)

Lederhuid (dermis)

• De lederhuid bestaat uit bindweefselcellen met veel elastische vezels.  
• Bevat veel bloedvaten en zenuwen. 
• De cellen van de opperhuid worden gevoed vanuit de bloedvaten in de lederhuid. 
• Bevat zweetklieren, talgklieren en haarwortels, zenuwuiteinden 
• Lederhuid bestaat uit 2 lagen: papillaire laag (geeft voedingsstoffen aan opperhuid) en netvormige laag (collageenvezels).
  

Elke haarfollikel staat in verbinding met een klier: de talgklier.

Dankzij de talg blijven haar en huid soepel en kan de huid geen water opzuigen, waardoor de huid wordt beschermd tegen het binnendringen van micro-organismen.

Onderhuids bindweefsel

(subcutis)

• vormt de verbinding tussen de opperhuid/lederhuid en de botten/spieren
• losmazig weefsel en voor een groot deel gevuld met vet
• veel bloedvaten en zenuwvezels

Functies:

- vet opslaan

- bescherming bieden (stootkussen en isolatie)

 Het vet is reservevoedsel, dient als beschermlaag en zorgt voor warmte-isolatie. 

In welke laag zitten de zweetklieren, talgklieren en haarfollikels?

1. Opperhuid (epidermis)
2. Lederhuid (dermis)
3. Onderhuids bindweefsel (subcutis)

Wat verlies je naast water ook veel als je zweet?

Je verliest ook mineralen zoals glucose, natrium, kalium.

Daarom Risico op flauwvallen

Eelt

Hoornlaag van opperhuid is extra dik.

Handpalmen en voetzolen

Borsten

• Zowel mannen als vrouwen hebben borstklieren.
• door oestrogeen borstgroei
  
• Melkklieren
•  Elke borstklier bestaat uit kwabjes (ook wel trosjes genoemd)

Oestrogeen wordt bij vrouwen afgescheiden door de eierstokken.

In één borst zitten ongeveer vijftien tot vijfentwintig melkklieren, die ieder een melkkanaal hebben dat naar de tepel van de vrouw toe loopt.

Nagels

Nagels groeien in de kiemlaag van je huid. Ze bestaan uit keratine en zorgen dat:

• je een betere kracht in je vingers hebt om voorwerpen vast te houden;
• je kunt krabben;
• je vingertoppen en je tenen beschermd zijn tegen stoten.

Vanuit de nagelwortel groeit de nagel in de lengte. 

Vanuit het nagelbed groeit de nagel dikker, doordat er hoorncellen afgezet worden.  

Het bleke halve maantje aan het uiteinde van de nagel ontstaat door lucht onder de doorzichtige nagel.

Haren

Haren groeien in haarzakjes.

De haarzakjes bestaan uit dode cellen, keratine en pigment. 

Binnen in je haarzakjes zitten talgklieren die talg maken.

Haarbulbus: onderkant haarzakje is verdikt

In haarbulbus zit een holte = haarpapil -> hierin zenuwtakjes en bloedvaten.

Haarwortel

Haarschacht

Haaroprichterspier: elke haar zit vast aan een spier.

Hoeveel haren verlies je ongeveer per dag?

50-100 ongeveer per dag.

Totaal heb je er tussen de 100.000 en 150.000

Slijmvliezen

Laag van (epitheel)cellen die de lichaamsholte van verschillende organen (mond, keel, longwegen, maag, darm, vagina) bedekken en slijm produceren.

Gebit

• 32 gebitselementen
• boven en onderkaak en per kaakhelft:

- twee snijtanden;

- een hoektand;

- twee valse kiezen;

- drie ware kiezen

Tussen zijn zesde en twaalfde levensjaar wisselt een mens het melkgebit voor het blijvende gebit.

Anatomie tand

• glazuur: mineralen
•  tandbeen, gevoelig
• wortelvlies: verbinding tussen kaak en tand
• pulpa (tandmerg): doorbloed + zenuwen
• wortel
• bloedvaten
• zenuwen
• kaakbot