7.1 De eeuw van verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

De verlichting

"De duisternis van de onwetendheid, kan worden overwonnen door het licht van verstand"

- Immanuel Kant

Wat wordt bedoeld met het 'licht' en de 'duisternis' in het citaat van Kant

Renaissance

Wedergeboorte van de Grieks-Romeinse cultuur. Met een hernieuwde interesse in klassieke werken en levensstijl. Met een nadruk op rationeel en kritisch denken.

Ontdekkingsreizen

Toepassen van nieuwe wetenschap

 en innovaties waardoor men nieuwe werelden kon ontdekken. Waardoor men (door de boekdrukkunst) een nieuw wereldbeeld kregen; aarde is niet plat.

Wetenschappelijke revolutie

Men gaat verder dan verstand en waarnemingen, men gaat wetenschappelijk onderzoek doe; het systematisch onderzoeken van iets om tot een conclusie te komen.

Op welke manier hebben de 'renaissance/humanisme', de ontdekkingsreizen en de wetenschappelijke revolutie bijgedragen aan het ontstaan van de verlichting

Rationalisme

Empirisme

Menselijke rede is de voornaamste bron van kennis.

Waarnemingen en experimenten zijn de voornaamste bron van kennis

René Descartes

John Locke

• Zintuigelijke waarneming vaak onbetrouwbaar, omdat ze subjectief zijn.
• Methode waarbij men vanuit logica en intuïtie (ratio) tot kennis komt.
  

'Cogito, ergo sum'

Ik denk, dus ik ben

Reading furnishes the mind only with materials of knowledge; it is thinking that makes what we read ours

• Zintuigelijke waarneming zijn wel nuttig.
• Door veel waarnemingen te vergelijken en te combineren ontstaat betrouwbare kennis
  

'Reading furnishes the mind only with materials of knowledge; it is thinking that makes what we read ours'

Welke methode vind je in hedendaagse wetenschappen het meeste terug?

1. Rationalisme
2. Empirisme

Ratio

• In werkelijkheid zijn rationalisme en empirisme moeilijk van elkaar te scheiden. Bij het stellen van hypotheses wordt alsnog gebruik gemaakt van ratio.

• Tijdens de verlichting werden deze denkwijzen toegepast op het verbeteren van de maatschappij (rationeel optimisme).

• Adel, geestelijkheid, absolutisme, Ancien Regime, tradities  alles kwam ter discussie te staan.

• Zoals er natuurwetten bestonden moesten er ook natuur rechten bestaan voor mensen.
  

Wat zou een natuur recht zijn wat jij op dit moment hebt?

Sociaal contract

• Absolutisme en het Ancien Regime zijn gebaseerd op het droit divin: 'goddelijke recht'

Wat vinden de filosofen?

04:12

Waarom is een overheid/vorst nodig volgens Thomas Hobbes?

1. Om mensen op te leidden tot fatsoenlijke mensen
2. Omdat er anders chaos zou ontstaan tussen barbaarse mensen
3. Omdat sommige mensen anders misbruik zouden maken van anderen
4. Omdat deze persoon door God gekozen was om te regeren

04:49

Wat is het verschil tussen Hobbes en Locke?

1. Locke stelt dat de periode voordat er overheden waren als 'vredig'
2. Locke stelt dat de vorst juist door God gekozen is om te regeren
3. Locke stelt dat mensen vrijwillig hun rechten hebben afgestaan om er beter van te worden.
4. Locke stelt dat de overheden juist met geweld de rechten van mensen afnamen

05:39

Het recht om wapens te dragen in Amerika sluit aan bij een principe van Locke. Welk principe is dit?

Thomas Hobbes

(1588-1679)

De Cive (over de burger)

Jean-Jaques Rousseau

(1712-1778)

Du contrat social

• homo homini lupus est (de mens is voor andere mensen een wolf).
  

• De mens is altijd bezig beter te zijn dan de ander. Alleen door samen te werken en rechten op te geven kan men ontsnappen aan deze eeuwige oorlog.
  

• Door een sociaal contract op te stellen tussen de vorst (recht om te regeren in ruil voor veiligheid en vrijheid)  en het volk.

• Landen moeten bestuurd worden door de algemene wil van het volk, dat een 'sociaal contract' aanging met de vorst (bestuurder)

• Iedereen heeft gelijke rechten, die uiteindelijk ondergeschikt zijn aan de algemene wil.

• Wanneer je in volledige vrijheid leeft, geef je veiligheid op. Voor het algemeen belang geef je een deel van de individuele vrijheid op in ruil voor veiligheid (wetten).
  

Bij de sociale contract theorieën van Hobbes, Locke en Rousseau. Bij wie ligt de soevereiniteit?

1. De vorst
2. De overheid
3. Het volk
4. Bij niemand

01:12

Op welke manier herken je de invloeden van de Verlichting bij het ontstaan van de Amerikaanse overheid

02:55

De president

Leider van de regering en de strijdkrachten.

Hooggerechtshof

Controleert de regering. Kan wetten en besluiten verbieden die in strijdt zijn met de grondwet.

Congres

Het parlement van Amerika. Hierin maken afgevaardigden van de staten wetten

Sleep de machten naar de juiste persoon/instituut

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Francois-Marie Arouet (Voltaire)

(1694-1778)

Charles

Montesquieu

(1689-1755)

• In candide valt Voltaire de omstandigheden in zijn tijd aan: kolonialisme, slavernij, hebzucht, Ancien Regime.

• Hij stelt dat men niet blindelings de kerk of de overheid moet volgen, maar het gezonde verstand gebruiken

• Maar... Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen.
  

Voltaire

Montesquieu

Descartes

Hobbes

Locke

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Kennis komt tot stand door het gebruik van verstand (ratio)

De mens is altijd in oorlog; de overheid bestaat om orde te brengen. Men gaat een sociaal contract aan in ruil voor natuurlijke rechten

Kennis komt tot stand door middel van experimenten en waarnemingen

Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen

Homework

Lezen: 143-144

Maken: 2a, 2b, 2c, 4a, 4b, 5a, 5b, 5c,