Les 05 - Van den vos Reynaerde en Ridderromans

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Ridderromans en Reinaert

Lesdoelen 

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les:  

- wat een theocentrische samenleving is; 

- wat voor soorten ridderromans er zijn;

- wat de hofdag inhoudt.

Steeds meer koninkrijken werden bij het Frankische rijk gevoegd. 

Karel de Grote zocht naar een verbindende factor en vond die in het geloof. 

Alle veroverde stammen diende zich tot het Christendom te bekeren. 

Om dit te vergemakkelijken werden elementen uit de Germaanse cultuur aan het Christendom toegevoegd. 

Literatuur

De samenleving was theocentrisch (op God gericht); datzelfde geldt voor de literatuur. 

Een belangrijke leuze is Memento Mori (=mens, gedenk te sterven). 

Van auteursrecht had nog niemand gehoord. 

Literaire genres zijn de ridderroman (hoofs en voorhoofs); liederen (ballade en eligie); legende en toneel. 

Voorhoofse ridderromans

Ook wel Karelromans, Frankische romans of chansons de geste.

De romans geven een beeld van het leven op het hof van Karel de Grote (epische concentratie). 

Omstreeks 1170 geschreven. 

Vaak speelt de Hofdag een belangrijke rol. 

Kenmerken voorhoofse ridderroman

Ingewikkelde vetes hangen samen met het feodaal stelsel.

Trouw en ontrouw aan leenheer en God.

De vrouw is eigendom van haar man. 

Ruige duels demonstreren dapperheid en status van de adellijke hoofdpersoon. 

Hoofse ridderroman

Spelen zich vaak af aan het hof (vaak dat van Koning Arthur), waar de omgangsvormen veel verfijnder zijn (minder geweld). 

Ridders zijn niet meer gewelddadig en trouw, maar hoffelijk, hulpvaardig en rechtvaardig. 

De ridders ondergaan queestes om het hart van hun heimelijke liefde te winnen, de koning een dienst te bewijzen of om achter het geheim van hun afkomst te komen. 

De Hofdag

In deel 1 van Reinaert leren we tijdens de Hofdag de personages kennen. 

Karel de Grote had een enorm Rijk, dat hij onder leenmannen had onderverdeeld. Hij had zo'n dertien paltsen (paleizen). Meestal was er per palts zo'n drie keer per jaar een Hofdag. 

Tijdens de Hofdag presenteerde de Koning zich aan zijn onderdanen in de hoop zijn macht te versterken. Bovendien werd er van het moment gebruik gemaakt om recht te spreken en het beleid door te nemen. 

Deel 1 en 2

In deel 1 blijkt dat Reinaert geen lieverdje is. Hem worden verschillende misdrijven in de schoenen geschoven. 

Bruun wordt gestuurd om Reinaert te dagen, maar Reinaert komt met een list. De bevolking richt zich tegen Bruun. Bruun keert onverrichter zaken en zwaar gewond terug. 

Stellingen

Op de volgende sheets staan enkele stellingen over de eerste twee delen van Reinaert de Vos. Geef aan of je het ermee eens of oneens bent. 

‘Bruun heeft de opdracht van de koning (Nobel) gekregen om Reinaert te arresteren en mee te voeren naar het hof.’

Eens

Oneens

‘In het gesprek tussen Reinaert en Bruun worden de hoofse omgangsvormen in acht genomen.’

Eens

Oneens

‘Bruun heeft zijn benarde situatie enkel en alleen aan zichzelf te wijten.'

Eens

Oneens

‘Net als Hersint en Ogerne is Reinaert ook een ‘sprekende naam’’

Eens

Oneens