Les 5 PDL-zitten eten en drinken

Les: Zitten eten en drinken
1 / 25
suivant
Slide 1: Diapositive
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

Cette leçon contient 25 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 90 min

Éléments de cette leçon

Les: Zitten eten en drinken

Slide 1 - Diapositive

Slide 2 - Vidéo

Citaat: van Leffelaar
Zitten is het steunen van het lichaamsgewicht op de zitknobbels, de bilspieren en de rug waarbij de spieren van boven en onderbeen ontspannen zijn en de romp door rug en buispieren in evenwicht wordt gehouden.

Je kan dit doen door.:
  • Actief te gaan zitten
  • Preventiehulpmiddelen in te zetten
 

Slide 3 - Diapositive

Welk passiviteitsprobleem zie jij bij zitten??

Slide 4 - Question ouverte

Passiviteitsproblemen
Zijn onder te verdelen in:
  • Passief zitten
  • Onrustig gedrag
  • Decubitus
  • Buig (flexie) neiging
  • Belemmering van de ademhaling
  • Kans op onderuitzakken en vallen


Slide 5 - Diapositive

Vicieuze cirkel van pijn
  • Pijn leidt tot aanspanning van spieren, onrust of afweerspanning
  • Aanhoudende afweerspanning leidt tot contracturen
  • Contracturen bevorderen decubitus
  • Decubitus leidt weer tot pijn

Slide 6 - Diapositive

PDL handelingen bij zitten
1. Maak contact, neem de tijd en stem af
2. Stoel rijden en/of weghalen

Slide 7 - Diapositive

Gerichte observaties bij passiviteitsproblematiek ->


  • Voorkeurshouding bij zitten
  • Kans op uit de stoel te glijden
  • Geen rompbalans
  • Ademhaling wordt belemmerd door zithouding?
  • Dwanghouding bij zitten
  • Onrust, roepen en schuiven
  • Incontinentie
  • Pijn bij zitten (verbaal non-verbaal)
  • Decubitus
  • Contracturen
  • Niet begrijpen van woorden/taal
  • Weinig/veel prikkels in omgeving

Slide 8 - Diapositive

Passiviteit en zitten
  • antidecubituskussens
  • gelijke drukverdeling van schouders tot knieholte
  • comfortabele lichaamsondersteuning
  • achterover kantelen van de stoel (hoe??)
  • regelmatig afwisselen van kantelhoek
  • zijwaartse ondersteuning van benen, bekken en romp

Slide 9 - Diapositive

Dynamische zitmiddelen

Kelvin zitelement                                       Nuage stoel

                                                      altijd in samenwerking 
                                                      met fysio en ergo 
 

Slide 10 - Diapositive

Slide 11 - Diapositive

Samenvatting
  • Bij zitten treden als directe dreiging decubitus en mobiliteitsverlies op de voorgrond.
  • Ook belemmeringen van ademhaling en kans op vallen kunnen problemen opleveren.
  • Daarnaast veroorzaakt een tekort aan prikkels/informatie over houding van het lichaam bewegingsonrust
  • Met behulp van dynamische zitmiddelen kunnen deze problemen worden voorkomen

Slide 12 - Diapositive

Slide 13 - Diapositive

Hulp bieden bij het eten
Eten is een terugkerende dagelijkse ervaring.
Niet alleen voor een goede voedingstoestand, maar ook voor sociale contacten en genieten van verschillende smaken.


Slide 14 - Diapositive

Wat zijn aandachtspunten van de verzorgende bij het eten?

Slide 15 - Question ouverte

Wat is minder van belang voor het aanbieden van eten of drinken
A
dosering
B
duur
C
temperatuur
D
timing

Slide 16 - Quiz

Passiviteitsproblematiek bij eten en drinken: 


  • De client kan niet meer eten of drinken vanwege motorische problemen of andere fysieke beperkingen
  • Het eettempo is onaanvaardbaar laag, het kan te lang duren voor zowel de cliënt of zijn omgeving

  • De cliënt knoeit zoveel dat deze te weinig voedsel binnen krijgt of last heeft van het knoeien
  • Het tempo ligt te hoog, waarbij in combinatie met vast voedsel er risico is dat voedsel klem komt te zitten in de keel
  • Er ondanks aanpassingen en begeleiding sprake is van (veelvuldig) verslikken (= als er vocht, voeding en speeksel in de luchtpijp terecht komt)
  • Er cognitieve achteruitgang is waardoor client niet (meer) in staat is zelf te eten.

Slide 17 - Diapositive

PDL interventies
  • Controle op het slikproces;
  • Client specifieke factoren;
  • Lichaamshouding;
  • Omgevingsfactoren;
  • Houding en attitude van de begeleider;
  • Wijze van aanbieden van eet en drinkhulpmiddelen;
  • Samenstelling en vorm van de voeding;
  • Overige factoren.

Slide 18 - Diapositive

Lichaamshouding cliënt 
Een goede uitgangshouding is een absolute voorwaarde voor veilig, aangenaam en optimale eet en drinksituatie: Rechtop zitten waarbij in geval van onvoldoende hoofd en/of rompbalans er een goede ondersteuning is.
Uitgangspunten bij zitten aan tafel in een (rol)stoel: 
  • Voeten staan goed gesteund op de vloer of op een voetensteun
  • Romp is symmetrisch;
  • Nek is iets verlengd (hoofd ietsjes naar achteren en kin naar de borst);
  • Armen liggen vanaf de elle-boog goed gesteund op tafel;
  • De (rol) stoel heeft een goede zithoogte ten opzichte van de tafel of er is een (rol) stoelblad aanwezig, aangepast aan de behoeften van de cliënt.


Slide 19 - Diapositive

Houding zorgverlener
Eten geven is meer dan alleen de juiste voeding toedienen
Let op: vermoeidheid zorgvrager, verbale, non- verbale en visuele communicatie, laat de zorgvrager zelf  afhappen, niet schrapen lang de bovenlip... zorg voor associaties met eten (keuken geluiden en geuren)

Slide 20 - Diapositive

Belangrijk
  • Als cliënt in bed eten en drinken krijgt kan het bed ter hoogte van de knieën iets omhoog gedaan worden, zodat cliënt ontspannen kan zitten;
  • Wees bij eten en drinken alert op goede hoofdhouding. Door bv kussens op de verkeerde plaats in de nek te leggen, creëer je een verkeerde hoofdpositie t.o.v. de romp;
  • Natuurlijk blijft het belangrijk rekening te houden met de persoonlijkheid van de cliënt maar ook de lichamelijke beperkingen, mogelijkheden en bewegingspatronen zijn belangrijk.


Slide 21 - Diapositive

Omgevingsfactoren
  • Therapeutisch mee-eten;
  • Verminderen van geluidshinder;
  • Muziek tijdens het eten?
  • Aanpassingen van de indeling van de huiskamer.

Slide 22 - Diapositive

Hulpmiddelen bij eten en drinken
  • Handy-cup beker;
  • Warmwaterbord;
  • Fingerfood;
  • Zuigfles/babyfles;
  • Verdikkingsmiddel.

Slide 23 - Diapositive

Slide 24 - Lien

Vragen?

Slide 25 - Diapositive