11.4 je lijkt op...deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

11.4 je lijkt op...

leerdoelen van vandaag:

- waardoor je op je ouders lijkt

- zijn alle eigenschappen erfelijk

- hoe ontstaan aangeboren aandoeningen

Karyogram maken

- allelen op dezelfde lijn

- allel = gen = eigenschap

waardoor je op je ouders lijkt

23 paar chromosomen

allelen op dezelfde plek

dominant en recessief

dit kan je berekenen

dominant of recessief berekenen

homozygoot: AA of aa.                                                             100% 

heterozygoot: Aa                                                                         dominant

                     

                                                   50% dom.

                                                                 75%dom

	A	a
A	AA	Aa
A	AA	Aa

	A	a
a	Aa	aa
a	Aa	aa

	A	a
A	AA	Aa
a	Aa	aa

Een bruine cavia, die voor de eigenschap vachtkleur heterozygoot is, krijgt jongen. Deze jongen zijn verwekt door een wit mannetje. Het eerstgeboren jong is wit.

3. De vachtkleur bruin erft ........................................... over, terwijl de kleur wit ............................. is.

dominant

recessief

Welke genotype hoort bij welk begrip?

AA

Aa

aa

Homozygoot dominant

Homozygoot recessief

Heterozygoot

Eigenschap haarkleur. Bruin is dominant over blond. Sleep onderstaande vakken in het juiste sleepdoel.

Homozygoot Dominant

Heterozygoot

Homozygoot Recessief

Aa

AA

aa

Allelen bruin/bruin

Allelen bruin/blond

Allelen blond/blond

	A	a
A
a

AA

Aa

AA

Aa

aa

aa

Extra oefening: Opdracht E (meerkeuzevraag):

Een vrouw met blauwe ogen krijgt een kind met bruine ogen. Het gen voor bruine ogen is dominant over het gen voor blauw ogen. (Gebruik de letters B en b). 

Welk(e) genotype(n) kan de vader gehad hebben?

    Leg uit - Laat zien - Niet gokken - Wel snappen!

oef 19

Alleen bb

Alleen BB

Bb of bb

BB of bb

Alleen Bb

bB en bB :(

Bb of Bb

Dafne Schippers heeft veel aanleg voor de 200 meter sprint. Ze was 2e op de Olympische Spelen van 2016. 

Ze heeft veel witte spiervezels. 

Stel: Het hebben van veel witte spiervezels is dominant. 

Welk genotype van beide ouders geeft de grootste kans op veel witte spiervezels bij Dafne? 

Zet op volgorde: Van veel kans naar minste kans.

1.

grootste kans

2

redelijke kans

3.

'kleine kans'

oef 14

4

'minste kans'

beide ouders 

Bb

1 ouder Bb

1 ouder bb

Beide ouders

bb

Beide ouders

BB

zijn alle eigenschappen erfelijk

fenotype en genotype

Eigenschappen in het DNA

Eigenschappen die je kunt zien.

Met één van dit type gen krijg je altijd het fenotype er van.

Je hebt twee van dit type genen nodig om het fenotype te krijgen.

Wanneer je twee dezelfde genen hebt noem je dat...

Wanneer je twee verschillende genen hebt noem je dat...

Twee evensterke genen noem je...

Fenotype

Genotype

Homozygoot

Heterozygoot

Intermediair

Dominant

Recessief

aangeboren aandoeningen

- schadelijke stoffen (via placenta)

fout in aantal chromosomen (syndroom van down)

structuur 1 chromosoom (erfelijke aandoening)

23 paar chromosomen

Karyogram

Genotype

Geslachtscel man

Homozygoot recessief

Dominant noteer je ...

man

Geslachtschromo-soom man

vrouw

Terugblik

Een man heeft bruin haar en een vrouw blond haar. De man is ....................... wat betekent dat hij twee verschillende ....................... voor het gen voor haarkleur heeft. Hieruit kan je afleiden dat bruin haar ....................... is. De vrouw moet dan wel ....................... zijn. Het gen voor blond haar is dan ....................... De vrouw besluit haar haar rood te verven. Hiermee verandert ze wel haar ......................... maar niet haar .......................

allelen

dominant

fenotype

genotype

heterozygoot

homozygoot

recessief

https: