5.3 Zenuwstelsel (Deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Een zenuwcel stuurt zijn impulsen vanaf de zintuigcellen naar het ruggenmerg. Met welk type zenuwcel hebben we te maken?

1. Schakelcel
2. Sensorische zenuwcel
3. Motorische zenuwcel
4. Waarnemend zenuwcel

Welke uitloper ontvangt signalen van andere zenuwcellen?

1. Dendriet
2. Axon

Wat regelt voornamelijk je hartslag?

1. Het animale zenuwstelsel
2. Het autonome zenuwstelsel

Hoe noemen we de overgang tussen 2 zenuwcellen, waar de axon contact maakt met een dendriet?

Hoe noemen we de stoffen die vrijkomen in de synaptische spleet tijdens de impulsoverdracht?

Wat heeft een doelwitcel nodig om te een signaal te kunnen ontvangen van een zenuwcel?

1. Receptoren voor hormonen
2. Receptoren voor neurotransmitters
3. Receptoren voor eiwitten
4. Receptoren voor elektrische signalen

Volgens welk principe werkt een receptor?

Bespreken opdrachten

22-25

Leerdoelen:

5.3.1 Je kunt de bouw, functies en werking van de verschillende delen van het zenuwstelsel beschrijven.
5.3.2 Je kunt de bouw en signaalverwerking van de verschillende typen zenuwcellen beschrijven.
5.3.3 Je kunt de bouw, functies en werking van de hersenen en het ruggenmerg beschrijven.

Lees Blz. 32 t/m 35

Uitleg Basisstof 3 Deel 2

Hersenen en het ruggenmerg (arceer het belangrijkste)

Indeling zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel

Hersenen:

- Grote hersenen (Cortex)

- Kleine hersenen (Cerebellum)

- Hersenstam 

- 12 paar hersenzenuwen

Ruggenmerg: 

31 paar ruggenmerg zenuwen 

Loopt door het wervelkolom heen

Functies hersenonderdelen

Grote hersenen: 

Verwerken informatie vanuit zintuigen

Aansturen motorische effectoren 

Geheugen

Veel verschillende functies onderverdeeld in hersencentra

Kleine hersenen: 

Bewegingen coördineren 

Hersenstam:

Geleidt impulsen van grote en kleine hersenen naar ruggenmerg en vice versa

Bevat centra die hartritme, ademhalingsfrequentie en verwijding/vernauwing van bloedvaten regelen 

In hersenstam kruisen de zenuwbanen (Linker hersenhelft stuurt rechter deel van lichaam aan en vice versa)

Grijs en witte stof

Grijze stof = de cellichamen van de zenuwcellen

Witte stof = de uitlopers van de zenuwcellen (axonen met myeline)

Voor welk functioneel onderdeel van het zenuwstelsel is de hersenstam extra belangrijk?

1. Het animale zenuwstelsel
2. Het autonome zenuwstelsel

De verschillende hersencentra (BINAS 88C) 

Het ruggenmerg

Ruggenmerg is een verzamelingen van zenuwcellen en hun uitlopers.

 Het ruggenmerg loopt door de wervelkolom heen. 

Er zijn 31 ruggenmergzenuwen die signalen versturen en ontvangen van en naar het perifere zenuwstelsel (alle zenuwen in het lichaam)

Verbindingen in het ruggenmerg (Binas 88J)

(Rugzijde = gevoelszenuwcellen (zie knoop); Buikzijde = bewegingszenuwen)

Opdrachten:

26-32

De neuroloog Otto Pötzl ontdekte dat bij sommige van zijn patiënten beelden die zij niet bewust hadden waargenomen, ’s nachts in dromen terugkwamen. Zo konden deze beelden door deze patiënten nauwkeurig worden getekend.

In welk deel van het zenuwstelsel was deze onbewuste informatie opgeslagen?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam
4. Ruggenmerg

In de afbeelding is een dwarsdoorsnede van het ruggenmerg met aansluitende zenuwen schematisch getekend.

Bij Jane is een zenuw aangetast, waardoor ze haar linker wijsvinger niet meer kan bewegen. Jane heeft nog wel gevoel in die vinger.

Op welke van de genummerde plaatsen kan de zenuw zijn aangetast?

1. Plaats 2
2. Plaats 3
3. Plaats 4
4. Plaats 5