Par 5 - Weefselvloeistof en lymfe (K)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Welkom!

Zit je op je eigen plek?

WC-check? Gaan voor de les begint

Ligt je boek, schrift en pen/potlood op tafel?

Dan kan je kletsen tot de les begint

Basis: 11.1 t/m 11.6

Kader: 12.1 t/m 12.6

Transport en afweer

Transport en afweer

KB

12.1 - Bloed (blz 96)

12.2 - De bloedsomloop en de bloedvaten 

(blz 105)

12.3 - Het hart (blz 116)

12.4 - Hart- en vaatziekten (blz 124)

12.5 - Weefselvloeistof en lymfe (blz 129)

12.6 - Afweer (blz 134)

BB

11.1 - Bloed (blz 98)

11.2 - De bloedsomloop (blz 110)

11.3 - De bloedvaten (blz 117)

11.4 - Het hart (blz 134)

11.5 - Hart- en vaatziekten (blz 148)

11.6 - Afweer (blz 156)

Transport

BB4 / KB4

Paragraaf 11.5/12.4

Hart- en vaatziekten

Herhaling

Doelen van de vorige les

Je kunt oorzaken en gevolgen van hart- en vaatziekten benoemen

Je kan uitleggen hoe de kans op hart- en vaatziekten kan verkleinen

Herhalingsvragen

Bloedsomloop + het Hart

Gaan slagaders van het hart af of naar het hart toe?

1. Van het hart af
2. Naar het hart toe

Hart-longen-hart is de.............?

1. Kleine bloedsomloop
2. Grote bloedsomloop
3. Geen van beiden

Wat is de holle ader?

1. 2
2. 1
3. 4
4. 7

Wat de Aorta?

1. Een ader die terug naar het hart gaat
2. De hoofdslagader vanuit de linkerkamer
3. Komt binnen in de linkerboezem
4. Stroomt uit de rechterkamer

Welk nummer is de Linkerboezem?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Waar start de grote bloedsomloop?

1. Linkerboezem
2. Rechterboezem
3. neus
4. je ader

De Linkerkamer pompt zuurstofrijk bloed in de ......

1. Aorta
2. Longslagader
3. Longaders
4. Holle ader

Door de kransslagaders stroomt...

1. Zuurstofrijk bloed
2. Zuurstofarm bloed

Wat doen de kransslagaders?

1. Brengen zuurstofrijk bloed naar de longen
2. Brengen zuurstofrijk bloed naar de aders
3. Brengen zuurstofrijk bloed naar de hartkamers
4. Brengen zuurstofrijk bloed naar de hartspier

Cholesterol kan de bloedvaten vernauwen

1. Waar
2. Niet waar

Juist of Onjuist
Hoe HOGER het cholesterolgehalte van het bloed,
hoe GROTER de kans op een hartinfarct.

1. Juist
2. Onjuist

Juist of Onjuist
Als iemand vaak stress heeft, kan dat leiden tot hartritmestoornissen.

1. Juist
2. Onjuist

En nu...

Basis: Opdrachten bijwerken (tot en met 11.5); daarna oefentoets/eindexamensite

Kader: Uitleg 12.5

Paragraaf 12.5 

Weefselvloeistof en lymfe

Blz 129 (K)

Doelen van deze paragraaf

Je kunt de kenmerken en functies van weefselvloeistof en lymfe noemen

Weefselvloeistof

• Bloedplasma: water met opgeloste stoffen
• Bloedplasma uit haarvaten geperst naar cellen weefsel --> weefselvloeistof
• Gedeelte weefselvloeistof terug haarvaten in --> bloedplasma
• Gedeelte weefselvloeistof in lymfevat --> lymfevloeistof

Vorming weefselvloeistof

Slagaders: hoge bloeddruk

Haarvaten: bloeddruk neemt af.

Vorming weefselvloeistof

Aders, lage bloeddruk

Deel weefselvloeistof wordt weer opgenomen.

Weefselvloeistof

weefselvloeistof

De cellen rondom de haarvaten nemen zuurstof en voedingsstoffen op uit het weefselvloeistof.

De cellen produceren dan C02 en afvalstoffen.

Dit wordt weer afgegeven aan de weefselvloeistof en een deel aan de haarvaten.

Lymfevaten

- Kleppen: houden lymfevloeistof tegen

- Vloeistof weg van cellen in organen

- Lymfevaten nemen weefselvloeistof op

Lymfevloeistof

Water

Koolstofdioxide (CO2)

Voedingsstoffen (niet door cellen opgenomen)

Zuurstof

Hormonen

Antistoffen

Afvalstoffen

Lymfeknopen

In de lymfeknopen wordt de ziektekiemen verwijderd, witte bloedcellen gemaakt

Rechterlymfestam/Borstbuis -> verzamelplaats lymfe -> afgifte holle ader

Lymfeknopen

Op bepaalde plaatsen in het lichaam liggen lymfeknopen (lymfeklieren):

• Hals
• Oksels
• Liezen
• e.a.

De lymfeknopen zuiveren de lymfe van onder andere ziekteverwekkers

Hier worden witte bloedcellen gemaakt

Vragen?

Aan het werk

Maken:

Basis:  Verder met paragraaf 5, daarna herhalen par. 1 t/m 4

Kader: paragraaf 5, opdracht 1 t/m 6

Leren voor tentamen

Stap 1: Lees de tekst

Stap 2: Maak een mindmap/samenvatting

Stap 3: Maak opdrachten

-> Digitale boek / Oude examenvragen / Oefentoets

Stap 4: Noteer welke vragen of onderwerpen lastig zijn

Stap 5: Werk je mindmap/samenvatting bij

Stap 6: Herhaal vanaf stap 3