Niv 2 Dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie

HB.4fa 

Periode 4

Week 2	CVA
Week 3	Parkinson
Week 4	Dementie
Week 5	MS/ALS
Week 6	Psychiatrie: psychotische stoornissen

Week 7	Psychiatrie: Stemmingsstoornissen
Week 8

Leerdoelen

Na deze les:

• Weet je wat dementie is.
• Weet je welke verschillende soorten dementie er zijn

• De oorzaak​
  
• Het beloop
• De symptomen

​

Behandelbare vergeetachtigheid

• Psychiatrische afwijkingen (depressies) ​
  
• Vergiftigingen (alcohol) ​
  
• Stofwisselingsstoornissen (schildklier / nier) ​
  
• Vitaminedeficiënties (B12) ​
  
• Infectieziekten (longontsteking/ hersenvlies ontsteking) ​
  
• Afwijkingen in de hersenen (tumor / bloeding) ​

Feiten dementie

• Snelst groeiende doodsoorzaak in NL
• Sinds 1950 verzesvoudigd! Nu 290.000 mensen, in 2050 verwachting 620.000 mensen
• Mensen met dementie leven gemiddeld 6,5 jaar met de ziekte
• Meest voorkomende vorm is Alzheimer (70%)
• 1 op 3 vrouwen en 1 op 7 mannen krijgt dementie

Ken je zelf iemand met dementie?

JA

Nee

Dementie is:

• De achteruitgang van het denkvermogen en verandering van het gedrag
• Een verzamelnaam voor ruim vijftig! ziektes

Soorten dementie

• Alzheimer​
  
• Vasculaire dementie ​
  
• Fronto-temporale dementie (FTD) ​
• Lewy-bodydementie (LBD) ​
  
• Korsakov​
  
• Parkinson​ (dementie)
• Huntington​

Alzheimer

Ontstaan

Eiwitafzetting in de hersenen waardoor normale hersencellen verdwijnen

  ​​

Opdracht

1. Zoek op uit welke 4 fases Alzheimer bestaat
2. Wat houden deze fases in?
3. Kun je een voorbeeld bedenken die bij de fase hoort?

4 fases Alzheimer

1. Het bedreigde ik 
2. Het verdwaalde ik 
3. Het verborgen ik 
4. Het verzonken ik 

​

Het bedreigde ik

• Ook wel de cognitieve fase
• Zich niet herinneren wat kort geleden gebeurd of besproken is
  
• Zich niet kunnen oriënteren in de ruimte of tijd
  
• Administratie niet bij kunnen houden
  
• Gesprekken moeilijk volgen
  
• Moeilijker beslissingen nemen
• Moeilijker nieuwe dingen aanleren of bedienen
  
• Minder kunnen inleven in anderen

Het verdwaalde ik

• desoriëntatie in tijd, plaats en persoon
• Handelingen niet kunnen uitvoeren of niet in de juiste volgorde uitvoeren. 
• Taal gebruiken en begrijpen lukt niet meer goed
• Een verstoord dag- en nachtritme;
• Waandenkbeelden en hallucinaties.
• Voorwerpen en geluiden niet herkennen en weten waar ze voor zijn. 

Het verborgen ik

In dit stadium van dementie zijn de hersenen dusdanig beschadigd dat zelfstandig functioneren niet meer mogelijk is. 

• Moeite hebben met kauwen en slikken;
  
• Incontinentie;
  
• Spraakverlies, soms kent iemand nog een paar woorden die hij steeds herhaalt;
  
• Onrustig gedrag, schreeuwen of zoeken naar iets of iemand

Verzonken ik

In dit laatste stadium van dementie lukt het niet of nauwelijks nog om contact met u te krijgen. 

Fronto-temporale dementie

Ontstaan

• Bij FTD wordt het voorste gedeelte van de hersenen aangetast. 
• Oorzaak is meestal niet bekend. Bij ongeveer 20% van de patiënten ontstaat de ziekte door een foutje in hun genen.
• Jongere leeftijd (40-60 jaar)

Vasculaire dementie

Ontstaan

• Ontstaat na meerdere herseninfarcten. Dit kunnen grote infarcten zijn, maar ook meerdere heel kleine herseninfarcten (TIA). 
• Het hersenweefsel krijgt daardoor te weinig bloed en zuurstof en sterft af. 

Beloop

• Welke verschijnselen als eerste ontstaan, hangt af van waar en hoe ernstig de bloedvaten in de hersenen zijn getroffen.
• Plotseling achteruitgaan door een beroerte of een reeks kleine beroertes
• Levensverwachting loopt sterk uiteen 5-15 jaar

Lewy body dementie

Lewy body dementie

• Er vormen zich eiwitophopingen (zg. Lewy bodies) in de zenuwcellen van de hersenen. 
• Eerst in de hersenstam
• GEEN geheugenproblemen in het begin
• Stoornissen in de aandacht (concentratie) en bijv minder snel reageren, vaak afdwalen en moeite hebben met plannen en initiatief nemen. 

Verdere verloop

In de loop van de tijd worden de fysieke klachten erger. 

• Last van loopstoornissen, verkrampingen en stijfheid (vergelijkbaar met Parkinson).
• Ruimtelijk inzicht neemt af
• Last van zeer levendige dromen, hallucinaties en wanen. 
• Persoonlijkheid verandert totaal.
• Emoties minder goed kunnen beheersen. 
• Boos, rusteloos en onverwacht gaan schreeuwen.

Laatste fase

Laatste stadium: steeds meer terugtrekken en verliezen geleidelijk de oriëntatie op de wereld om zich heen.

De meeste mensen met Lewy body overlijden 5 tot 12 jaar na diagnose.

Huntington

Ontstaan

• Afwijking/fout in een bepaald gen
• Erfelijk, symptomen mogelijk vanaf 35 jaar

De fout bevindt zich in het gen dat verantwoordelijk is voor het zogenaamde huntingtine eiwit. Door deze fout is het alsof de moleculen van het DNA stotteren. Het eiwit blijft groeien en klontert vast aan de hersencellen. Hierdoor gaan de cellen slechter werken en sterven uiteindelijk af, wat tot de symptomen van de ziekte leidt.

Symptomen

Eerste symptomen: ​

• Rusteloos en zenuwachtig gedrag ​
  
• Kleine onwillekeurige bewegingen​
  
• Psychische problemen (prikkelbaarheid, depressie, concentratie) ​
  
• Nieuwe informatie niet meer opnemen

Verloop

• Onwillekeurige doelloze bewegingen (steeds grover) ​
  
• Slikproblemen & spraakproblemen ​
  
• Dwangmatig gedrag, wanen, psychoses, agressief gedrag​
  
• Dementie​
  
• Persoonlijkheidsveranderingen ​
  

​

• Ziekte duurt gemiddeld 17 jaar. 

Korsakov

Ontstaan

• Door tekort aan vitamine B1.
• Combinatie van alcohol met slechte voeding kan leiden tot een ernstig gebrek aan vitamine B1.
  
• Delen van hersenen raken beschadigd 
• Eerst ziekte van Wernicke en bij niet behandelen Korsakov

Symptomen

• problemen met lopen en evenwicht
• Ernstige problemen geheugen
• moeite met het plannen van activiteiten
  
• moeite met mensen herkennen
  
• in de war zijn over de tijd, de datum of waar diegene is
  
• verzonnen herinneringen
  
• tot niets komen (apathie)
  
• agressief of wantrouwend gedrag