2.2 t/m 2.4: Genexpressie & Celdifferentiatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4H Herhalen 2.2 t/m 2.4:
Genexpressie & Celdifferentiatie

Deze les:

- Studiewijzer 

- 2.2 t/m 2.4: Genexpressie & Celdifferentiatie

- Mini D-toets 2.2 - 2.4

Differentiatie: 

- Uitleg celdeling + oefentoets Mitose

- Werken aan 9.1 Jouw waarneembare eigenschappen

Wat is de relatie tussen
DNA, RNA en eiwit?

Cellen

- Maken eiwitten, stoffen betrokken zijn bij alle levensprocessen. 

- De bouwstenen voor eiwitten zijn 20 aminozuren.

Waar in de cel ligt de bouwinstructie voor het maken van eiwitten?

DNA is de genetische code en bevat de bouwinstructie voor het maken van eiwitten

Chromosomen zitten in de celkern en zijn opgebouwd uit DNA.

Nucleotiden met vier verschillende stikstofbasen: Adenine (A), Thymine (T), Cytosine (C), Guanine (G)

Combinaties A=T en C≡G (baseparing)

De ene streng is complementair aan de andere

DNA

Wat is de nucleotidenvolgorde in de complementaire streng van ATGGT?

Eiwitproductie

1. Eiwitproductie begint in de celkern. Een stukje DNA bevat de bouwinstructie voor een eiwit

2. Dit stukje wordt gekopieerd in de vorm van een RNA molecuul (transcriptie)

3. Via de kern poriën reist het RNA molecuul vervolgens naar het cytoplasma

4. Een ribosoom “leest” het RNA- molecuul en koppelt dan aminozuren aan elkaar volgens de bouwinstructie (translatie)

Transcriptie: DNA naar RNA

Een stuk DNA dat codeert voor één eiwit (eigenschap) is een gen.

De volgorde van stikstofbasen (A,T,C,G) in dat stuk DNA is de code voor het maken van het eiwit.

Eiwitten bestaan uit een keten van aminozuren. Er zijn 20 verschillende aminozuren. 

Als het eiwit moet worden gemaakt wordt eerst van het gen een kopie gemaakt --> RNA

Transcriptie: DNA naar RNA

- RNA is enkelstrengs

- RNA heeft Uracil (U) ipv Thymine (T) als stikstofbase

Tegenover de A wordt een U ingebouwd en tegenover T een A

Bij C een G en bij G een C.

Een gen heeft de volgende DNA-code:
TTG-TCC-AAG-AAT-CCG-TAA.
Wat is het RNA kopie van dit gen?

Translatie: RNA naar eiwit

Het RNA verlaat de kern (via een kernporie) naar het cytoplasma en bindt aan een ribosoom.

Het ribosoom leest het mRNA in steeds 3 basen tegelijk (triplet/ codon).

Translatie: RNA naar eiwit

RNA naar eiwit: translatie

BINAS 71 G. Stel codon AAG. 

RNA naar eiwit: translatie

BINAS 71 G. Stel codon AAG. 

RNA naar eiwit: translatie

BINAS 71 G. Stel codon AAG. 

RNA naar eiwit: translatie

BINAS 71 G. Stel codon AAG. 

Met welke drie basen begint elk gen (DNA)?

1. AUG
2. TAC
3. ATG
4. ATG

Welke stopcodons zijn er?
(zoek in BiNaS 71G)

Kraak de code!

Vertaal de RNA-code naar eiwit:

AAC-AGG-UUC-UUA-GGC-AUU 

Opdracht

Antwoord

Met - Thr - Arg - Lys - Arg - Thr

Niet-coderend DNA

- Niet al het DNA codeert voor het maken van eiwitten

- 98% van het DNA bevat geen genen, dit is niet-coderend DNA

- Bestaat uit informatie om genen aan en uit te zetten (regelgenen), repetitief DNA en codes voor eiwitten die hun functie hebben verloren. 

Maken 

- Mini D-toets 2.2 - 2.4  (via Classroom)

Klaar? 

- Lezen 9.1 + maken opdr. 1 t/m 7

Bespreken Mini D-toets

Differentiatie:

      --> Uitleg Celdeling & kanker + maken oefentoets Mitose

      --> Zelfstandig werken aan 9.1 opdr. 1 t/m 17