3.1 ordening: Steeds kleinere groepen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 3

Ordening

Basisstof 1

- Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken

- Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën

- Je kunt de groepen noemen die ontstaan bij de verdere indeling van een rijk

Ordenen 

• Wat denk je dat ordenen inhoudt?
  

• Het indelen van organisme in groepen op basis van kenmerken​. 

Ordening: indelen van organismen in groepen aan de hand van hun kenmerken

• Organismen indelen aan de hand van kenmerken

Organisatieniveau's 

Op deze wijze wordt alles wat 

levensverschijnselen vertoont in steeds 

kleiner groepen ingedeeld. 

Ezelsbruggetje:

Drama, Scheikunde of Geschiedenis​

Het eerste organisatieniveau: domein

Prokaryoten

• Geen celkern
  
• Eencellige organisme

• Bacteriën
• Archaea

Eulkaryoten

• Wel celkern 
• Meercellig 

• Schimmels 
• Planten 
• Dieren 

Domein: eukaryoten

• Wel een celkern
• Een- of meercellig
• Soms celwand of bladgroenkorrels

Domein prokaryoten

• Geen celkern (DNA ligt los in de cel)
• Eencellig
• Celwand en celmembraan

Steeds kleinere groepen

met steeds minder soorten

Vertakkingsschema

Rijk van de eukaryoten

1. planten 
2. dieren 
3. schimmels 

Stam 

• onderverdeling van een rijk 
  

• Zie voorbeeld --> 

klasse 

• Onderverdeling van een stam
  

• voorbeeld --> zoogdieren 

Orde 

• Onderverdeling van een klasse 
  

• Voorbeeld --> Vleeseters 
  

Familie 

• Onderverdeling van een klasse 
  

• Voorbeeld --> beerachtige  
  

Geslacht 

• Onderverdeling van een familie  
  

• Voorbeeld --> witte beer / bruine beer
  

Soort 

• Onderverdeling van geslacht 
• Kunnen onderling vruchtbare nakomelingen krijgen!  
  

• Voorbeeld --> bruine beer 
  

Wat kwam aan bod?

- Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken

- Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën

- Je kunt de groepen noemen die ontstaan bij de verdere indeling van een rijk

Wat weet je nog?

Welk(e) rijk(en) hebben een celkern?

1. planten, dieren, schimmels en bacterien.
2. dieren, schimmels en bacterien.
3. planten en dieren
4. planten, dieren en schimmels

Welk(e) rijk(en) hebben geen celwand?

1. Schimmels
2. Dieren en schimmels
3. Dieren
4. Bacterien

Wat heeft een bacterie niet en een dier wel?

1. celwand
2. celkern
3. celmembraan
4. cytoplasma

Welke celkenmerken heeft het rijk van de dieren?

1. Celwand, celkern
2. Bladgroenkorrels, celkern
3. Celkern
4. Celwand, celkern, bladgroenkorrels

Bekijk de afbeelding. Hier zie je een vertakkingsschema van primaten (apen en halfapen).
Hoe noem je de groep gibbons?

1. Een familie
2. Een geslacht
3. Een klasse
4. Een orde

Bekijk de afbeelding. Hier zie je een vertakkingsschema van primaten (apen en halfapen).
De bonobo en de orang-oetan behoren tot dezelfde...

1. ..familie
2. ...geslacht
3. ...klasse
4. ...orde

Ik kan uitleggen wat een prokaryoot is en 2 voorbeelden noemen

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan uitleggen wat een eukaryoot is

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan de 5 rijken benoemen waar de eukaryoten toe behoren

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan de 4 functies van het skelet benoemen

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan de 3 celkenmerken waarmee de indeling in de biologie wordt gemaakt noemen

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan per rijk aangeven welke celkenmerken deze bezitten.

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan de celkenmerken in afbeeldingen van cellen benoemen

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan de celkenmerken in afbeeldingen van cellen benoemen

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan de 8 groepen in de juiste volgorde voor de indeling van organismen. ( Van domein naar soort) benoemen.

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

Ik kan een vertakkingsschema uitleggen en maken.

Jazeker

Deels

Nee dat lukt niet

En nu...

Pak je studiewijzer erbij en ga kijken wat je nog moet doen om aan te kunnen tonen dat je de succescriteria beheerst..