H2.1 Oorzaken van de oorlog - Nieuwe grenzen les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Start opdracht.

Maak opdracht 1 en 4 op blz 45

H2: De Eerste Wereldoorlog

Oorzaken van de oorlog

▶ Nieuwe grenzen

Wat gaan we doen? 

1. Terugblik
2. Leerdoel
3. Instructie
4. Aan de slag
5. Volgende les

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik (oriëntatie)
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

05 min.

Wat weten we al over de Eerste Wereldoorlog?

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel (H2 §1 A)
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

10 min.

Leerdoel(en) 

1. Je kunt uitleggen dat door nationalisme en modern imperialisme de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

• nationalisme
• modern imperialisme

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie (H2 §1A)
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

20 min.

Theorie 

Rond 1900 was er veel enthousiasme voor de nieuwe eeuw. Mensen waren erg trots op hun land, volk en cultuur. Dit noemen we nationalisme. 

Welke twee vormen van nationalisme zijn er? Tip: Kijk goed naar Map A en B, de namen én de symbolen in de cirkels!

Wat is nationalisme?

3 minuten

The White Man's Burde (1899)

Take up the White Man's burden -

    Send forth the best ye breed -

Go bind your sons to exile

    To serve your captives' need;

To wait in heavy harness

    On fluttered folk and wild -

Your new-caught sullen peoples,

    Half devil and half child. 

De last der blanken (1899)

Neem op de last der blanken—

Stuur uit der natie bloem—

Je zoons, doem hen tot balling om

Gekooiden wèl te doen;

Als hoeders, zwaar geharnast,

Van schicht'ge wildendrom—

Een buitgemaakt, balsturig volkje,

Half kind en half demon.

Wat is modern imperialisme?

3 minuten

Nationalisme 

in het Turkse Rijk

• Volken in de veelvolkerenstaten werden nationalistisch en wilden zelfbestuur.

• Griekenland had zich in 1830 losgemaakt van het Turkse Rijk,  Serviërs en Roemenen in 1878, de Bulgaren in 1908.

• Let op de prent links. Bosnië, wat bij onafhankelijk Servië wilde horen, wordt nog onderdeel van Oostenrijk-Hongarije. 

• ▶De spanningen op de Balkan lopen op!
  

Leerdoel(en) 

1. Je kunt uitleggen dat door nationalisme en modern imperialisme de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

• nationalisme
• modern imperialisme

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag (H2 §1A)
   
5. Volgende les

15 min.

Aan de slag 

1. Lees de tekst 'Nieuwe grenzen' op pagina 46.
2. Maak opdracht 1 t/m 4 op pagina 47.
3. Optioneel: Lees de tekst van §1B op pagina 48.

Eindtijd noteren op whiteboard

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les (H2 §1B, SOM)

05 min.

Onderstaande kaartjes zijn kenmerken van het modern imperialisme.

Geef aan of deze kenmerken alleen bij het modern imperialisme horen, of ook bij het oude imperialisme passen.

Oud en modern imperialisme

Continuïteit

Modern imperialimse

Verandering

White man's burden

Koloniseren

Onderdrukken van de bevolking

Westers bestuur in de kolonie

Afzetmarkt en grondstoffen

Het verspreiden van het christendom

Nationalisme

Handel en productie voor Europa

Superioriteitsgevoel

Afzetmarkt

Europese landen concurreren met elkaar om wie de meeste macht heeft 

Door de industriële revolutie zijn er veel grondstoffen nodig om de machines draaiende te houden 

Economische oorzaak

modern imperialisme 

Politieke oorzaak

modern imperialisme 

Culturele oorzaak

modern imperialisme 

Leg uit dat door nationalisme de spanningen toe namen

Leg uit dat modern imperialisme leidde tot meer spanningen.