B2: Voelen, ruiken en proeven WTS

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Herhalen Thema 5: B1

Een ........ is een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving

Een bepaalde invloed uit de omgeving noemen we een ........

Zintuigcellen zetten prikkels om in ......

Zintuig

prikkel

impulsen

Is "proeven" een prikkel, een impuls, een waarneming of een zintuig?

1. Prikkel
2. Impuls
3. Waarneming
4. Zintuig

B2: Voelen, ruiken en proeven

Leerdoelen

• Ik kan de bouw en functies van de huid beschrijven 
• Ik kan benoemen hoe je verschillende geuren ruikt 
• Ik kan benoemen hoe je verschillende smaken proeft

De huid

De huid is een orgaan, het bestaat uit verschillende weefsels. Omdat de huid grenst met de omgeving, zitten er veel zintuigen in de huid.

De huid heeft verschillende lagen...

• de opperhuid
• de lederhuid
• het onderhuidsbindweefsel

Zintuigen in de huid

Tastzintuigen: reageren op lichte aanrakingen van de huid. Tastknopjes. Ruw, glad.

Drukzintuigen: dieper in de huid. Regelen bv. kracht waarmee je iets vastpakt. 

Warmtezintuigen: Reageren als je huid in aanraking komt met iets dat warmer is dan je huid.

Koudezintuigen: Reageren als je huid in aanraking komt met iets dat kouder is dan je huid. 

Pijnpunten: komen overal in je lichaam voor. 

Temperatuur regeling

Wanneer je het warm hebt:

• bloedvaten worden wijder
• zweetklieren produceren meer zweet
• De huid wordt rood

Temperatuur regeling

Wanneer je het koud hebt:

• bloedvaten worden nauwer
• Kippenvel, rillen
• De huid wordt bleek

Sleep naar de juiste plek

Opperhuid

Lederhuid

Onderhuids bindweefsel

De opperhuid bestaat uit de:

1. hoornlaag en kiemlaag
2. hoornlaag en lederhuid
3. lederhuid en kiemlaag
4. lederhuid en onderhuidsbindweefsel

1. Tastzintuig:
Een zintuig dat in de huid ligt en reageert op lichte aanraking
2. Drukzintuig:
Ligt dieper in de huid dan een tastzintuig. Reageert op druk

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

opperhuid

in lederhuid

onderhuids bindweefsel

talgklier

haren

tastknopje

vet

pijnpunt

drukzintuig

bloedvat

haarspiertje

zweetklier

De huidlaag
met daarin zintuigen en zweetklieren

1. Hoornlaag
2. Opperhuid
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel

In de huid komen onder andere bloedvaten voor.
Bloedvaten spelen een directe rol bij de regeling van de lichaamstemperatuur.
In welk deel van de huid liggen deze bloedvaten?

1. alleen in de lederhuid
2. alleen in de opperhuid
3. zowel in de lederhuid als in de opperhuid
4. alleen in het onderhuidsbindweefsel

Ruiken:

Reukzintuigcellen liggen in het neusslijmvlies.

Er zijn verschillende typen:

allemaal gevoelig voor een andere geurstof

Hoe ruik je?

Zet de stappen in de juiste volgorde 

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Met de lucht die je inademt, komen geurstoffen mee.

Die komen bij het reukzintuig

Je ruikt de geur

Het reukzintuig stuurt de berichten via de reukzenuw naar je hersenen

Het reukzintuig zet de prikkels om in berichten

B2: Voelen, ruiken en proeven

250 smaakpapillen

10.000 smaakknoppen

Elke smaakknop 25-40 smaakzintuigcellen:

Elke smaakzintuigcel neemt 1 hoofdsmaak waar:

zoet, zuur, umani, bitter en zout.

Van het ruiken van lekker voedsel gaat een hond kwijlen.
Wat is de prikkel? en wat maken de zintuigcellen van de hond aan bij het ruiken van lekker eten?

1. Prikkel: De geur Impuls
2. Prikkel: Kwijlen Reactie
3. Prikkel: Kwijlen Stroom
4. Prikkel: De geur Kwijl

Welke zintuigen gebruik je bij het proeven van voedsel?

1. smaakzintuig
2. smaakzintuig, geurzintuig
3. smaakzintuigen, geurzintuig, lichtzintuig,
4. Smaakzintuig, geurzintuig, lichtzintuig, warmtezintuig, koudezintuig, tastzintuig.

Sleep: Waar of niet waar?

WAAR

NIET WAAR

Smaakpapillen zijn prikkels voor de smaakzintuigen.

Smaakzintuigen liggen op je tong en je lippen.

Smaakstoffen sturen berichten naar je hersenen.

Met de smaakzintuigen op je tong kun je smaken waarnemen.

Welke smaken kun je wel met smaakzintuigen op je tong herkennen en welke niet?

Wel 

Niet

aardbeien

bitter

zuur

cola

Frikandel speciaal

zoet

B2: Voelen, ruiken en proeven

Lees B2 in je papieren boek (onderstreep of markeer wat belangrijk is)

Maak de opdrachten volgens de planning. Is een opdracht oranje of rood? Zet het juiste antwoord in je papieren boek.