Brugklas hm grammatica zinsdelen les 1 pv en zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Nederlands

Grammatica zinsdelen

Weet jij wat werkwoorden zijn?

Wat is het werkwoord?
De kip loopt naar het hok.

Wat is het werkwoord?
In de winter sneeuwt het soms.

DE PERSOONSVORM (PV)

In elke zin staan werkwoorden.

Een werkwoord (ww) zegt wat iets of iemand doet of overkomt.

Eén van de werkwoorden in de zin is de persoonsvorm (pv).

De persoonsvorm is dus altijd een werkwoord!

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm is een werkwoord dat zich

aan kan passen aan het onderwerp van de zin.

Verandert het onderwerp, dan verandert de persoonsvorm mee.

Ik loop

Jij loopt

Wij lopen

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm geeft aan of een zin in de tegenwoordige

of verleden tijd staat.

Ik loop - ik liep

Jij bakt - jij bakte

Wij zien - wij zagen

1. Tijdproef

Zet de zin in een andere tijd.

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Ik heb een groene fiets

Hij moest zijn fietsband gaan plakken

Janneke praat heel zachtjes

Ik had een groene fiets

Hij moet zijn

fietsband gaan plakken

Janneke praatte heel zachtjes

2. Getalproef

Verander het onderwerp van de zin. 

Het werkwoord dat ook verandert, is de persoonsvorm. 

Ik krijg nieuwe schoenen

Hij eet alle snoep op.

Mijn vriend wil graag naar het zwembad

Jij krijgt nieuwe schoenen

Wij eten alle snoep op.

Mijn ouders willen graag naar het zwembad. 

Welke twee manieren heb je geleerd om de persoonsvorm te vinden?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
In zijn vrije tijd gaat Kees graag crossfietsen.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Harald en Tim zijn goede vrienden.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Onze klas heeft een actie voor het goede doel georganiseerd.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Een goede vriendschap duurt meestal jaren.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waar heb jij die leuke tas gekocht?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Van wie is die groene tandenborstel?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waarom geeft de buurman een feestje?

Wat zijn zinsdelen?

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• Belangrijk: de persoonsvorm is altijd een zinsdeel!

Zinsdelen vinden

Voorbeeld

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: | of /

Stap 1: Zoek de persoonsvorm en zet deze tussen  streepjes: 

Je hebt het eerste zinsdeel al gevonden!

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Stap 2: Welke woorden kunnen vóór de persoonsvorm staan? Puzzelen en schuiven maar!

De dokter  heeft  aan de patiënt een pijnlijke prik  gegeven

• De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven
  
• Aan de patiënt | heeft | de dokter een pijnlijke prik | gegeven
  
• Een pijnlijke prik | heeft | de dokter aan de patiënt | gegeven
  

De dokter  heeft  aan de patiënt een pijnlijke prik  gegeven

Na deze slide zijn twee routes mogelijk:

1. naar het online schoolbord (link in volgende dia), en hier meeschrijven met de antwoorden van de leerlingen.

2. De leerlingen laten vertellen en met de dia's 14-16 nog eens kort uitleggen en illustreren hoe het werkt.

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven

Verdeel de zin in zinsdelen:

Mijn ouders hebben mij gisteren een chocoladereep gegeven.

Verdeel de zin in zinsdelen:

Hoe gaat het?

Huiswerk

Maak van Op Niveau Online

Blok 1 > Grammatica > opdracht 10

Blok 2 > Grammatica > opdracht 16