Spelling Les 1

• Taalonderwijs
• HBO
• Studiejaar 1

College 1.2.3

Spelling

Boekpromotie

Wat is de correcte spelling van het woord?

1. cappuchino
2. capuchino
3. cappuccino
4. cappucino

Wat is de correcte spelling van het woord?

1. barbecue
2. barbeque
3. barbeceu
4. barbeqeu

Wat is de correcte spelling van het woord?

1. pyama
2. pyjama
3. pyiama
4. piyama

Pictografisch schriftsysteem

logografisch schriftsysteem

alfabetisch schriftsysteem

Pictografisch schrift

Alfabetisch schrift

Logografisch schrift

Het fonologisch principe

• Er zijn 34 fonemen en 36 grafemen.
• Je schrijft woorden zoals je ze zegt.
• Woorden zijn klankzuiver. 

Bedenk eens 3 woorden die horen bij het fonologisch principe

Morfologisch principe

Wat is ook alweer morfologie?

Regel van gelijkvormigheid:

Je schrijft een morfeem altijd op dezelfde manier.

Je kijkt hoe je een morfeem in een ander woord schrijft.

Bijvoorbeeld: beroep (het morfeem be~ schrijf je altijd zo)

Bedenk 3 woorden die je schrijft volgens de regel van gelijkvormigheid. Gebruik verschillende morfemen.

Morfologisch principe

Regel van de overeenkomst:

Je maakt bij de spelling gebruik van de opbouw van het woord.

Bijvoorbeeld:

- Hij wordt (bij de hij-vorm komt er altijd een t achter de stam)

- Brooddeeg (je schrijft een dubbele d, want brood en deeg hebben beiden een d). 

Hoe is het woord treiteren ontstaan?

A. Een treiter is een trechter. Het woord treiteren gaat dan ook terug op een middeleeuwse martelpraktijk, waarbij het slachtoffer een treiter in de mond gestopt kreeg en dan volgepropt werd met water. Zo werd hij getreiterd.

B. Treiteren is eigenlijk hetzelfde woord als trakteren. Maar het woord heeft wel een negatieve bijbetekenis gekregen, je wordt getrakteerd op iets vervelends. Deze betekenisverschuiving kon gemakkelijk plaatsvinden omdat het Latijnse woord 'tractare' ook trekken of rekken betekent, wat al aangeeft dat er sprake is van langdurige pesterij.

C. Treiteren is een samentrekking van 'te rechteren', hetgeen terechtwijzen betekent. Wie terecht wees, wees de ander de goede, in dit a-politieke geval, de rechtse kant. Het woord heeft een betekenisverschuiving ondergaan. Het hardnekkige karakter van het 'te rechteren' gaf het woord de negatieve bijbetekenis van sarren.

Hoe is het woord treiteren ontstaan?

A. Een treiter is een trechter. Het woord treiteren gaat dan ook terug op een middeleeuwse martelpraktijk, waarbij het slachtoffer een treiter in de mond gestopt kreeg en dan volgepropt werd met water. Zo werd hij getreiterd.

B. Treiteren is eigenlijk hetzelfde woord als trakteren. Maar het woord heeft wel een negatieve bijbetekenis gekregen, je wordt getrakteerd op iets vervelends. Deze betekenisverschuiving kon gemakkelijk plaatsvinden omdat het Latijnse woord 'tractare' ook trekken of rekken betekent, wat al aangeeft dat er sprake is van langdurige pesterij.

C. Treiteren is een samentrekking van 'te rechteren', hetgeen terechtwijzen betekent. Wie terecht wees, wees de ander de goede, in dit a-politieke geval, de rechtse kant. Het woord heeft een betekenisverschuiving ondergaan. Het hardnekkige karakter van het 'te rechteren' gaf het woord de negatieve bijbetekenis van sarren.

Hoe is het woord 'treiteren' ontstaan?

1. Komt van een trechter
2. Komt van 'trakteren'
3. Komt van 'te rechteren'

Het etymologisch principe

De herkomst van een woord is bepalend voor de spelling.

Bijvoorbeeld: hij / hei

Het etymologisch principe is bij:

- Woorden met ei of ij

- Woorden met au of ou

- Leenwoorden 

Bedenk 3 woorden die je schrijft volgens het etymologische principe

Het syllabisch principe

Een syllabe is een klangroep: dat is niet hetzelfde als een lettergreep. 

koffer: /ko/ + /fur/ (= klankgroep)  kof-fer (= lettergreep)

Verenkelingsregel: lange klank aan het einde van de klankgroep

Verdubbelingsregel: korte klank aan het eind van de klankgroep

Bedenk 3 woorden volgens het syllabisch principe

Hoe heb je dit college ervaren?

😒🙁😐🙂😃

De volgende keer

- Geen voorleeswedstrijd

- Geen boekenkring

(beiden uitgesteld)

Wel: college over spelling, paragraaf 3 en 4.

Let op: dealine TLD blijft staan op 17 januari!