6.8 Voedselproductie LES

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

6.8 Voedselproductie

Leerdoelen

- Je kunt de landbouw in Nederland beschrijven.

Heterotroof

Organismen die zich voeden met andere organismen. 

De mens is

1. Autotroof
2. Heterotroof

6.8 Voedselproductie

Landbouw

• Akkerbouw
• Tuinbouw

Voedingsgewassen

• Veeteelt

Landbouwhuisdieren

Voedselproductie

Er zijn drie soorten landbouw:

• akkerbouw (grote velden met aardappels, suikerbieten, graan)
• veeteelt (weilanden en stallen met koeien, varkens, kippen, schapen, geiten)
• tuinbouw (kassen en kleine velden met groenten en fruit)

Wat is een monocultuur?

1. Veel verschillende soorten planten op een akker.
2. Veel verschillende populaties in een gebied.
3. Maar 1 soort planten op een akker.
4. Maar 1 dierensoort in een gebied.

Wat is géén voorbeeld van akkerbouw?

1. Graan
2. Aardappelen
3. Tulpen
4. Maïs

Wat is een nadeel van grote akkers

1. grote machines nodig
2. veel van hetzelfde gewas bij elkaar
3. gevoeligheid voor ziektes
4. kunstmestgebruik

Wat is groenbemesting?

1. Kunstmest strooien op het land
2. Natuurlijke mest strooien op het land
3. Bemesten door middel van knolletjesbacterien
4. Bemesten met groene planten

Vruchtwisseling is

1. het moment dat de fruitboom zijn vruchten verliest
2. als er stuifmeel op de stamper komt en de plant dus bevrucht
3. de afwisseling van gewassen op een akker
4. het wisselende aanbod van seizoengebonden fruit in de supermarkten

Dankzij tuinbouw in kassen kunnen exotische fruitsoorten het gehele jaar gekocht en gegeten worden

1. klopt!
2. onzin!

Wat is geen voorbeeld van landbouw?

1. akkerbouw
2. veeteelt
3. tuinbouw
4. visserij

Tuinbouw

Chemische gewasbescherming

Pesticiden /biociden: doden levende organismen

 

+ Werkt snel en effectief, goedkoop

- Niet selectieve gewasbescherming

  Niet soort specifiek

- Resistentie

- In voedselketen/accumulatie gif!

Resistentie

Resistentie: Minder gevoelig of ongevoelig zijn voor gewasbeschermingsmiddelen.

  

Organismen die ongevoelig zijn voor een gewasbeschermingsmiddel
(of een bepaalde hoeveelheid) blijven in leven en planten zich voort.

Wat is resistentie?

1. Het ongevoelig worden van een gewas voor een ziekteverwekker
2. het overgevoelig worden van een gewas voor een ziekteverwekker
3. Het overgevoelig worden van een ziekteverwekker voor bepaalde bestrijdingsmiddelen
4. Het ongevoelig worden van een ziekteverwekker voor bepaalde bestrijdingsmiddelen

Accumulatie

Accumulatie: In een voedselketen hopen de biociden zich op, doordat ze niet of zeer langzaam biologisch worden afgebroken. Vooral in dieren die aan het eind van een voedselketen staan hopen de gewasbeschermingsmiddelen zich op.

De bestrijdingsmiddelen worden langzaam afgebroken
+ opgeslagen in vetweefsel van dieren.

In een voedselketen:

- Bij elke schakel de biomassa af.  (verbranding)

- Gewasbeschermer neemt niet af.

- DUS: Verhouding gewasbeschermer wordt steeds
 groter -> Dodelijk

Pesticiden of biociden

Chemische bestrijdingsmiddelen

Biologische gewasbescherming

Gebruik maken van natuurlijke vijanden:

Bestrijdt plagen met "biologische" middelen.

Uitgangspunt

Elke plaaginsect heeft natuurlijke vijanden.

Plaats deze in het gewas en zij schakelen plaaginsect uit.

Boer Harry zet lieveheersbeestjes in om zijn gewassen te beschermen tegen bladluis, dit noem je

1. Biocide
2. Biologische gewasbescherming

Natuurlijke vijand

Last van witte vliegen? 

Zet sluipwespen in om de witte vliegen uit te roeien. 

De sluipwespen leggen eitjes in de larven van de witte vlieg. 

De larve van de sluipwesp eten deze van binnen uit op.

Sluipwespen kunnen ingezet worden om een luizenplaag in een tulpenveld te bestrijden

1. juist
2. onjuist

Biologische gewasbescherming

Gebruik maken van biologische processen, zoals natuurlijk vijanden. 

Biologische landbouw

Biologische gewasbeschermingsmiddelen - niet giftig of zelfs dieren zoals sluipwespen.

Vruchtwisseling (geen mono) 

Ziekteverwekkers geen kans

Biologische veeteelt

Dieren de ruimte om los te lopen - Scharrelen.

Biologisch geteeld veevoer.

Welzijn dieren van belang.

Diergeneesmiddelen bij ziekte dieren (weinig antibiotica).

Bij intensieve veehouderij draait het VOORAL om

1. dierenwelzijn
2. opbrengsten

Biologische veeteelt 

Biologische veeteelt

• Voordelen:
• Geen gifstoffen
• dieren hebben het goed
• kwalitatief goed vlees
• Nadelen
• Minder opbrengsten
• Minder dieren kun je houden
• vlees is duurder

Bio-industrie

Biologische veeteelt

In een bepaald gebied hadden aardappelplanten last van een plaag coloradokevers. De kevers werden bestreden met een chemische gewasbeschermingsmiddel. Dit gewasbeschermingsmiddel kan niet door organismen worden afgebroken. Een bioloog vergeleek 100 gram biomassa van aardappelplanten, coloradokevers, insectenetende vogels en roofvogels. In welk van deze organismen zal zij de grootste hoeveelheid van dit gewasbeschermingsmiddel aantreffen?

1. in de aardappelplanten
2. in de coloradokever
3. in de insectenetende vogels
4. in de roofvogels

De larven van de nonnetjes vlinder eten uitsluitend de naalden van bomen. Soms is de plaag zo groot dat de bomen kaal worden. De plaag kan worden bestreden met sluipwespen. De sluipwespen leggen eieren in de larven van nonnetjes, en eten de larven van binnenuit op.
Is dit een voorbeeld van biologische of van chemische gewasbescherming? Zal het aantal sluipwespen in de eerste weken afnemen of toenemen?

1. biologisch en afnemen
2. biologisch en toenemen
3. chemisch en afnemen
4. chemisch en toenemen

Huiswerk: Lesstof bestuderen (blz. 240-243)

Maken opdracht 1/7 (blz. 244-245)