10.4-1 Het ontstaan en de ontwikkeling van het leven 5H 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 10.4 Het ontstaan en de ontwikkeling van het leven

Lesdoel 10.4-1 Je kunt

• theorieën over het ontstaan van het leven beschrijven
• de evolutionaire ontwikkeling van de eerste eencellige tot de complexe levensvormen tot heden beschrijven

Ontstaan van het leven

Creationisme: alle levende 

wezens zijn door God 

geschapen

Oersoep-theorie

De aarde is 4,6 miljard jaar oud, het eerste leven is zichtbaar vanaf 3,5 miljard jaar geleden (eenvoudige eenceligen).

Methaan, waterstof, water, ammoniak + straling van de zon (energie) -> 

eerste organische stoffen zoals aminozuren.

Ondersteund door experimenten.

Meteorieten-theorie

Bouwstenen van het leven zijn ontstaan in gaswolken tussen sterren en met meteorieten op aarde terech gekomen.

Ontwikkeling van cellen

Eerste cellen:

Anaerobe, heterotrofe prokaryoten

Anaeroob: kan overleven in een zuurstofarme/ zuurstofloze omgeving (de oeratmosfeer bevatte weinig zuurstof)

Heterotroof: leven van externe organische stoffen, in eerste instantie uit de oersoep.

Prokaryoot: bacterie

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

Anaerobe, foto-autotrofe bacteriën (cyanobacteriën)

Foto-autotroof: met behulp van licht in staat zelf organische stoffen te maken. Hierbij komt zuurstof vrij.

-> atmosfeer wordt zuurstofrijker

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

aerobe, heterotrofe bacteriën

Aeroob: hebben zuurstof nodig om te overleven

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

ontwikkeling eukaryoten (organismen met een celkern)

Ontstaan chloroplasten - fotosynthese - planten/ algen
Ontstaan mitochondriën

Endosymbiosetheorie

Meercellig

Uiteindelijk ontstaan meercellige organismen.

Daarmee ook de noodzaak tot specialisatie van cellen - vorming van organen.

Aanwijzingen voor evolutie

Fossielen

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare bouw van organen bij verschillende soorten

Aanwijzingen voor evolutie

Rudimentaire organen

Palmaris longus

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

vis             schildpad                  konijn   

      salamander            kip                      mens

Aanwijzingen voor evolutie

Dezelfde basisstructuren in alle levensvormen (DNA, eiwitten, membranen)

Lesdoel 10.4-1 Je kunt

• theorieën over het ontstaan van het leven beschrijven (leerdoel 8)
• de evolutionaire ontwikkeling van de eerste eencellige tot de complexe levensvormen tot heden beschrijven (leerdoel 9)

HUISWERK

Maak opdrachten 10.4

Leerdoel 8 en 9