Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Taalgebruik

letterlijk en figuurlijk

LETTERLIJK OF FIGUURLIJK?

Aan het einde van deze les:

• Weet je het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik
• Kan je figuurlijk taalgebruik herkennen en weet je de betekenis

Letterlijk taalgebruik

Dit vertelt precies wat er gebeurd is, er zit geen andere betekenis achter

Bijvoorbeeld: Tegen de lamp lopen --> Je bent écht tegen de lamp aangelopen.

Figuurlijk taalgebruik

 Dit heeft een andere betekenis dan dat er staat.

'Tegen de lamp lopen' kan in dit geval ook betekenen: Je deed iets stiekem en bent nu gesnapt.

LETTERLIJK

- precies zoals het geschreven is

FIGUURLIJK

- bij wijze van spreken

- er wordt iets anders bedoeld dan er eigenlijk staat

- ookwel beeldspraak genoemd

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

LETTERLIJK

Er kwamen geen kippen naar de gratis tennisles

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

FIGUURLIJK

Er kwam helemaal niemand naar de gratis tennisles

Nog meer voorbeelden van figuurlijk taalgebruik:

• De baard in de keel krijgen
• Een blauwtje lopen
• Iemand uit de droom helpen
• Bij de pakken neerzitten

Spreekwoorden zijn altijd figuurlijk bedoeld!

En nu even oefenen!

Je moet het nou eens goed in je oren knopen, dat je op tijd moet komen

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb er een hard hoofd in of ik dit jaar ga slagen voor mijn eindexamen

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb een wond aan mijn hoofd

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb een zere keel

1. letterlijk
2. figuurlijk

Mijn broer krijgt de baard in de keel

1. letterlijk
2. figuurlijk

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

1. letterlijk
2. figuurlijk

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep

1. letterlijk
2. figuurlijk

En nu wat 'hersenkrakers' 

Lees de tekst

Dit verhaal zuig ik uit mijn duim.

De twee vriendinnen Yvonne en Lynn kunnen meestal heel goed samen door één deur. Ze steunen elkaar door dik en dun.

Ze hebben ruzie als er een van de twee met het verkeerde been uit bed is gestapt. Dan is niets goed en maken ze van een mug een olifant. Gelukkig gaat dat snel voorbij en is alles weer koek en ei. De vriendinnen zitten niet bij elkaar onder de plak.

zuig ik uit mijn duim

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. goed met elkaar overweg kunnen
3. verzin
4. maken van niets een groot probleem

samen door één deur

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. goed met elkaar overweg kunnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

door dik en dun

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. met een slecht humeur de dag beginnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

met het verkeerde been uit bed gestapt

1. uit je hoofd weten
2. in een slechte bui zijn
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

maken van een mug een olifant

1. iemand respecteren hoe hij is
2. doen alsof je van niets weet
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

alles weer koek en ei

1. iemand respecteren hoe hij is
2. doen alsof je van niets weet
3. is het goed tussen die twee
4. maken van niets een groot probleem

niet bij elkaar onder de plak zitten

1. iemand respecteren hoe hij is
2. niet de macht over elkaar hebben
3. is het goed tussen die twee
4. sterk overdrijven

Maak de uitdrukking af:

koek en ei __

1. eten
2. geven
3. zijn
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

onder de plak __

1. schoonmaken
2. stoppen
3. plakken
4. zitten

Maak de uitdrukking af:
Iets uit je duim_

1. trekken
2. zuigen
3. verzinnen
4. duwen

Maak de uitdrukking af:
Met het verkeerde been uit bed_

1. komen
2. vallen
3. stappen
4. gaan

Maak de uitdrukking af:
Samen door één deur

1. kunnen
2. lopen
3. gaan
4. mogen

Hoe goed kan je figuurlijk taalgebruik herkennen?

0100

Kan je nu figuurlijk taalgebruik herkennen?

😒🙁😐🙂😃

Opdracht 

Maak de opdracht 'Letterlijk en figuurlijk taalgebruik' (op Google Classroom of op papier)

Hoe heb je de opdracht gemaakt?

0100

Heb je nog meer uitleg nodig?

ja

nee

vragen/opmerkingen?