Padlet tijdlijn KUA Hoofdstuk 2

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Tijdlijn Padlet

Middeleeuwen / cultuur van de kerk

Hoofdstuk 2

Middeleeuwen

• Romeinse rijk wordt aangevallen en valt uiteen in west en oost. Het west-Romeinse rijk valt steeds meer uit elkaar: chaos in West-Europa
• Christelijke keizers aan de macht, later meer macht bij adel
• Aan het einde van 4e eeuw wordt het christendom staatsgodsdienst
• De kerk wordt oppermachtig
• Er ontstaat een feodaal stelsel (leenheren, leenmannen, horigen)
• het leven van de gewone mens staan in dienst van God

Standenmaatschappij

• Geestelijken (monniken, nonnen, bisschop) konden lezen en schrijven
• Adel (ridders, koningen, hertogen, graven) lenen land van de keizer en mogen over dat land ook rechtspreken
• Boeren doen het werk en leveren soldaten (horigen).

Boeren zoeken bescherming bij lage adel, krijgen die in ommuurde vestingen. 

De kerk

• De kerk is rijk en zeer machtig (Heilige Roomse rijk)
• Houdt haar volgers klein: 'memento Mori' (gedenk te sterven)
• Kerk begint een handeltje in zonden afkopen: 'aflaten'

• Twee stromingen (ook in architectuur van de kerken): een weelderige en een sobere orde

Deze sobere orde vindt de spitsboog uit

Opkomst van de steden

• Betere landbouwtechnieken (meer oogst) = meer tijd voor handel 
• Door handel gaan mensen zich verplaatsen: steden ontstaan

Ambrogio Lorenzetti

maakte twee fresco's voor de vergaderzalen van het stedelijke bestuur in 1300

Padlet tijdlijn: noteer vijf verschillen tussen de fresco's

(zet erbij dat het bij Hoofdstuk 2 hoort)

Verstedelijking zorgt voor rijke kerkelijke cultuur

Opkomst van de Gotiek:

• hoge kathedralen
•  spitsbogen
• kruisgewelven
• gebrandschilderd glas
• rijk geornamenteerd (versierd)

Religieuze muziek (kloosters en kerken)

• Gregoriaans (benaming van de muziek)
  
• Eenstemmig, mannen
• geen duidelijke maat / telling
• Latijn
• Eerste versie van het notenschrift (door Guido van Arezzo)

De liturgie

In Latijn = moeilijk te volgen voor het gewone volk. 'Leuker' / beter te volgen door:

-liturgisch drama (ontwikkelt door in theater)

-ontstaan meerstemmige muziek (gevaarlijk i.v.m. verleiding!)

-polyfonie: vorm van meerstemmigheid waarbij alle stemmen gelijkwaardig zijn

Tijdlijn opdracht:

Tijdens een mis in de kerk zijn er verschillende gezongen delen,

Luister naar dit gedeelte en noteer je bevindingen op je tijdlijn

over de aspecten (tempo, melodie, samenklank,klankkleur, vorm).

ZET ERBIJ DAT HET OM HOOFDSTUK 2 GAAT!

Vermaak in de stad

•  steden worden groter, vermaak wordt belangrijker
•  reizende kermissen, straatartiesten
• volksfeesten (met stad-eigen tradities)
• liturgisch drama verplaatst naar buiten
• Mysteriespelen (The Passion)
• Mirakelspel (volkstoneel, godsdienstig)
• speellieden en troubadours 

Wereldlijke muziek

• kunstliederen van troubadours (singer-songwriters)                                            
• troubadours (zelf van adel) reizen, later ook verbonden aan hoven
• onderwerp troubadours: Hoofse liefde
• dansmuziek door speellieden
• ontstaan van het refrein (herkenbaarheid)