Aandoeningen aan het spijsverteringskanaal

• Ziekenhuiszorg
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met aandoeningen aan het spijsverteringskanaal (les 1)

Ziekenhuis 1, Module 4

Lesinhoud

• Hoor- en werkcollege over ziekteverschijnselen bij aandoeningen van het spijsverteringskanaal

Lesdoelen

De student:  

-kan de verschijnselen benoemen die horen bij aandoeningen aan het spijsverteringskanaal

-kan, per ziekteverschijnsel, minimaal twee verpleegkundige interventies noemen

Spijsverteringsziekten derde oorzaak van alle ziekenhuisopnamen

Jaarlijks belanden meer dan 150.000 mensen in het ziekenhuis door een maag-, darm-, of leveraandoening. Dat zijn er gemiddeld 417 per dag. Daarmee is voor het eerst duidelijk dat spijsverteringsziekten de derde grootste oorzaak vormen van alle ziekenhuisopnamen door aandoeningen, na hart- en vaatziekten en kanker.

Aandoeningen spijsverteringskanaal

Opdracht

Teken alle organen die betrokken zijn bij de spijsvertering en zet ze op de correcte plek in het menselijk lichaam. Vermeld tevens wat de functie van de organen is.

Problemen met de spijsvertering

Klachten in het maag-darmkanaal hebben vaak te maken met de spijsvertering. Bij de spijsvertering zijn de mond, slokdarm, maag, lever, galblaas, nieren, alvleesklier, dunne darm, dikke darm, endeldarm en anus betrokken. Al het eten en drinken dat we binnenkrijgen wordt hier verteerd en opgenomen. Dit gaat niet altijd helemaal vanzelfsprekend. 

Problemen met de spijsvertering

Klachten van het spijsverteringskanaal kunnen onschuldig en gemakkelijk te bestrijden zijn of als bijwerking van medicatie ontstaan. Helaas passen deze klachten vaak bij chronische ontstekingsziekten of vormen van kanker.

Gebrek aan eetlust

Bij verschillende lichamelijke aandoeningen kan het voorkomen dat de zorgvrager niet voldoende voeding en/of vocht in het spijsverteringskanaal kan opnemen. 

Mogelijke oorzaken: stoornissen van het spijsverteringskanaal zoals overmatig braken en diarree, maar ook bewusteloosheid door hersenletsel.

Welke speciale manieren van toediening van vocht en voeding ken je?

Toedieningswijzen voeding en vocht

Speciale manieren van toediening van voeding en vocht zijn sondevoeding via maag of darmen, vocht via intra-veneus infuus, totale parenterale voeding en subcutane vochttoediening (hypodermoclyse). 

Welke gevolgen kunnen ontstaan t.g.v. ondervoeding?

Aandachtspunten verpleegkundige bij ondervoeding

1. Doe navraag naar de voedingstoestand van de zorgvrager vóór opname (scorelijst als MUST of SNAQ).
   
2. Houd de intake van de zorgvrager gedurende de opname bij.
   
3. Zorg ervoor, in overleg met de arts, dat de zorgvrager niet te vaak en te lang nuchter hoeft te zijn.
   
4. Vraag tijdig advies van een diëtist om bijvoeding of sondevoeding te starten.
   
5. De uiterste optie bij ondervoeding, als voeding via het maag-darmstelsel niet mogelijk is, is totale parenterale voeding, waarbij voedingsstoffen via een centraal veneus infuus wordt toegediend. Dit is een medisch besluit, waarbij de gedocumenteerde verpleegkundige bevindingen vanuit de zorg voor de zorgvrager erg belangrijk zijn.
   
6. De zorgvrager met (dreigende) ondervoeding kan het hiermee psychisch zwaar hebben. Bij verminderde energie en toenemende zwakte kan zijn zelfredzaamheid afnemen. Bied de zorgvrager hulp bij het omgaan hiermee. Eventueel kun je geestelijke verzorging of maatschappelijk werk inschakelen.

Opdracht

• Maak de opdracht die in Teams staat: je gaat hierbij uitzoeken welke verpleegkundige interventies per ziekteverschijnsel ingezet kunnen worden en motiveer waarom deze interventies passend zijn.

Evaluatie en vooruitblik