Voeding en verpleegkundige zorg zz

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voeding en verpleegkundige zorg

Leerdoelen

• Je kunt de relatie tussen voeding en gezondheid benoemen.
• Je hebt kennis van de Schijf van Vijf en weet hierbij wat er komt kijken bij een gevarieerd voedingspatroon.
• Je kunt de functie en de onderdelen van het spijsverteringsstelsel benoemen.
• Je kunt benoemen welke verpleegkundige zorg bij het onderwerp voeding komt kijken.
• Je weet wat er wordt bedoeld met diëten. 

Noem de onderdelen van het spijsverteringkanaal die je kent.

Spijsverteringskanaal

Welke functies heeft het spijsverteringsstelsel?

Functies spijsverteringskanaal

• Voedsel opnemen (via de mond);
  
• Voedsel fijnmaken (kauwen);
  
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen);
  
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen en spierbewegingen);
  
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het bloed (via de dunne darmwand);
  
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (via de anus);
• Afbreken van giftige stoffen.

Wat is de functie van de tong bij de spijsvertering?

1. Sappen aan voeding toevoegen
2. Ondersteunen bij het slikken van voeding
3. Ondersteunen bij het klein maken van voeding
4. Voeding de slokdarm ''induwen''

De spijsvertering begint in de keel

1. juist
2. onjuist

Waar begint de spijsvertering dan wel??

1. Dunne darm
2. Mond
3. Maag
4. Endeldarm

Hoe noemen we het laatste stukje darm van de spijsvertering?

1. dunne darm
2. dikke darm
3. endel darm
4. twaalfvingerige darm

Waar eindigt de spijsvertering?

1. Anus
2. Nieren
3. Lever
4. Darm

De spijsvertering is nodig om voedingsstoffen uit je voeding te halen

1. waar
2. niet waar

Welk orgaan maakt geen deel uit van de spijsvertering?

1. lever
2. alvleesklier
3. maag
4. nier

Hoelang duurt de spijsvertering ongeveer?

1. 1 week
2. 1 dag
3. 1 uur

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goed volgorde.

mond

slokdarm

maag

12-vingerige darm

dunne darm

dikke darm

endeldarm

anus

Verpleegkundige zorg

• Hulp bieden bij vocht & voeding
• Vochtbalans starten en bijhouden
• Hygiëne 
• Andere disciplines inschakelen

Hulp bij vocht & voeding

• Vraag zorgvragers naar hun gewoontes en voorkeuren. Noteer dit in het zorgdossier.
• Geef zorg op maat, bijvoorbeeld:
  Iemand met een hemiplegie: biedt het voedsel aan de 'gezonde' kant van de mond aan.
• Let op verslikken
  
• Let op voldoende drinken (2000 - 3000ml)

Hulp bij vocht & voeding

• Gebruik van hulpmiddelen, zoals aangepast bestek/bord etc.
• Inhoudelijk advies en voorlichting kunnen geven
  bij vragen rondom voeding.
• Rekening houden met omstandigheden
  (sfeer, hoe ziet het eten eruit,
  normen en waarden
  zorgvrager, geloof etc. etc. )

Wat is een vochtbalans? 

De vochtbalans van het lichaam is de verhouding tussen de vochtinname en de vochtuitscheiding.

Dus heel simpel; wat komt erin en wat gaat eruit.

• Vochtinname door bijv. te drinken.
• Vochtverlies door bijv. urineren.   

Dit kun je bijhouden op een gelijknamige vochtbalans: Een lijst waarop je bij kunt houden hoeveel vocht er in gaat, hoeveel vocht er uit gaat. 

Negatieve en positieve vochtbalans

NEGATIEF (-) --> er gaat meer uit dan in (dehydratie)

Vochtverlies/vochttekort door: diarree, braken, brandwonden, overmatig bloedverlies, transpiratie door extra inspanning​ 

POSITIEF (+) --> er gaat meer in dan uit (vocht vasthouden)

Hart- of nieraandoeningen​

Bij vrouwen: ovulatie/menstruatie: i.v.m. oestrogeenspiegel (zout blijft achter) en anticonceptiepil​

Ouderen kunnen sneller uitdrogen omdat de dorstprikkel bij het ouder worden afneemt

1. juist
2. onjuist

bij een positieve vochtbalans zie je vaak dikke enkels bij de zorgvrager.

1. waar
2. niet waar

Een vochtbalans bijhouden is een hulpmiddel bij het controleren of een zorgvrager niet uitdroogt

1. juist
2. onjuist

Hygiene en voeding

Schoon serviesgoed

Voorkom wondjes aan je handen of bedek ze 

Controleer houdbaarheidsdatum voeding

Bewaar levensmiddelen op correcte wijze

Schone koelkasten

Schone werkoppervlakken 

Wat kun jij nog meer bedenken...?

Andere discliplines inschakelen

Diëtiste: kan advies geven over gezonde voeding, diëten (in overleg met arts). Ook hulp bij eetproblemen, zoals bijv. verslikken.

Logopedist: kan helpen bij verbeteren van slikfunctie, bijv. als iemand zich vaak verslikt.

Ergotherapeut: kan advies geven over aangepast bestek, borden, houdingstips enz. 

Vragen???