Economie Toets 4,5 en 6.

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Extra les H4 H5 en H6

Planning

• H4 herhalen(+-20 minuten)
• H5 herhalen (+-20 minuten)
• H6 herhalen (+-20 minuten)
• Pauze (+-10 minuten)
• Extra rekenopgaven (+-30 minuten)
• Quiz (+-20 minuten) 
• Vragen(+-10 minuten 

Wat verwacht ik van jullie?

• Jullie doen actief mee, Dus jullie reageren op vragen die ik stel en stellen zelf ook vragen. 
• Schrijf mee. 
• Kies je ervoor om zelf niet mee te doen, geef de rest van je klas wel de ruimte om mee te doen. 

H4 Aan het werk

Arbeidsovereenkomst

Overeenkomst met je baas waarin bepaalde zaken omtrent het werk zijn afgesproken zoals(arbeidsvoorwaarden):

Loon, Vrije dagen, arbeidstijden en het soort contract.

Vast of flexibel werk.

Arbeidsomstandigheden

(Bescherming van werknemers)

• De Arbowet: geeft regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden.
• De Arbeidstijdenwet: geeft regels voor werk en rusttijden.
• De Algemene wet gelijke behandeling: verbied het maken van onderscheid op basis van geslacht, leeftijd of afkomst.

• Arbeidsverdeling

Werknemersverzekeringen 

Door ziekte of andere omstandigheden kan je tijdelijk of niet meer werken. Hiervoor zijn werknemersverzekeringen.

WW: werkeloosheidswet 

WWZ: wet werk en zekerheid 

Transitievergoeding: een bedrag waarmee de werknemers de overgang naar een andere baan kunnen betalen. 

Arbeidsmarkt

Vraag en aanbod van arbeid  

Beroepsbevolking (15 tot en met 67 jaar) 

Werkzame beroepsbevolking en werkloze beroepsbevolking

Waarom veranderd de arbeidsmarkt?

Krappe of ruime arbeidsmarkt

krappe arbeidsmarkt: de vraag naar arbeid is groter dan aanbod van arbeid: gaat economisch heel goed

ruime arbeidsmarkt: de vraag naar arbeid is kleiner dan het aanbod van arbeid: gaat economisch slecht

Werkloosheid

UWV

Geregistreerde werkloosheid

Verborgen werkloosheid

Wat kunnen gevolgen zijn van werkloosheid?

Soorten werkloosheid

Structurele werkloosheid 

conjuncturele werkloosheid

frictiewerkloosheid

seizoenswerkloosheid

regionale werkloosheid 

Werkloosheid verminderen

Concurrentiepositie (ook H5 en H6)

Loonmatiging 

Arbeidstijd

H5 Nederland handelsland

Import en exportquote: percentage van het nationaal inkomen dat we verdienen met de import en export

Open en gesloten economie

Open = veel handel met het buitenland

Gesloten = weinig handel met het buitenland 

Dus een land met een lage import/exportquote heeft een gesloten economie.

Betalingsbalans.

De export en import van goederen of diensten leveren Nederland geld op. De Betalingsbalans is een overzicht daarvan dus de hoeveelheid import en export.

Exporteer je meer dan dat je importeert 'verdient' Nederland geld dus is het saldo + positief 

Importeer je meer dan dat je exporteert 'betaald' Nederland geld dus is het saldo - negatief

Interne markt 

Gemeenschappelijke markt (EU) onderdeel van de vrijhandel.

Vrijhandel is vrij verkeer van goederen en of diensten 

Er zijn wel verschillen binnen de EU: 

Verschillende tarieven voor bijvoorbeeld BTW 

Milieuregels zijn verschillend per land. 

EU landen willen harmonisatie

Wat weten jullie van de eurozone?

Handelsbelemmeringen of protectiemaatregelen 

Deze zijn er om goed te kunnen concurreren.

Voorbeelden van protectiemaatregelen zijn.:

Invoerrechten

Contingentering of importquota 

invoerverbod 

Exportsubsidie  

Deze moet je kennen en voorbeelden van kunnen benoemen 

Globalisering 

Toenemende wereldhandel noem je globalisering 

Dit kan komen door:

Technologische ontwikkelingen 

Dit veranderd ook de import en export.

Voorbeeld Wereldburger in je boek op bladzijde 150

Voor en nadelen globalisering 

Landen verhuizen fabrieken naar lage loon landen. Dit kan een nadeel zijn voor de werkgelegenheid. 

Ook ongelijke welvaartsverdeling want landen met een minder goede concurrentiepositie raken achterop. 

internationale concurrentiepositie

Een goede internationale concurrentiepositie voor Nederland betekent dat we een goede kwaliteit aan producten aan het buitenland leveren, tegen een lage prijs.

H6 Welvaart wereldwijd

Welvaart vergelijken

op welke manieren kan je welvaart vergelijken 

Kenmerken ontwikkelingslanden

• Veel werkloosheid
• Ondervoeding
• Snelle bevolkingsgroei
• Analfabetisme
• Beperkte technische ontwikkeling

Exportmarkt

Monocultuur (landen zijn sterk afhankelijk van slechts een of enkele producten) 

Ruilvoet --> een mindere waarde voor producten  

Oorzaken onderontwikkeling

Slechte infrastructuur

Protectiemaatregelen 

grote schulden van arme landen

Microkrediet

Een kleine lening die wordt verstrekt aan kleine ondernemers door hulporganisaties 

Waarom worden deze verstrekt door hulporganisaties en niet door banken?

Wereld handelsorganisatie

Welke soorten hulp ken je?

Even pauze tot +- 15:10

Verder met de rekenopgaven

Karlijn heeft een oproep contract. Haar uurloon is 16,47, ze heeft dit jaar 1298 uur gewerkt. Ze krijgt ook 8% vakantiegeld van haar jaar inkomen. Bereken wat ze het afgelopen jaar heeft verdiend.

De gemeente Driel heeft 59.000 inwoners. hiervan zijn er 2450 werkloos. Bereken hoeveel procent wel werkt. Rond af op één decimaal

De werkende beroepsbevolking in Nederland telt in een jaar 8,5 miljoen mensen. in dat jaar betalen ze 88 miljard euro aan sociale premies. Bereken het gemiddelde bedrag dat één werknemer dat jaar aan sociale premies betaalt.

Nederland importeert jaarlijks 250.000 ton bananen de bananen kosten gemiddeld 800 euro per ton. Bereken de importwaarde van de bananen

Zwitserland heeft een exportwaarde van 310 miljard en een importwaarde van 275 miljard. bereken het saldo op de betalingsbalans geef aan of dit een tekort of overschot is.

Yamaha importeerde voor 115.000 dollar piano's uit Amerika tegen een koers van 1.12 dus voor iedere euro krijg je 1,12 dollar wat kostte de piano's in euro's

De piano's kostte 102.678,57. Eén jaar later stijgt de koers naar 1,26 dollar per 1 euro. Bereken wat Yamaha bespaard had als ze de piano's een jaar later hadden gekocht(115.000).

Burkina Faso heeft 15 miljoen inwoners en een nationaal inkomen van 6.975.000.000. Bereken het inkomen per hoofd van de bevolking.

Creditaid heeft de afgelopen jaar 992.508 uitgeleend aan 6424 ondernemers. Bereken het gemiddelde microkrediet per ondernemer