Les 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Les 3

Shock

Planning

Even herhalen

Lesdoelen

Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

Welke kenmerken hebben de verschillende brandwonden?

Welke complicaties treden er op bij diepe brandwonden

De huid beschermt het lichaam tegen vochtverlies en micro-organismen en speelt een belangrijke rol bij de temperatuurregulatie. Is een groot lichaamsoppervlak verbrand en is de verbranding diep, dan kunnen complicaties optreden in de vorm van shock (door verlies van vocht, eiwitten en zouten) en wondinfecties

Lesdoelen

Aan het einde van de les ben je in staat 4 verschillende vormen van shock te herkennen en ernaar te handelen

jufdanielleacademie.com

Vitale functies en de ABCDE methode zijn nauw gerelateerd. Waarom?

1. Ze worden regelmatig door elkaar gehaald
2. Ze bestaan uit hetzelfde acroniem (ABCDE)
3. De ABCDE methode helpt je vitale functies veilig te stellen
4. De vitale functies en ABCDE hebben niks met elkaar te maken…

Shock

Een shock is een levensbedreigende situatie. Shock ontstaat als er te weinig bloed in het lichaam rondstroomt. Een slachtoffer kan in een shocktoestand komen door ernstig bloedverlies, een slechte hartfunctie, brandwonden, maar ook door uitdroging.

Verschijnselen

de hartslag is week en snel;

de gelaatskleur is bleek en grauw;

de huid voelt klam en koud aan;

de ademhaling is snel en oppervlakkig;

het slachtoffer is onrustig en heeft dorst;

het slachtoffer kan slaperig worden en geleidelijk het bewustzijn verliezen.

Opdracht

Welke eerste hulp verleen jij bij iemand in shock? 

Je mag samen werken

10min

Gebruik internet of thieme

Eerste hulp bij shock

Pas bij een shock de volgende eerste hulp toe:

Probeer de oorzaak weg te nemen (stop bijvoorbeeld uitwendig bloedverlies door druk te geven op de wond).

Leg het slachtoffer plat op de rug, met de benen omhoog. Het bloed stroomt dan naar de hersenen.

Probeer het slachtoffer wakker te houden door te praten.

Controleer de pols en ademhaling en noteer deze.

Geef het slachtoffer niet te drinken. Het maag-darmkanaal trekt dan namelijk het bloed aan.

Voorkom afkoeling.

Houd zo nodig de ademweg vrij.

Waarschuw deskundige hulp, maar laat het slachtoffer niet alleen.

Oorzaak van shock

Cardiaal
Distributief
( anafylactische shock, neurogene shock, septische shock, toxische shock) 
Hypovolemisch
(hemorragisch)

Obstructief

Cardiale shock

Bij cardiale shock is er geen probleem met het volume maar pompt het hart niet goed meer. Door de verminderde pompfunctie wordt ook niet genoeg bloed verplaatst.

Cardiale shock treed op bij bijvoorbeeld: hartinfarct, hartspierontsteking of bij ernstige hartritmestoornissen zoals slechte werking van hartkleppen of ritmestoornissen.

Distributieve shock

Distributieve shock wordt veroorzaakt door een verkeerde verdeling (distributie) van bloed. De bloedvaten gaan te veel openstaan waardoor de bloeddruk daalt. Hierdoor kan het bloed niet goed meer rondgepompt worden. Distributieve shock is een verzamelnaam voor de volgende vormen van shock:
anafylactische , neurogene , septische en toxische shock

Anafylactische shock

Anafylactische shock wordt veroorzaakt door een allergische reactie bij bijvoorbeeld pinda- of bijen-allergie. Het afweersysteem zorgt ervoor dat vocht uit het bloed in de weefsels gaat zitten. Een slachtoffer met een anafylactische shock krijgt een opgezet gezicht in plaats van een ingevallen gezicht en de huid wordt rood ipv bleek.

Neurogene shock

Neurogene shock treedt op bij ruggenmerg- of hersenletsel. Haarvaten gaan openstaan en de bloeddruk daalt. Hierdoor kan niet genoeg bloed verplaatst worden.

Septische shock

Septische shock ontstaat door infecties in het lichaam. Bij een infectie worden de bacteriën of virussen in het lichaam gedood. De schadelijke stoffen die hierbij vrij komen kunnen shock veroorzaken.

Toxische shock

Toxische shock wordt veroorzaakt door vergiftiging. De shock ontstaat door problemen met de vochtverdeling, beïnvloeding van het hart of vernauwen, verwijden of lek raken van bloedvaten.

Hypovolemische shock

Hypovolemische shock wordt veroorzaakt door een tekort aan volume in de bloedvaten. Dit kan gebeuren door ernstige inwendige of uitwendige bloedingen, brandwonden en andere manieren van groot vochtverlies (diarree, braken en zweten).

Hemorragische shock

Dit ontstaat door groot bloedverlies.

Obstructieve shock

Obstructive shock wordt veroorzaakt door het blokkeren van een van de grote bloedvaten van of naar het hart (obstructie). Dit kan door een bloedstolsel of door het afknellen van een bloedvat.

opdracht

Werk alleen

15 min

internet/ thieme

Eerder klaar? Zoek een goed uitleg filmpje op youtube over shock

Wat is shock?
Een shock is een levensbedreigende situatie. Shock ontstaat als er te weinig bloed in het lichaam rondstroomt. Een slachtoffer kan in een shocktoestand komen door ernstig bloedverlies, een slechte hartfunctie, brandwonden, maar ook door uitdroging.

4 vormen van shock + symptomen
Cardiaal -> verminderde pompfunctie van het hart

veroorzaakt door:

systolische dysfunctie

diastolische dysfunctie

klepgebreken

ritmestoornissen

Distributief

distributie van circulatiesysteem is verstoord, voorbeelden:

septische shock

anafylactische shock

hitteshock

neurogene shock

endotoxische shock

Hypovolemisch

in 70 % vd gevallen

te weinig volume in de circulatie door:

uitwendig vochtverlies: braken, diarree, uitwendige bloedingen, zweten, maagdarm-obstructies

inwendig vochtverlies: inwendige bloedingen, ascites, liquothorax

Obstructief
oorzaken zijn obstructies in:

het veneuze systeem (MDV-syndroom: maag drukt v. Cava caudalis dicht)

het hart (pericardovervulling)

arteriele systeem (longembolie)

combinatie van bovenstaande (tensie-pneumothorax)

Compensatiemechanisme:
vasoconstrictie, toename hartfrequentie
Symptomen;
de hartslag is week en snel;

de gelaatskleur is bleek en grauw;

de huid voelt klam en koud aan;

de ademhaling is snel en oppervlakkig;

het slachtoffer is onrustig en heeft dorst;

het slachtoffer kan slaperig worden en geleidelijk het bewustzijn verliezen

Wat is géén eerste symptoom van een shock?

1. Bloeddrukdaling
2. Tachypneu
3. Tachycardie

Belangrijk om te onthouden is dat een sterke bloeddrukdaling NIET het eerste symptoom is van een shock, omdat er nog veel compensatoire mechanismen zijn. Pas na verloop van tijd werken deze NIET goed meer en zal de bloeddruk dus ook sterk dalen. Lichte bloeddrukdaling komt wel soms voor, maar belangrijker zijn andere symptomen als tachycardie, tachypnoe en verlaagd bewustzijn.

Wat zijn symptomen van shock

1. Tachycardie
2. Verwardheid
3. Klamme huid
4. Alle antwoorden zijn juist

Shock kan ook onderverdeeld worden in een cold shock en een warm shock. Welk type shock leidt tot een warm shock?

1. Hypovolemische shock
2. Cardiogene shock
3. Obstructieve shock
4. Distributieve shock

Een distributieve shock leidt tot vasodilatatie en het gevolg hiervan is een warme, rode huid. De andere typen shock leiden juist tot vasoconstrictie en dus een koude, bleke huid.

Een 2-jarig meisje heeft al dagen diarree en geeft over. Ze wordt ernstig ziek en dreigt nu in shock te raken. Van welk type shock zal hierbij sprake zijn?

1. Hypovolemische shock
2. Cardiogene shock
3. Obstructieve shock
4. Distributieve shock

Een hypovolemische shock is een shock als gevolg van te weinig volume. Dit hoeft NIET altijd door bloedverlies te komen, maar kan ook door vochtverlies via bijvoorbeeld overgeven en diarree, waardoor ernstige uitdroging ontstaat en uiteindelijk dus een shock.

Een 12-jarige jongen wordt geprikt door een wesp. Bijna direct raakt hij buiten bewustzijn, hij wordt tachycard en tachypnoeïsch en hij raakt in shock. Van welk type shock is er waarschijnlijk sprake?

1. Hypovolemische shock
2. Cardiogene shock
3. Obstructieve shock
4. Distributieve shock

Een distributieve shock ontstaat door teveel vasodilatatie, waardoor de bloeddruk daalt. Dit kan als gevolg van een allergische reactie, ook wel anafylactische shock genoemd.

Volgende les