Les 3 Communicatie

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Terugblik

soorten gesprekken:

• helpend
• informatie
• probleemoplossend
• slecht nieuwsgesprek

vandaag:

interactie

verbale en non-verbale communicatie

Hoe ga jij bewust om met jouw non-verbale communicatie?

Algemeen voorkomen (uiterlijk)

Aan je uiterlijk en aan hoe je je kleedt, kunnen anderen zien wat je wilt uitstralen of hoe je je voelt. 

We bekijken de afbeeldingen op de volgende slides.

https:

Lichaamshouding

Gebaren

Gezichtsuitdrukkingen

Oogcontact

Stemklank en toonhoogte

Stemklank is het geluid van de stem, dat het resultaat is van stembandtrillingen in het strottendhoofd.

Intonatie is de zinsmelodie, het verloop van de toonhoogte bij het spreken.

"Jullie hebben hierna nog les"

Hoe klinkt jouw stem?

Warm of koud?

Zacht of hard?

Vrolijk of verdrietig?

Bang of vol zelfvertrouwen?

Enthousiast of voorzichtig?

Helder of hees?

Mopperend of luchtig?

Schreeuwerig, piepend of fluisterend?

Uit onderzoek blijft dat mensen hun stem minder goed onder controle kunnen houden dan hun gezichtsuitdrukkingen. 

Sommige zangers en zangeressen weten je door liedjes te ralken. Vaak is het dan niet alleen de tekst die de emotie bij je oproept, maar ook de manier waarop zij dit lied zingen.

Aanraking en nabijheidsgedrag

Nabijheidsgedrag is de afstand die iemand tot de ander kiest bij het communiceren met deze persoon.

Non-verbale communicatie heeft verschillende betekenissen

• informatie overbrengen
• contact leggen en onderhouden
• belangstelling tonen
• feedback geven
• gevoelens uiten 

Lichaamstaal

Lichaamstaal is de communicatie die via de mimiek (gezichtsuitdrukkingen), gebaren, oogcontact en de houding van het lichaam verloopt.

• spiegelen van lichaamstaal
• emotionele besmetting
• invloed van lichaamstaal op jezelf

Effectieve communicatie

= de ontvanger is actief betrokken bij informatieoverdracht en de boodschap komt over zoals de zender bedoelt. 

 

Het geheel van denkbeelden, overtuigingen, gewoonten, waarden en normen die iemand heeft opgebouwd in zijn leven en van waaruit hij de wereld om zich heen interpreteert en beoordeelt.

Omzetten van de ontvangen boodschap in een eigen betekenis

Juist gebruik van taal om met woorden een boodschap duidelijk te laten overkomen. 

Onvermogen om adequaat informatie te geven en/of te begrijpen als gevolg van een orgaan- of lichaamsfunctie die ontbreekt, afwijkig vertoont of beschadigt is. 

Alle factoren bij zender of ontvanger zelf die de communicatie bemoeilijken of verstoren. 

Factoren van buitenaf die de communicatie bemoeilijken of verstoren. 

Referentiekader

Coderen 

Decoderen

Externe ruis

Interne ruis

Communicatiestoornis

Effectieve communicatie

Wat hierbij belangrijk is als beroepskracht MZ:

• Je eigen manier van communiceren kennen, je eigen communicatiestijl (her)kennen.
  
• Uitgaan van de communicatie(vermogens) van de mensen met wie je werkt.
  
• Je kunt en wilt je inleven in de ander.
  
• Helder verbaal communiceren.
  
• Je verbale en non-verbale communicatie met elkaar in overeenstemming is. 

Je gaat het filmpje bekijken. De kijkopdracht: wat valt je op wanneer je naar de communicatie van Johnny de Mol naar de mensen met een beperking kijkt? 

Je eigen manier van communiceren kennen 

Hoe kun je dit doen  als beroepskracht MZ?:

• Door je eigen manier van communiceren onder ogen zien
• Feedback vragen/ontvangen
• Luisteren naar wat een ander te zeggen heeft (zonder oordeel)

• Afstand kunnen nemen van de situatie 

Kunnen en willen inleven in de ander

• Empathische stijl van communiceren = op een begripvolle manier communiceren, waarbij je jezelf en de ander in zijn waarde laat. Je geeft dus geen oordeel.
• Niet: Wat doet die cliënt raar
• Wel: Wat maakt dat ik het gedrag van die cliënt niet begrijp?

Noem een positief punt van jouw manier van communiceren.

Kijkopdracht: kijk goed naar de verbale en non-verbale communicatie van Ross (de man). 

Verbale en non-verbale communicatie op elkaar afstemmen

De 4 mogelijkheden:

- De non-verbale communicatie ondersteunt de verbale communicatie

- De non-verbale communicatie geeft weer hoe je tegenover de ander staat.

- De non-verbale communicatie vervang het spreken. 

- De non-verbale communicatie spreekt de verbale communicatie tegen (tegenstrijdige communicatie)

oefening:

Beschrijf een korte casus waarin jij zelf een goed omging met jouw non verbale communicatie, of juist niet!