klas 2 - ontstaan van de Nederlandse taal

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

klas 2 - 21 juni

Waar komt onze taal vandaan?

Mens en taal

Zonder taal is het menselijk bestaan niet voor te stellen.

• Er worden wereldwijd zo'n 6500 verschillende talen gesproken. 
• De meest gesproken taal ter wereld is Chinees (Mandarijn)
• Daarna komt Spaans en dan Engels. 

https:

Hoeveel mensen spreken er Nederlands?

1. ongeveer 17 miljoen
2. ongeveer 23 miljoen
3. ongeveer 31 miljoen
4. ongeveer 19 miljoen

Op welke plek in de ranglijst van meest gesproken talen staat het Nederlands?

Voorouders

Nederlands is een Germaanse taal, net als Duits.

Beide zijn ontstaan uit de taal van de Germanen, een oud volk.

Frans is een Romaanse taal, die is voortgekomen uit de taal van de Romeinen, ook een oud volk.

Nederlands, Duits, Engels en Fries: broertjes (of zusjes)

                             Germaans

Frans, Spaans, Italiaans, Portugees: neven (of nichten) van het Nederlands

                              Romaans

De gezamenlijke voorouder                               Indo-Europees

Indo- Europees

Een taal die gesproken werd in Europa en Azië 

Familie: Germaans en Romaans

Nederlands:     vader        broer          naam

Oud-Indisch:   pitar          bhratar      naman

Grieks:                pater        phrater      onoma

Latijn:                  pater        frater          nomen

Frans:                  père         frêre            nom

Duits:                   Vater       Bruder        Name

Engels:                father     brother       name

Indo-Europees werd 7000 jaar geleden gesproken door een volk dat in een gedeelte van het huidige Turkije ligt: Anatolië 

Op een gegeven moment trokken mensen richting het noorden, naar Scandinavië: de Germanen.

Het gebied waar ze doorheen trokken noemde men Germania (nu Duitsland en Polen)

De tocht duurde jaren en vanuit Scandinavië vertrok een gedeelte weer zuidwaarts, zo kwamen er Germanen in Duitsland en Nederland wonen.

De Germanen rukten op tot in België en Noord-Frankrijk,

daar kwamen ze Julius Caesar tegen die in 57 v.Chr. Frankrijk (Gallië)  had veroverd.

De Romeinen trokken verder naar het noorden (in Nederland tot aan de Rijn), zij spraken Latijn (Romaanse taal)

Ondertussen  was het Germaans dat de Germanen spraken, niet meer overal hetzelfde.

De Friezen waren een aparte Germaanse stam met een eigen taal.

Oud-Nederlands

negende eeuw - West Germaans

Ontstond toen het hier werd gesproken, dingen veranderden die  in andere delen van het West-Germaanse taalgebied (bijna) niet veranderden.

Vanaf ongeveer het jaar 800 bestaat het Nederlands officieel.

oude woorden: wad (vada: oudste Nederlandse woord!)  -  mond

Eerste gevonden geschreven tekst is een Utrechtse doopbelofte:

(stukje van de tekst):

gelobistu in got alamehtigan fadaer

ec gelobo in got alamehtigan fadaer

geloof je in God de almachtige Vader?

ik geloof in God de almachtige Vader

taalhelden.org

Oudste Nederlandse gedichtje

hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi[c] [e]nda thu uu[at] unbida[t] g[h]e nu

Dat betekent:

Alle vogels zijn met hun nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wacht gij nog op?

Middelnederlands 1100 - 1600

Oud- Nederlands:    hebban      fadaer

Middelnederlands: hebben       vader

Nieuwnederlands

vanaf 1600