10.1-1 Hart en bloedsomloop 5V 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

10.1 deel 1: Hart en bloedsomloop

Doel 10.1 deel 1 Je kunt

• het doel van de bloedsomloop beschrijven
• de kenmerken van de bloedomloop van de mens beschrijven (gesloten, dubbele bloedsomloop) (Leerdoel 1).
• de namen en loop van de belangrijkste bloedvaten noemen.
  
• de bouw en de werking van het hart beschrijven (Leerdoel 2).

Functie bloedvatenstelsel

Een eencellig organisme kan vrij eenvoudig voedsel uit de omgeving opnemen en afvalstoffen weer afgeven. Voor het verbranden van die voedingsstoffen is zuurstof nodig. Ook dit kan makkelijk uit de omgeving worden opgenomen (door het celmembraan). De CO2 die ontstaat kan ook makkelijk weer naar buiten. Bij meercellige organismen heb je de bloedsomloop nodig om de benodigde stoffen naar alle cellen te brengen vanaf de bron, of om stoffen weer te brengen naar de plek waar het het lichaam kan verlaten.

Functie bloedvatenstelsel

Transport:

• Zuurstof (O₂) van longen naar alle lichaamscellen
• CO₂ van alle lichaamscellen naar de longen
• Voedingsstoffen van darmen naar alle lichaamscellen
• Afvalstoffen van alle lichaamscellen naar uitscheidende organen
• Regulerende stoffen naar het doelorgaan

Functie bloedvatenstelsel

Bescherming:

Bloed bevat gespecialiseerde cellen die infecties onschadelijk kunnen maken (H216Afweer)

Mens

Gesloten, dubbele bloedsomloop.

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop:

zuurstof halen/ CO2 brengen

Hart - longen - hart

Grote bloedsomloop:

zuurstof brengen/ CO2 halen

Hart - organen - hart

Bloedvaten - namen

Orgaan-slagader: bloedvat dat naar het

orgaan toe gaat.

Orgaan-ader: bloedvat dat van het orgaan

af komt.

Behalve: 

Aorta, onderste en bovenste holle ader, 

poortader, krans(slag)ader, hals(slag)ader

Bloedvaten - namen

Zuurstofrijk/ zuurstofarm

Voedingsstoffenrijk/ -arm

In de organen zitten haarvaten 

- daar alleen vindt de stoffenuitwisseling 

plaats!

Vragen (zelfstandig)

1. is het bloed in de longader zuurstofrijk of zuurstofarm?
2. is het bloed in de longslagader rijk of arm aan voedingsstoffen?
3. hoe heet het bloedvat dat de hartspier van zuurstof en voedingsstoffen voorziet?

Het hart 

Boezems:

Verzamelen het bloed uit aders en pompen het door naar de kamers.

Kamers:

Pompen het bloed in een slagader.

Het hart 

Rechts:

Naar kleine bloedsomloop.

Links: 

Naar grote bloedsomloop

Het hart - route

Holle aders ->

Rechterboezem ->

Rechterkamer ->

LSA-longhaarvaten-LA ->

Linkerboezem ->

Linkerkamer ->

Aorta

Het hart - anatomie

Hartkleppen:

Tussen boezems en kamers

Halvemaanvormige kleppen/ slagaderkleppen:

Tussen kamers en slagaders

Harttussenwand:

Tussen linker- en rechterkant.

Het hart - anatomie

Vragen (zelfstandig)

1. waar komt bloed uit het lichaam het eerst het hart binnen?
2. welke kleppen zitten tussen de boezems en de kamers?

Hartcyclus

Fase 1: boezems trekken samen

Fase 2: kamers trekken samen

Fase 3: hartpauze (hart ontspant)

Hartcyclus

Kijk goed en maak een schema.

Systole: samentrekken hartspier

Diastole: ontspannen hartspier

Fase 1

boezemsystole

Fase 2

kamersystole

Fase 3 

hartpauze

Hartcyclus

a. ontspannen (diastole) boezems en kamers - hartkleppen open, slagaderkleppen dicht -> bloed stroomt de boezems in (en gedeeltelijk meteen door naar de kamers). Hartpauze.

b. systole (aanspannen) boezems - hartkleppen open, slagaderkleppen dicht -> alle bloed van boezems naar kamers

Hartcyclus

c. begin systole (samentrekken) kamers hartkleppen sluiten, slagaderkleppen gaan open

d. systole kamers - hartkleppen dicht, slagaderkleppen open -> bloed wordt de slagaders in gepompt.

e. begin diastole kamers en boezems - slagaderskleppen sluiten, later openen de hartkleppen weer.

Hartcyclus

BRON 4 Boek

Hartslag

Wat hoor je als je naar het hart 

luistert?

Wat maakt dat geluid?

Geluid van Salamisound.com

Hartslag

1: dichtslaan van de hartkleppen.

2: dichtslaan van de halvemaan-

vormige kleppen.

Geluid van Salamisound.com

Vragen (zelfstandig)

1. welke kleppen zijn open tijdens de systole van de kamers?
   
2. welke bloedvaten passeert een rode bloedcel als hij van de bovenbeenspier naar de hersenen gaat? Beschrijf de kortste route)
   

Doel 10.1 deel 1 Je kunt

• het doel van de bloedsomloop beschrijven
• de kenmerken van de bloedomloop van de mens beschrijven (gesloten, dubbele bloedsomloop) (Leerdoel 1).
• de namen en loop van de belangrijkste bloedvaten noemen.
  
• de bouw en de werking van het hart beschrijven (Leerdoel 2).

Huiswerk

Opdrachten 10.1

Leerdoel 1 en 2