12.1 Intermediar fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij biologie

Pak je biologie boek en schrift en je laptop.

En kom in deze Lesson Up

Wat gaan we doen?

Planning bespreken

Terugblikken naar vorige week

Herhaling kruisingsschema's

Uitleg Intermediair fenotype

Maken van opdrachten

Klassikale afsluiting

Planning periode 2

Toets over 12.1 en 12.2

Bekijk de afbeelding hiernaast. 

Zet vervolgens van groot naar klein. 

1

2

3

4

Cel

Chromosoom

Gen

DNA

Tigo zegt: Het fenotype wordt bepaald door de erfelijke eigenschappen en de omgeving.

Mads zegt: Het genotype ligt vast, deze kun je niet aanpassen.

Wie heeft er gelijk?

1. Tigo
2. Mads
3. Tigo & Mads
4. Geen van beiden

Thijn heeft bij de supermarkt zaden van een moestuinplantje gekregen. Hij besluit de zaden in de potjes met grond te doen en geeft ze regelmatig water. De zaadjes ontkiemen en het plantje gaat groeien. Wat kun je zeggen over het genotype en fenotype na ontkieming?

1. genotype: verandert fenotype: verandert
2. genotype: verandert fenotype: blijft het zelfde
3. genotype: blijft het zelfde fenotype: veranderd
4. genotype: blijft het zelfde fenotype: blijft het zelfde

Een gen is een deel van een chromosoom met de erfelijke informatie voor één erfelijke eigenschap.

1. juist
2. onjuist

Een mens heeft 2 geslachtschromosomen en 46 andere chromosomen.

1. juist
2. onjuist

Een mens heeft 2 geslachtschromosomen en 44 andere chromosomen

De vader is heterozygoot voor haarkleur. Zijn haar is bruin. Wat is het dominante gen?

1. Bruin
2. Rood
3. Bruin en rood
4. Geen van beiden

Bekijk de afbeelding hiernaast. De vader is heterozygoot voor de haar kleur bruin. Hoe noteer je dit?

1. AA
2. Aa
3. aa

aa

aa staat voor 

1. homozygoot dominant
2. heterozygoot
3. homozygoot recessief

Konijnen kunnen zwartharig (R) en witharig (r) zijn.

Zwart haar is dominant

Hoe geven we het genotype van een homozygoot zwartharig mannetje aan?

1. Rr
2. rr
3. RR
4. zwart haar

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.

Langharig is dominant

Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje

Wat is het fenotype van de ouders?

1. Rr x rr
2. rr x RR
3. Langharig x kortharig
4. Langharig x langharig

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.

Langharig is dominant

Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje.

Hoe groot is de kans op een kortharige nakomeling in F1?

1. Kan je niet weten
2. 75 %
3. 50%
4. 25%

Het kunnen rollen van je tong is afhankelijk van de aanwezigheid van een dominant gen.

Een zwangere moeder, die haar tong niet kan rollen, krijgt een kind met een vader die dit wel kan. Deze vader is heterozygoot voor deze eigenschap.

Hoe groot is de kans dat hun kind later kan tongrollen?

Maak een kruisingsschema op een kladblaadje

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Bij mensen is het gen voor bruine ogen dominant over het gen van blauwe ogen. De vader van Juul en Jacques heeft blauwe ogen. Moeder heeft bruine ogen. Juul heeft blauwe ogen.

Hoe groot is de kans dat Jacques bruine ogen heeft?

Tip: Maak een kruisingsschema

1. 0%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Oefenen met kruisingsschema's.

Twee ouders zijn heterozygoot voor de bruine oogkleur. Bruine ogen is dominant over blauwe.

Ze krijgen een kind.

Hoe groot is de kans dat dit kind blauwe ogen heeft?

Wat weten we:

Allel voor bruine ogen is B.

Allen voor blauwe ogen is b.

Vader is homozygoot voor rode haarkleur. Moeder is heterozygoot voor zwarte haarkleur. Zwarte haarkleur is dominant.

Hoe groot is de kans dat hun kind zwarte haarkleur heeft?

Oefenen met kruisingsschema's.

Wat weten we:

Allel voor zwarte haarkleur is H

Alleen voor rode haarkleur is h

Uitleg Intermediair fenotype

Laptop  dicht

Pak je aantekeningen schrift erbij

Intermediaire eigenschappen

Een fenotype is intermediair als beide genen even sterk zijn.

Er is geen dominant of recessief gen 

Er ontstaat dus een tussenvorm

Een ander woord is onvolledig dominant.

Intermediaire eigenschappen

Notatie van allelen verandert

Hoe zit dat dan in een kruisingsschema eruit?

Zwarte kip krijgt kuikens met een witte kip. 

Het fenotype is intermediair.

Aan de slag

1. Maak de werkboekvragen opdr. 16, 17, 19, 20 = huiswerk voor woensdag 25 september.

2. Kijk de antwoorden na

3. Ga naar biologiepagina.nl - havo 3 - Nectar Erfelijkheid & Evolutie - Oefenen.

Kies daar een oefening uit