Slaap(gedrag)

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Slaap(gedrag)

Lesdoelen

Na deze les kan je:

• De functie en kenmerken van slaap benoemen.
• De factoren die de slaap beïnvloeden benoemen.
• Het slaap- waakritme observeren en beredeneren. 
• De werking van slaapmiddelen kunnen toelichten. 
• Hulp bieden bij slaapproblemen waarbij je rekening houdt met de mogelijkheden, wensen en gewoonten van de zorgvrager. 

Weetje:
Mensen slapen 1/3 van hun leven

1. Waar
2. Niet waar

Weetje:
In de meeste gevallen gaan nachtmerries over...

1. Hulpeloosheid
2. Achtervolgt worden
3. Vallen
4. Controle verliezen

Weetje:
1 op de 10 kinderen slaapwandelt

1. Waar
2. Niet waar

slaapwandelen is erfelijk

1. ja
2. nee

Wat zijn de functies van slapen?

Functies van slapen

1. Ontspanning van het lichaam.
2. Ontspanning van de geest. 
3. Dromen. 

Ieder mens heeft een eigen slaap-waakritme, ook wel biologische klok genoemd. Hoeveel uur slaap jij gemiddeld, per 24 uur?

Hoeveel slaapstadia heb je?

1. 4
2. 5
3. 3
4. 6

Slaapstadium

NREM slaap= Non Rapid Eye Movement

Slaapstadium

NREM 1: In slaap vallen, lichte spiertrekkingen, makkelijk wakker (3-5 min)

 NREM 2: Totale ontspanning (lichte slaap) (30 minuten)

NREM 3 en 4 Diepe ademhaling, Moeilijk te wekken, fysiek herstel (diepe slaap) (30 minuten)

NREM 5: Remslaap (droomfase) Rapid Eye movement -> snelle oogbewegingen onder gesloten oogleden. Spieren verlamd, hersenen volop actief (18-24 minuten)

Slaapcyclus 4-6 x per nacht (90-100 minuten)

In gesprek met de zorgvrager

Wat zijn de wensen en gewoonten van de zorgvrager, als je kijkt naar slaaptijden, beddengoed, slaaprituelen?

Is de zorgvrager gewoonlijk na het ontwaken goed uitgerust en klaar voor de dag?

Heeft hij problemen met inslapen?

Maakt hij gebruik van hulpmiddelen?

Heeft hij last van dromen?

Heeft hij last van angst in donkere ruimtes?

Is hij (te) vroeg wakker?

Hanteert de zorgvrager regelmatige perioden voor rust en ontspanning?

Gebruikt de zorgvrager slaapmedicatie?

Wat is het dag-en-nachtritme van de zorgvrager?

Slaapritueel

Ieder mens heeft een eigen dag-en-nachtritme

1. Waar
2. Niet waar

Er slaapwandelen meer vrouwen dan mannen

1. Waar
2. Niet waar

Een verstoord slaap-waakritme

• Dag en nacht ritme omdraaien 
  
• Vreemde omgeving
  
• Slapeloosheid
• Overmatig slapen
• Slaapwandelen
• Nachtmerries
• Bedplassen 

slaapwandelen (somnambulisme)

Verwardheid

Geopende ogen

Bedplassen

Snurken

Fysieke activiteiten

Onduidelijk/onsamenhangend praten

Wazige blik

Agressief gedrag (vooral bij wekken)

oorzaak slaapwandelen

wisselwerking tussen waken en slapen werkt niet goed

erfelijkheid speelt een rol

veranderde hormoonhuishouding

slaapwandelen volgens DSM

Bed verlaten in slaap (1e deel slaappatroon)

Lastig wakker te maken

Niet herinneren wat er is gebeurd

Invloed op werk/ sociaal leven

GEEN dementie of andere psychische aandoening

Wat voor klachten zouden de slaap kunnen verstoren?

Veel voorkomende klachten

Pijn

Honger en dorst

Gedwongen houding

Psychische klachten

Gevolgen van slaap tekort

Een tekort aan slaap heeft op iedereen, gezond of ziek, een groot effect. Te weinig slaap geeft onder andere de volgende verschijnselen:

Afwijkend gedrag: Nervositeit, geïrriteerdheid of zich angstig of apathisch (onverschillig) voelen

Concentratieverlies

Gestoorde gedachtegang en vaak abnormale reactie op prikkels

Niet meer goed lichamelijk functioneren

Wat kun jij als zorgverlener doen als je zorgvrager al de gehele dag op bed ligt, hoe zorg jij dat die zorgvrager lekker kan slapen?

Waarom kunnen we niet in slaap komen als we het mobieltje aan hebben?

1. Door het licht.
2. Door de (5G)straling.
3. Door het geluid.
4. Omdat je nieuwsgierig bent naar je berichten.

Slaapmiddelen zijn verslavend

1. Waar
2. Niet waar

Slaapmiddelen ontspannen de...

1. Spieren
2. Zenuwen

Wat kun je observeren wanneer de zorgvrager slaapt?

WAAR

NIET WAAR

Ademhaling

Transpireren

Slaapritme

Onrust

Psychische klachten