H5S2 Humanisten + extra opdracht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Tijdvak 5: ontdekkers en hervormers!

Wat was de Renaissance?

De Renaissance (wedergeboorte) zorgde ervoor dat in de 16e eeuw weer veel teksten van de Grieken en Romeinen werden gelezen. Hierbij kwam ook dat men niet alles meer geloofde van en over de kerk.

- Opleving van Grieks en Romeinse kunst en teksten.

- Er werd kritischer gekeken naar de kerk: moet er echt alleen geleefd worden zoals zij zeggen?

- Wetenschap: mensen gingen veel meer experimenteren en ontdekten meer over de wereld.

S1: Ik kan 3 gevolgen noemen van het nieuwe denken tijdens de Renaissance.

- Opleving van Grieks en Romeinse kunst en teksten.

- Er werd kritischer gekeken naar de kerk: moet er echt alleen geleefd worden zoals zij zeggen?

- Wetenschap: mensen gingen veel meer experimenteren en ontdekten meer over de wereld.

H5. Ik kan een beeld geven van het nieuwe mens- wereldbeeld, door:

S1: Ik kan 3 gevolgen noemen van het nieuwe denken tijdens de Renaissance.

S2: Ik kan uitleggen waarom Leonardo da Vinci een voorbeeld is van een humanist.

Maar er gebeurde meer dan alleen ontdekkingsreizen....

In de Renaissance waren de Grieken en Romeinen dus hét voorbeeld voor de Italiaanse stedelingen. Geleerden gingen de vergeten klassieke teksten weer lezen. Zo leerden zij veel van wat eerder al geschreven was over bijvoorbeeld wiskunde, geneeskunde en natuurkunde. Zulke geleerden heten humanisten. Net als de oude Grieken gingen de humanisten zelf observeren en kritisch nadenken. In de Renaissance was het belangrijk dat je van zo veel mogelijk gebieden kennis opdeed. Zo was Leonardo da Vinci niet alleen schilder, maar onderzocht hij ook het menselijk lichaam, bedacht hij nieuwe apparaten en maakte hij beelden.

Maar er gebeurde meer dan alleen ontdekkingsreizen....

Het nieuwe denken verspreidde zich langzaam over heel Europa. Eerst merkten alleen rijke mensen het, maar later drongen nieuwe denkbeelden ook door tot het gewone volk. Buiten Italië, in Rotterdam, woonde rond het jaar 1500 ook een groot denker: Erasmus. Hij bestudeerde oude geschriften van de Bijbel in het Grieks en vertaalde die opnieuw. Erasmus had kritiek op het leven van veel geestelijken. Zo vond hij het fout dat zij zichzelf niet aan de regels hielden die zij hun gelovigen oplegden. Erasmus had ook kritiek op de handel in aflaten. Dit waren kerkelijke brieven waarin zonden werden kwijtgescholden. Bij aanschaf moest een koper eigenlijk laten zien dat hij zijn leven zou beteren. Maar dat schoot er vaak bij in, omdat de kerk er snel geld mee wilde verdienen.

Deze afbeelding komt uit Lof der Zotheid van Desiderius Erasmus. Hij was tegen aflaten.

https://schooltv.nl/video-item/dit-geloof-ik-lune-is-humanist

Het humanisme

Humanisme is een manier van denken die begon tijdens de Renaissance.

Het legt de nadruk op de waarde en het potentieel van mensen.

Humanisten geloven dat mensen hun eigen leven kunnen verbeteren door kennis en studie.

Middeleeuwen:

Momento mori: gedenk te sterven. Leef zoals de kerk wil en zie het leven vooral als voorbereiding op de dood om daarna in de hemel te komen. 

Humanist denken:

De mens staat centraal en kan zich ontwikkelen en verbeteren door kennis en studie. Het mag ontdekken!

https://schooltv.nl/video-item/het-klokhuis-leonardo-da-vinci-1

S2: Ik kan uitleggen waarom Leonardo da Vinci een voorbeeld is van een humanist.

Een humanist is iemand die de ontwikkeling van zichzelf (dus de mens) centraal zet. Hij mag zich ontwikkelen en verbeteren door kennis en studie. Leonardo da Vinci was een voorbeeld van een humanist omdat hij zich ontwikkelde als schilder, tekenaar, architect, ontwerper.

Tijd voor geschiedenis

5.3: het nieuwe denken

Opdracht: 1 t/m 16

Opdracht Renaissance

De renaissance was een culturele beweging die plaatsvond in Europa van de 14e tot de 17e eeuw. Het was een periode van wedergeboorte van de klassieke kunst en wetenschap na de middeleeuwen. Kenmerken van de renaissance zijn onder andere een hernieuwde interesse in de Griekse en Romeinse kunst en cultuur, de opkomst van humanisme, en vooruitgang in wetenschappelijke en technische kennis.

Kenmerken Middeleeuwse kunst

• Bijbelse voorstellingen
  

• Weinig details
  

• Felle kleuren
  
• Weinig naakt
• Geen diepte
  

• Geen expressie in gezichten
  
• Weinig realistisch

Kenmerken van de Renaissance-kunst

• Wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• Realistisch

• Veel details

• Perspectief
  

Kenmerken van de Renaissance-kunst

• Naakt --> anatomie
  

• Observeren, dan pas schilderen, beeldhouwen etc.
  

Sixtijnse kapel - Michelangelo

De 'schepping van Adam', van Michelangelo. 

Te vinden als onderdeel van fresco Sixtijnse kapel.

Florence/Firenze

Opdracht: maak een Renaissance kunstwerk! Kies zelf wat je tekent:

- Gebouw

- Schilderij

- beeld

- kunstwerk

Gebruik het internet om Renaissance voorbeelden te vinden. 

Renaissance: wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur:

- Realistisch

- Veel details

- Perspectief

Maar er gebeurde meer dan alleen ontdekkingsreizen....

De mensen in de Italiaanse steden waren rijk. Zij wilden van het leven genieten en daarin niet afgeremd worden door de kerk. In de rijke Italiaanse steden ontstond het nieuwe denken. Men wilde er genieten van het leven in plaats van alleen bezig zijn met het leven na de dood. Deze vernieuwing in denken heet de Renaissance (wedergeboorte). In deze tijd ging men de teksten van de Grieken en Romeinen weer lezen. Zo werd de klassieke oudheid letterlijk 'opnieuw geboren'. Dit kun je ook terug zien aan de gebouwen en schilderijen uit die tijd.

De Renaissance begon in de rijke Italiaanse handelssteden, zoals Florence. Deze tekening heet 'Zicht op Florence' en werd rond 1470 gemaakt door een onbekende kunstenaar.