bs 9: kruisingen

• biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Bs 9: kruisingen

Doelstelling

• Je moet een kruisingsschema kunnen opstellen
• Je kunt afleiden wat de kans op een bepaald genotype en fenotype is bij de nakomelingen
  

Het fenotype = de zichtbare eigenschappen van een organisme

Het genotype = de erfelijke eigenschappen van een organisme

Het genotype kun je aangeven met letters, waarbij elk allel een hoofdletter of een kleine letter krijgt. 

Dominant = hoofdletter

recessief = kleine letter

2 x dezelfde allelen (letters) = homozygoot

2 verschillende allelen (letters) = heterozygoot

Het fenotype = de zichtbare eigenschappen
van een organisme

Het genotype = de erfelijke eigenschappen
van een organisme

Het genotype kun je aangeven met letters, waarbij elk allel een hoofdletter of een kleine letter krijgt.

Dominant = hoofdletter

recessief = kleine letter

2 x dezelfde allelen (letters) = homozygoot

2 verschillende allelen (letters) = heterozygoot

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.

Langharig is dominant

Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje

Wat is het fenotype van de ouders?

1. Rr x rr
2. rr x RR
3. Langharig x kortharig
4. Langharig x langharig

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.

Langharig is dominant

Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje

Wat is het genotype van de ouders?

1. Rr x rr
2. rr x RR
3. Langharig x kortharig
4. Langharig x langharig

Kruisingsschema's 

Je kunt uitleggen waarom je 50% kans hebt op een jongen of meisje.

• De moeder (XX) geeft via haar eicellen altijd een X door
  

     (dus 2x een X)

• De vader (XY) geeft via zijn zaadcellen een X of een Y door. Dus 50% kans op een X of 50% kans op een Y.
  

 

Kruisingen- voorbeeld

Hoe pak je dit aan? 

1. Betekenis van de allelen

Bruin =dominant = A

Blond = recessief = a

Het gen voor  bruine vachtkleur erft dominant over.
Twee (heterozygote) bruine labradors  paren, wat is de kans op blonde puppies? 

 kruisingen - voorbeeld

Hoe pak je dit aan? 

1. Betekenis van de allelen

     Bruin =dominant = A

     Blond = recessief = a

2. Genotype van de ouders

     vader = heterozygoot = Aa

moeder  = heterozygoot = Aa 

Het gen voor  bruine vachtkleur erft dominant over.
Twee (heterozygote) bruine labradors  paren, wat is de kans op blonde puppies? 

kruisingen - voorbeeld

Hoe pak je dit aan? 

1. Betekenis van de allelen 
2. Genotype van ouders 
3. Kruisingstabel opstellen
   
   

Het gen voor  bruine vachtkleur erft dominant over.
Twee (heterozygote) bruine labradors  paren, wat is de kans op blonde puppies? 

 kruisingen - voorbeeld

Hoe pak je dit aan? 

1. Betekenis van de allelen 
2. Genotype van ouders 
3. Kruisingtabel opstellen
   
   
4. Verhouding tussen genotypen noteren
5. Verhouding tussen fenotypen noteren

Het gen voor  bruine vachtkleur erft dominant over.
Twee (heterozygote) bruine labradors  paren, wat is de kans op blonde puppies? 

Kruisingstabellen 

verhouding genotypen = AA : Aa : aa        Verhouding fenotypen bruine vacht : blonde vacht

                                                   1   :  2  :  1                                                                      3        :        1

hoe groot is de kans op een blonde pup in de f1?

kans dat bij bevruchting de zaadcel het recessieve allel bevat is 50%

kans dat bij bevruchting de eicel het recessieve allel bevat is 50%

De kans dat de f1 dus beide recessieve allelen bevat is 25%

Wat ga je nu doen?

1. Lees bs 9 in je boek

2. Maak opdr 34 (op het bord)