2.2 DNA en specialisatie van cellen part 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welk celorganel hoort er bij een dierlijke cel?

WEL

NIET

Mitochondrium

Celkern

Chloroplast

Endoplasmatisch
reticulum

Vacuole

Golgi-systeem

Wie heeft er GEEN celkern?

1. Bacterie
2. Schimmel
3. Plant
4. Dier

2.2 DNA en specialisatie van cellen

DNA

• De celkern bevat DNA-moleculen
• DNA bevat informatie voor het maken van de duizenden eiwitmoleculen waaruit je lichaam bestaan                                       → een stuk DNA-molecuul met de informatie voor het maken van een eiwit heet een gen
• Stukken DNA die niet coderen voor eiwitten, worden nonsense-DNA of junk-DNA genoemd

DNA nucleotide

Een nucleotide bestaat uit:

- Stikstofbase (A, T, C of G)

- Fosfaatgroep

- Suikergroep (deoxyribose)

Vier stikstofbasen:

- A = adenine

- T = thymine

- C = cytosine

- G = guanine

DNA basenparen

DNA vormt een dubbele helix...                                                                                                   --> Hoe?

De stikstofbasen van DNA vormen 

basenparen:

- Adenine (A) + Thymine (T)

- Guanine (G) + Cytosine (C)

RNA

1 Een RNA-molecuul is kort en heeft één streng.

2 RNA bevat de stikstofbase uracil in plaats van T. U koppelt met A.

3 RNA bevat de suiker ribose in plaats van deoxyribose

Startcodon & Stopcodon

• De synthese van een aminozuurketen begint altijd bij het ''start'' codon en stopt bij het ''stop'' codon.
• Start codon is altijd AUG, er zijn meerdere stopcodonnen. Zoek eens een code op van een stop codon.

BINAS Tabel 71G

Eiwitsynthese

Eiwit

Een eiwit is een belangrijke 

bouwstof voor het lichaam 

Een eiwit kun je zien als een 

kralenketting bestaande uit 

verschillende aminozuren

(in totaal 20 aminozuren in dierlijke cellen)

Mutaties

Plotselinge verandering van het DNA

Treden vaak op in enkele cel > niet waarneembaar

Grootte van invloed afhankelijk van soort en plaats mutatie

Mutatie in geslachtscel kan worden geërfd > nakomelingen hebben deze mutatie dan in elke cel 

puntmutatie: verandering van een nucleotide

Genoommutatie

De celcyclus

G1 De cel groeit en maakt eiwitten ter voorbereiding
van de S-fase.

S Elk DNA-molecuul verdubbelt. Hierdoor kunnen
beide dochtercellen de complete erfelijke
informatie krijgen.

G2 De cel groeit, maakt organellen en eiwitten
aan om de mitose goed te laten verlopen.

M (mitose) De cel verdeelt het DNA in twee identieke 

delen. Elk deel is de basis voor de celkern van een dochtercel.

Overzicht celcyclus

Celdifferentiatie

• Cellen hebben een functie 
• Een stamcel kan verschillende type cellen maken -> celdifferentiatie

Celdifferentiatie:

Opdrachten

2.2 opdrachten zonder symbool