M2 H2 Opbrengsten, winst en H3 Marktevenwicht, surplus

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H2 Het aanbod

Afspraken volgen online les

• De Meet link staat in Classroom
• Ik voeg de presentaties toe aan Classroom (lesmateriaal)
• Je volgt de les aan een tafel of bureau, met je camera aan
• Je hebt de microfoon uit (tot je gevraagd wordt te reageren)
• Je stelt vragen via de chat

Lesdoelen

• Je kunt een aanbodlijn afleiden van de kostenfunctie
• Je kunt de opbrengsten van een aanbieder berekenen: totale, gemiddelde en marginale opbrengsten (TO, GO en MO)

Programma

Uitleg opbrengsten

Opgaven maken 

Afsluiting: wat heb je geleerd? 

Herhaling 

Waar hangt vanaf hoeveel goederen en diensten de producenten zullen aanbieden / willen verkopen?

• Prijs die ze ervoor krijgen (§ 2.3)
• Kosten die ze ervoor moeten maken (§ 2.2)

Loon = € 20 per uur

TK

Totale kosten (TK) = 

vaste kosten + 

variabele kosten

GTK 

GTK bij 1 product?

• € 34 : 1 = € 34

GTK bij 2 producten?

• € 64 : 2 = € 32

GTK bij 3 producten?

• € 114 : 3 = € 38
• Etc.

GTK en MK

• Gemiddelde totale kosten => totale kosten per product dat geproduceerd is.
• Marginale kosten => extra totale kosten voor het maken van 1 extra product.

Uitleg

Pak pen & papier om aantekeningen te maken.

Hoeveel gaat producent aanbieden?

Totale opbrengsten (TO) of omzet

Gemiddelde opbrengsten

Marginale opbrengsten

Hoeveel gaat producent aanbieden?

Dan hangt af van het doel van de producent, keuzes:

• Producent wil op z'n minst quitte spelen
• Producent wil zoveel mogelijk verkopen
• Producent wil zoveel mogelijk winst maken
• Producent heeft een ander doel (en daarnaast overleven), bv. mensen aan een baan helpen of een duurzaam product leveren

Hoeveel gaat producent aanbieden?

• Producent wil winst maken. En wil zoveel mogelijk winst maken (winstmaximalisatie).
• Verschil tussen totale opbrengsten en totale kosten (TO - TK) => zo groot mogelijk.
• Prijs is gegeven (de producent heeft er geen invloed op)
• Hoeveel produceren om winst te maximaliseren?

Totale winst grootst:

• Waar afstand tussen TO en TK het grootst is.
• Waar MO gelijk is aan MK.
• Waarom daar?
• Totale winst neemt toe zo lang MO groter is dan MK. Het volgende product levert dan nog meer op (MO) dan het kost (MK).

Break-evenpunt

• TO precies gelijk TK
• Winst is daar nul.
• Prijs (GO) is daar gelijk aan kosten per product (GTK) 

Opdracht

Opgave 19 t/m 23 (blz 44) maken en klassikaal bespreken

Opdracht

Wat je goed moet onthouden uit deze les:

De gemiddelde opbrengst (prijs) en de gemiddelde kosten (gtk) gebruiken we om de winst te berekenen. Beide vermenigvuldigen met de afzet (q) en dan het verschil ertussen bepalen.

De marginale opbrengst (mo) en marginale kosten (mk) gebruiken we om te bepalen bij welke afzet de winst maximaal is (en dus niet om de winst te berekenen).

Huiswerk

Opgaven 16 t/m 23 (§3) en 32 t/m 36 (Toepassen) maken

H3 Marktevenwicht

Opdracht

Wat je goed moet onthouden uit deze les:

De gemiddelde opbrengst (prijs) en de gemiddelde kosten (gtk) gebruiken we om de winst te berekenen. Beide vermenigvuldigen met de afzet (q) en dan het verschil ertussen bepalen.

De marginale opbrengst (mo) en marginale kosten (mk) gebruiken we om te bepalen bij welke afzet de winst maximaal is (en dus niet om de winst te berekenen).

Winstmaximalisatie bij MO = MK

• Aanbodlijn: hoeveel je produceert bij een bepaalde prijs
• MK lijn is de individuele aanbodlijn (voor iedere prijs geeft de MK-lijn aan hoeveel er gemaakt wordt)
• Voor zover de MK lijn hoger ligt dan GTK (want als MK lager ligt => verlies)

Producentensurplus

• Verschil tussen wat de producent betaald krijgt (prijs) en wat hij minimaal betaald wil krijgen (MK).

• Vergelijk consumentensurplus: verschil tussen wat de consument maximaal wil betalen (bereidheid) en wat hij moet betalen (prijs).

Marktevenwicht

Hoe ontstaat het marktevenwicht?

• De 'onzichtbare hand' of 'vrije prijsvorming':
• Als prijs hoger is dan het evenwicht => meer aanbieders dan vragers => aanbodoverschot => daalt de prijs.
• Als prijs lager is dan het evenwicht => meer vragers dan aanbieders => vraagoverschot => stijgt de prijs.

Marktevenwicht

Het marktevenwicht verandert als de aanbodlijn of de vraaglijn verschuift. Waardoor ook al weer?

• Vb: Bij een nieuw substitueerbaar product, verschuift de vraaglijn naar links (bij dezelfde prijs wordt nu minder gevraagd)
• Het consumenten- en producentensurplus verandert dan ook (bekijk met volgende plaatje)