§4.3 Nederland in 1848

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§4.3 Nederland in 1848

Deel I

Huiswerk (volgende les)

Schrijf op in je Plenda

Maken opdracht 4 t/m 9 van §4.3

Huiswerk (volgende week)

Schrijf op in je Plenda

Maken opdracht 10 t/m 14 van §4.3

Repetitie 8 maart

Waarom heeft een fabrieksarbeider uit de 19de eeuw minder macht dan een ambachtsman?

1. Een ambachtsman doet geschoold werk, een fabrieksarbeider ongeschoold werk
2. Een ambachtsman heeft altijd werk, een fabrieksarbeider moet maar afwachten
3. Een ambachtsman leert het werk als kind, een fabrieksarbeiders pas als volwassene
4. Een ambachtsman woont in de stad, een fabrieksarbeider moet op het platteland blijven

Leg het begrip klassensamenleving in eigen woorden uit

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

 - De oorzaak voor het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden

 - Hoe Nederland tot 1848 wordt bestuurd

- Welke idealen de liberalen hebben op politiek en economisch gebied

Napoleon verjaagt

In 1813 is Napoleon verslagen. Willem Frederik, de zoon van de laatste stadhouder wordt gevraagd om naar Nederland te komen om de rust te herstellen.

Het Congres van Wenen (1814)

De belangrijkste leiders van Europa komen samen nadat Napoleon is verslagen. 

Twee doelen:

1. Oude vorsten weer aan de macht helpen

2. Voorkomen dat Frankrijk weer veroveringsoorlogen kan starten

Het Verenigd koninkrijk der Nederlanden (1815)

Het Congres besluit van Nederland een koninkrijk te maken

Om het sterk te maken worden België, Nederland en Luxemburg samengevoegd. Aan het hoofd komt Willem Frederik. Hij wordt de eerste koning van Nederland: Willem I

Al in 1830 komt België in opstand en wordt onafhankelijk

Welke uitspraak over het bestuur van Nederland ná 1813 klopt? (toen Napoleon was verdreven)

1. Het land was een koninkrijk; de zoon van stadhouder Willem V was koning geworden
2. Het land was een koninkrijk; Napoleons broer was koning geworden
3. Het land was een republiek; het bestuur uit de 17e-eeuwse Republiek was teruggekeerd
4. Het land was een republiek; het bestuur uit de Bataafse Republiek was teruggekeerd

Waarom moet het Koninkrijk der Nederlanden zo sterk mogelijk zijn? (in andere woorden: waar was men bang voor?)

Hoe zorgt het Congres van Wenen ervoor dat Nederland zo sterk mogelijk wordt gemaakt

Zet in de juiste volgorde (opdracht 3, wb blz. 35)

1810

1813

1814

1815

1830

België scheidt zich af van Nederland

Napoleon wordt verslagen

Nederland wordt deel van het Franse keizerrijk

Het Congres van Wenen

Willem I wordt koning

Bestuur van Willem I

De nieuwe koning Willem I gelooft niet in democratie

De grondwet regelt het bestuur zo:

De koning heeft alle macht

Willem I gebruikt deze macht om de economie te verbeteren

Koning

Staatshoofd

De hoogste persoon in de staat

Regeringsleider

Regering = koning + alle ministers

Kiest politici

Kiest ministers en parlement

Ministers

Dienaren

Moeten doen wat de koning zegt

Dagelijks bestuur

Zorgen voor het dagelijks bestuur

Parlement

Staten-Generaal

Eerste en Tweede Kamer

Goedkeuring

Keurt de plannen(wetten) van de koning goed

Machteloos

Heeft amper wat te zeggen

Filmpje

Willem I beslist alles

Gekozen door rijke mannelijke burgers

Gekozen door pronciale staten

Volksvertegenwoordiging

Hierin zitten mensen die namens het volks stemmen op wetten

Gekozen rechtstreeks door de koning

Benoemt door de koning

Aan de slag

Maak opdracht 4 t/m 9

Klaar?: Maak opdracht 1,2,3

Is er in Nederland vanaf 1815 sprake van een democratie? Leg je antwoord uit

§4.3 Nederland in 1848

Deel II

Huiswerk (volgende week)

Schrijf op in je Plenda

Maken opdracht 10 t/m 14 van §4.3

Repetitie 8 maart

Waar staat het liberalisme voor?

Wat was de rol van het liberalisme in die tijd?

Leerdoel 1: Je kunt enkele belangrijke kenmerken noemen van het Koninkrijk der Nederlanden tussen 1815 en 1848

• 1815: Vorming Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (NED, BEL, LUX)
• 1830: Begin Belgische Opstand, uiteindelijk onafhankelijk
• 1839: Koninkrijk der Nederlanden
• Koning Willem I; benoemt ministers en deel parlement
• Willem I heeft de hoogste macht; geloof niet in democratie
• Economisch: armoede, geen industrie
• Willem I: investeren in infrastructuur (kanalen, wegen, spoorlijnen)

Leerdoel 2

Je kunt uitleggen:

- Je kunt uitleggen welke idealen de liberalen hadden op politiek en economisch gebied.

Leg uit wat het liberalisme is.

Liberalisme

Veel mensen zijn het oneens met het bestuur van Willem I

De liberalen geloven in de ideeën van de Franse Revolutie

Het belangrijkste uitgangspunt van het liberalisme is vrijheid

Het liberalisme heeft meerdere doelen:

Vrijheid

Burgers moesten vrij zijn. Dit moet worden opgenomen in een grondwet met grondrechten

1

Inspraak bestuur

Niet de koning, maar de burgers moeten het parlement kiezen (in ieder geval de rijke burgers)

2

Economische vrijheid

Ondernemers moeten vrij zijn om te handelen. De overheid moet dit niet beperken met allerlei regels en wetten.

3

Een politieke stroming die streeft naar meer vrijheid.

Liber is Latijn voor vrijheid.

Leerdoel 3

Je kunt uitleggen:

- Waarom er in 1848 een nieuwe grondwet komt

Aanvulling:

- Welke veranderingen er in de nieuwe grondwet komen, door drie voorbeelden te noemen

npo.nl

Grondwet van 1815

Ministers

(uitvoerende macht)

Parlement (wetgevende macht)

Maakt plannen voor uitgaven en wetten

Houdt toezicht op de besluiten van de regering

(rijke, mannelijke) burgers

Kiezen deel parlement

♛Koning

Beëdigt ministers

Ondertekent wetten

Nederland wordt een constitutionele monarchie

Beëdigt deel parlement

Grondwet van 1848

Beëdigt ministers

Ministers

(uitvoerende macht)

Parlement (wetgevende macht)

Maakt plannen voor uitgaven en wetten

Houdt toezicht op de besluiten van de regering

(rijke, mannelijke) burgers

Kiezen parlement

♛Koning

Ondertekent wetten

Nederland wordt een parlementaire democratie

Beëdigt deel parlement

x

!

!

Beëdigt ministers

x

!

Werk aan de winkel!

Grondwet van 1848

1. De hoogste macht is bij het parlement: keurt wetten goed en benoemt ministers

2. Ministers worden aangesteld door het parlement, voeren wetten uit en kunnen ontslagen worden door het parlement

3. Het parlement wordt gekozen door het volk (rijke, mannelijke burgers)

4. De koning krijgt een ceremoniële functie: beëdigt ministers, onderkent de nieuwe wetten en 'knipt lintjes door'

5. De koning is onschendbaar. Wanneer hij een fout maakt is de minister-president verantwoordelijk (ministeriele verantwoordelijkheid)

Is er in Nederland vanaf 1848 sprake van een democratie? Leg je antwoord uit

Aan de slag

Wat?       Maak het werkblad met de zoekplaat

Hoe?       In 3/4-tallen

Hulp?     Boek, Lesson Up of docent

Tijd?       20 minuten

Klaar?    Huiswerk

De grondwet van 1848 verandert het bestuur van het het koninkrijk. Maak het schema kloppend. Je hebt niet alle woorden nodig, sommige woorden heb je vaker nodig.

	1815	1848
Hoogst macht in het land
Recht om ministers te ontslaan
Recht om parlementsleden te kiezen	a a en a

arme mannen

arme mannen

arme mannen

koning

koning

koning

ministers

ministers

ministers

parlement

parlement

parlement

rijke mannen

rijke mannen

rijke mannen

vrouwen

vrouwen

vrouwen

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 14 van §4.3