§4.3 Nederland in 1848

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§4.3 Nederland in 1848

De verregaande modernisering van Nederland in de 19e eeuw

leer & lesdoelen

Je kunt de kenmerken noemen van het Koninkrijk der Nederlanden tussen 1815 en 1848

Wie of wat Liberalen zijn

Waarom in 1848 een nieuwe Grondwet ontstaat

Waarom heeft een fabrieksarbeider uit de 19de eeuw minder macht dan een ambachtsman?

1. Een ambachtsman doet geschoold werk, een fabrieksarbeider ongeschoold werk
2. Een ambachtsman heeft altijd werk, een fabrieksarbeider moet maar afwachten
3. Een ambachtsman leert het werk als kind, een fabrieksarbeiders pas als volwassene
4. Een ambachtsman woont in de stad, een fabrieksarbeider moet op het platteland blijven

Leg uit wat het verband is tussen industrialisatie en urbanisatie

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

 - Wat belangrijke kenmerken zijn van het Koninkrijk der Nederlanden tussen 1815 en 1848

- Welke idealen de liberalen hebben op politiek en economisch gebied

- Waarom er in 1848 een nieuwe grondwet komt

Welke uitspraak over het bestuur van Nederland ná 1813 klopt? (toen Napoleon was verdreven)

1. Het land was een koninkrijk; de zoon van stadhouder Willem V was koning geworden
2. Het land was een koninkrijk; Napoleons broer was koning geworden
3. Het land was een republiek; het bestuur uit de 17e-eeuwse Republiek was teruggekeerd
4. Het land was een republiek; het bestuur uit de Bataafse Republiek was teruggekeerd

Het koninkrijk der Nederlanden

In 1813 is Napoleon verslagen, er komt een nieuw bestuur

Europa besluit van Nederland een koninkrijk te maken

Om het sterk te maken wordt de Benelux samengevoegd

Al in 1830 komt België in opstand en wordt onafhankelijk

Waarom moet het Koninkrijk der Nederlanden zo sterk mogelijk zijn? (in andere woorden: waar was men bang voor?)

Bestuur van Willem I

De nieuwe koning Willem I gelooft niet in democratie

De grondwet regelt het bestuur zo:

De koning heeft alle macht

Willem I gebruikt deze macht om de economie te verbeteren

Koning

Staatshoofd

De hoogste persoon in de staat

Regeringsleider

Regering = koning + alle ministers

Kiest politici

Kiest ministers en parlement

Ministers

Dienaren

Moeten doen wat de koning zegt

Dagelijks bestuur

Zorgen voor het dagelijks bestuur

Parlement

Staten-Generaal

Eerste en Tweede Kamer

Goedkeuring

Keurt de plannen(wetten) van de koning goed

Machteloos

Heeft amper wat te zeggen

Filmpje

Willem I beslist alles

Liberalisme

Veel mensen zijn het oneens met het bestuur van Willem I

De liberalen geloven in de ideeën van de Franse Revolutie

Het belangrijkste uitgangspunt van het liberalisme is vrijheid

Het liberalisme heeft meerdere doelen:

Vrijheid

Burgers moesten vrij zijn. Dit moet worden opgenomen in een grondwet met grondrechten

1

Stemrecht

Niet de koning, maar de burgers moeten het parlement kiezen (in ieder geval de rijke burgers)

2

Economische vrijheid

Ondernemers moeten vrij zijn om te handelen. De overheid moet dit niet beperken met allerlei regels en wetten.

3

Een politieke stroming die streeft naar meer vrijheid.

Liber is Latijn voor vrijheid.

1848 -> alweer REVOLUTIE !

Overal in Europa ontstaan revoluties voor meer democratie

De nieuwe koning Willem II is bang voor zijn troon (en leven)

Hij besluit te luisteren naar de liberalen

Liberaal Johan Rudolf Thorbecke schrijft een nieuwe grondwet

Grondwet van 1848

In de nieuwe grondwet heeft de koning minder macht

Nederland wordt een parlementaire democratie

Ministers

(uitvoerende macht)

Parlement (wetgevende macht)

Maakt plannen voor uitgaven en wetten

Keurt plannen goed of af

Bepaalt wie minister mag zijn

(rijke, mannelijke) burgers

Kiezen

♛Koning

Beëdigt ministers

Ondertekent wetten

De grondwet van 1848 verandert het bestuur van het het koninkrijk. Maak het schema kloppend. Je hebt niet alle woorden nodig, sommige woorden heb je vaker nodig.

	1815	1848
Hoogst macht in het land
Recht om ministers te ontslaan
Recht om parlementsleden te kiezen	a a en a

arme mannen

arme mannen

arme mannen

koning

koning

koning

ministers

ministers

ministers

parlement

parlement

parlement

rijke mannen

rijke mannen

rijke mannen

vrouwen

vrouwen

vrouwen

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Thuis doen

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 14 van §4.3