§5.3 - Planten voeden zich

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Deze les

Voor we gaan beginnen: Pak je huiswerk erbij!

• Oefenen 5.1 en 5.1
• Nakijken opdrachten 5.2
• Uitleg H5.3 deel 1
• Werken aan opdrachten

Planten maken hun eigen voedingsstoffen.
In welke organen doen ze dit vooral?

1. in de bladeren
2. in de bloemen
3. in de stengels
4. in de wortels

De cellen van planten bestaan uit verschillende delen.

Welke kenmerken hebben deze onderdelen van plantencellen?

Zoek bij elkaar

bladgroenkorrel

celwand

cytoplasma

Deze stevige laag bestaat uit voedingsvezels.

Dit groene bolletje maakt voedsel voor de plant.

Dit is een stroperige vloeistof.

Celmembraan plant

Cytoplasma plant

Celkern plant

Vacuole

Bladgroenkorrel

Celwand

Celmembraan dier

Cytoplasma dier

Celkern dier

Waardoor blijft een kruidachtige plant stevig rechtop staan?

1. Door houtstof in de celwanden
2. Door stevige celwanden
3. Door water in de vacuoles
4. Door houtcellen

Hoe noem je een groep cellen van een plant met dezelfde vorm en taak?

1. cytoplasma
2. orgaan
3. weefsel
4. cel

Erik en Adrie praten over de functies van de wortels van planten.
Erik zegt: “Dankzij de wortels staat de plant stevig in de bodem”.
Adrie zegt: “De wortels nemen water met opgeloste stoffen op”.
Wie heeft er gelijk?

1. alleen Adrie
2. alleen Erik
3. Erik en Adrie
4. geen van beiden

Eindknop

Bladschijf

Bladsteel

Hoofdnerf

Zijnerf

Bladmoes

Okselknop

Tijdens de ontkieming neemt de plant water op

1. Waar
2. Niet waar

Bij ontkieming komt als eerste naar buiten.....

1. de stengel
2. de wortel
3. de blaadjes
4. de bloem

5.3 Planten voeden zich

H5.2 - Opdracht 

Eindknop

Ringlitteken

Zijknop

Toepassen

Hoe noem je het bruine velletje dat om het zaadje van de linde zit?

Toepassen

Hoeveel jaarringen zou de boom hebben als de stam niet hol was? Leg uit hoe je aan je antwoord komt.

Uit het wortelstelsel van de linde groeide na de storm in 1901 een nieuwe stam.
Is dit lengtegroei of ontwikkeling? Leg uit.

Toepassen

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat een plant nodig heeft, om voedingsstoffen te kunnen maken. (bron 2)
2. Je kun benoemen wat de wortels van een plant opnemen uit de grond. (bron 2)
3. Je kunt uitleggen waar de huidmondjes zich bevinden en waar de plant ze voor gebruikt. (bron 2)
4. Je kunt het begrip fotosynthese uitleggen aan de hand van de volgende begrippen: glucose, zuurstof, water, koolstofdioxide, licht. (bron 3, 4, 5)
5. Je kunt vertellen waar in de plant, de fotosynthese plaatsvindt. (bron 4)
6. Je kunt vertellen welke voedingsstoffen een plant uit glucose kan maken en waar de plant deze voedingsstoffen voor gebruikt. (bron 6, 7, 8)
7. Je kunt vertellen waar planten hun reservevoedsel op kunnen slaan en waar ze dat reservevoedsel voor gebruiken. (bron 7, 8)

Welke voedingsstoffen nemen planten op?

• Water - de wortelharen aan de wortels zuigen water op uit de bodem
  
  
• Mineralen - In het water zitten mineralen zoals stikstof en ijzer. Deze heeft de plant nodig om te kunnen groeien. Mineralen gaan van de wortels, via de vaatbundels, naar de bladeren.
  
  
• Koolstofdioxide - Via huidmondjes in het blad, haalt de plant het gas koolstofdioxide uit de lucht.

Welke voedingsstoffen nemen planten op?

• Water - de wortelharen aan de wortels zuigen water op uit de bodem
  
  
• Mineralen - In het water zitten mineralen zoals stikstof en ijzer. Deze heeft de plant nodig om te kunnen groeien. Mineralen gaan van de wortels, via de vaatbundels, naar de bladeren.
  
  
• Koolstofdioxide - Via huidmondjes in het blad, haalt de plant het gas koolstofdioxide uit de lucht.

Fotosynthese

Planten kunnen hun eigen voedingsstoffen maken. Dat kunnen dieren niet.

Planten hebben daar koolstofdioxide, water en mineralen voor nodig.

De plant maakt daar dan glucose  en zuurstof van.
Dit gebeurt in de bladgroenkorrels, in de cellen van bladeren en stengels van de plant.

Hier heeft de plant licht voor nodig.

Dit noem je fotosynthese.

Bron 3

Fotosynthese
(maken van glucose)

De plant heeft nodig:

- koolstofdioxiode

- water

- zonlicht

Er onstaat vervolgens:

- glucose

- zuurstof

Bron 5

Welk plantenonderdeel neemt koolstofdioxide op uit de lucht?

1. Stengel
2. Wortel
3. Bloem
4. Huidmondjes

Welke stof ontstaat of welke stoffen ontstaan bij de fotosynthese?

1. Bij de fotosynthese ontstaat alleen glucose.
2. Bij de fotosynthese ontstaan glucose en koolstofdioxide.
3. Bij de fotosynthese ontstaan glucose en zuurstof.
4. Bij de fotosynthese ontstaan water, koolstofdioxide en glucose.

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Werken aan opdrachten

Opdracht:

H5.3 - leren + Opdrachten maken

Lees: T/m Welke andere stoffen maakt een plant?"

Maak: Online opdrachten t/m 12 (degene die te maken zijn!)

Hulp/Controle?  Bij vragen of voor controle: Kom naar voren!

Werken:

• Zelfstandig of met je buurman/buurvrouw (Overleg mag in fluistertoon)

Klaar met het huiswerk? 
Maak de toepassen en de bijbehorende opdrachten.
Ben je helemaal klaar? Laat je werk controleren om iets voor jezelf te mogen doen!

Fotosynthese
(maken van glucose)

De plant heeft nodig:

- koolstofdioxiode

- water

- zonlicht

Er onstaat vervolgens:

- glucose

- zuurstof

Bron 5

Glucose en zuurstof

De plant gebruikt glucose als energiebron.

Met de glucose die de plant niet gelijk gebruikt voor energie, maakt de plant verschillende voedingsstoffen, zoals:

- zetmeel (reservevoedsel)

- Vetten (reservevoedsel)

- Eiwitten (Voor de groei van de plant)

Het zuurstof wordt niet door de plant gebruikt.

Het zuurstof verlaat het blad weer via de huidmondjes, en komt zo weer in de lucht terecht.

Bron 6

Waarom is fotosynthese zo belangrijk voor andere organismen?

1. Door de fotosynthese wordt zuurstof verbruikt.
2. Door de fotosynthese komt er nieuwe energie vrij.
3. Door de fotosynthese komt er telkens nieuw voedsel op aarde.
4. Door fotosynthese wordt CO2 gemaakt

Voedingsstoffen

Als wij planten eten (groente en fruit) krijgen wij dus de voedingsstoffen binnen die de plant gemaakt heeft.

Bedankt plant!

Glucose en zuurstof

De plant gebruikt glucose als energiebron.

Met de glucose die de plant niet gelijk gebruikt voor energie, maakt de plant verschillende voedingsstoffen, zoals:

- zetmeel (reservevoedsel)

- Vetten (reservevoedsel)

- Eiwitten (Voor de groei van de plant)

Het zuurstof wordt niet door de plant gebruikt.

Het zuurstof verlaat het blad weer via de huidmondjes, en komt zo weer in de lucht terecht.

Bron 6

Waarom is fotosynthese zo belangrijk voor andere organismen?

1. Door de fotosynthese wordt zuurstof verbruikt.
2. Door de fotosynthese komt er nieuwe energie vrij.
3. Door de fotosynthese komt er telkens nieuw voedsel op aarde.
4. Door fotosynthese wordt CO2 gemaakt

Voedingsstoffen

Als wij planten eten (groente en fruit) krijgen wij dus de voedingsstoffen binnen die de plant gemaakt heeft.

Bedankt plant!

Fotosynthese

Zonlicht

Koolstofdioxide

Glucose

Zuurstof

Water

In een wortel kan fotosynthese plaatsvinden

1. Waar
2. Niet waar

's nachts doen planten aan fotosynthese

1. Waar
2. Niet waar

Fotosynthese
(maken van glucose)

De plant heeft nodig:

- koolstofdioxiode

- water

- zonlicht

Er onstaat vervolgens:

- glucose

- zuurstof

Bron 5

Bewaren van reservestoffen

De plant kan zijn reservevoedsel op verschillende manieren opslaan:

Knol - Verdikte wortel of stengel onder de grond (bijvoorbeeld een aardappel)

Bol - Verdikte bladeren onder de grond (bijvoorbeeld een ui)

Zaden -  In de zaadlobben zit reservevoedsel, voor de nieuwe plant (bijvoorbeeld pinda's)

Knollen en bollen
zijn speciale organen
van de plant, om
voedsel in op te slaan.

Werken aan opdrachten

Opdracht:

H5.3 - leren + Opdrachten maken

Lees: "Heel paragraaf 3!"

Maak: 1, 2 + 3, 4b +  6, 7, 8  +  9, 10, 11, 12 en 13

Hulp/Controle?  Bij vragen of voor controle: Kom naar voren!

Werken:

• Zelfstandig of met je buurman/buurvrouw (Overleg mag in fluistertoon)

Klaar met het huiswerk? 
Maak de toepassen en de bijbehorende opdrachten.
Ben je helemaal klaar? Laat je werk controleren om iets voor jezelf te mogen doen!

Huiswerk

Maak de digitale opdrachten bij paragraaf 5.3